Презентация

Хьехарсахьтан ц1е:
Классал арахьара йешар
«Вайн доттаг1ий - дийнаташ» декъана.

1алашонаш.
1аморан: дешархойн хаарш зер,1амийнарг карладаккхар;
кхиоран: ловзаран кепехь бераша д1адаьллачу шина декъехь 1амийнарг таллар; ойлайар, тидаме хилар; къамел кхиор;
кхетам-кхиоран: дийнаташка болу безам
к1аргбар.

Билгалбаьхна кхиамаш:
берашна хуур ду цхьацца билгалонашца шаьш йешна произведенеш йовза, шайн накъосташца дага а бовлуш жоьпаш дала 1емар ду.

Догдаийтаран мур.
Х1етал - металш:
1. Ши гай а долуш, йиъ ма1а йерг х1ун йу?
2. Б1аьста, гурахь бедарца ду, 1ай и пекъар,
дерзина ду.

Нийса дуй талла:
Г1айба.

Дитт.

Синквейн.
Хьекъал.
Ира,ч1ог1а
Хуьлу, оьшу, деза.
Хьекъал дерг ницкъболчул тоьлла.
Кхетам.

4. «Зуй, пхьагаллий туьйранехь» х1ун куралла йира
пхьагало, зуьна?
а) К1охцалий ира дац аь) б1аьргаш ирча бу
б) мара беха бу в) Когаш гомий - ч1омий бу
 
5. «Генара совг1ат» Дийцар т1ехь х1ун йара Муслимана
Алтайра йеанарг?
а) Маккхал аь) Д1ама
б) Борз в) Сурок
 
6. Х1ун йу жарг1а?
а) Ча аь) Хьакха
б) Сай в) Олхазар

7. «Дехкий дийна муха дисира» туьйранехь х1ун дира
цициго дехкий арадовлийта?
а) Делла моттийтира йиттира б) Дехар дира аь)Топп йиттира в) Гур биллира
 
 8. «Барза» дийцарехь х1ун г1уллакх ца дора Ибрах1иман
ж1аьло?
 а) Говр йажайора аь) Оьшург т1ейара
б) Дечиг доккхура.
 

Барзас г1о до Ибрах1имна. Иза аьлча бакъ хьанна хетар дара? Йажа д1ахецна говр, гена ца йолуьйтуш ларйо цо. (Барза)
  Сан вежарий, йижарий сих ма лолаш, ма тешалаш оцу цицигах, вай 1ехо г1ерташ санна хета суна иза. Цуьнан ц1оканах цхьа ирча мунда а йина, цу т1е цхьа ког а боьг1на, и беша д1ах1оттийча тешар бацара со цунах. (Дехкий дийна муха дисира)
  Т1екхечира гуьйре. Стенна делахьа, оьпано санна латта ахка йолайелира Сурок. Раг1у к1еллахь лаьттачу сайри к1ел, цунна жимма сехьа а арахьокхучу лаьттан боккха барз х1оттийра цо.
(Геннара совг1ат)
 

Хьенан дешнаш ду х1орш?
 Сан вежарий, йижарий сих ма лолаш, ма тешалаш оцу цицигах, вай 1ехо г1ерташ санна хета суна иза. Цуьнан ц1оканах цхьа ирча мунда а йина, цу т1е цхьа ког а боьг1на, и беша д1ах1оттийча тешар бацара со цунах. (Дахка)
 
- Ой, сацахьа ва Пису.
Хьо ма хала «хьаша» ду. (Айза)
 
 
И шиъ хиллехь ши к1еза -
Вайшиъ - м лета ца деза. (Гудри)
 

Сада1аран миноташ.
Хелхадуьйлу «т1ох – дап - т1ох»,
Тхайн ц1ахь чохь а, арахь.
Кхин дан х1ума ца хилахь,
Хелхар дийр ду школехь.
Хуьлийла хьо шианхо
Йа т1ехдика дешархо.
 
Xlapa хелхар 1амаде,
Когаш хьайн ма кхоабе!
 
(Xlapa байташ а йоьшуш, куьйгаш хьала а дохуьйтий, уьш вовшах а детташ, йукъ - кара наг- наггахь когаш а тухуш, хелхар до)

Х1етал - металш.
 
Х1етал - метал хаийла шуна: Дуьненчохь доцу пхи х1ума?
Х1етал - метал хаийла шуна: Хьуьн чохь а, арахь а кетар лелош?
Х1етал - метал хаийла шуна: Шена т1ехь т1улган ц1а лелошйерг?
Х1етал - метал хаийла шуна: Д1а - хьуна, схьа - суна? (Херх)
Х1етал - метал хаийла шуна: Тхан кухни чохь дийнна шарахь шкаф чохь веха Г1ура - Дада? (Холодильник)
Х1етал - метал хаийла шуна:
Хала ца хоьтуьйту,
Ца лета хьох,
Амма хьо велхаво.
Х1ун йу иза? (Хох)

Х1етал - метал хаийла шуна:
Йетта а ца йетта, дов ца до, амма велхаво? (Хох)
Къорза котам керта йуххехь йуса а йелла 1а? (Хорбаз)
К1айниг лаьтта бухахь, баьццарниг т1ехула? (Хорсам)
Селхана а хилла, тахана а йу, кхана а хир йу? (Хан)
Когаш бац, т1емаш дац, сиха йоьду,
т1аьхьа кхуьур вац? (Хан)

Шарадаш.
  Ц элп хьалха хилча суна,
Йуург 1уьйшур йу цо хьуна.
Б элпаца ахь и хийцахь,
Хир ма йу со говран когахь. (Церг - берг)
Охку бешас, оьрнаш доху,
Х1усамдас со ч1ог1а лору.
Нагахь хьалха Ц диллахь,
Асар дийр ду ас бешахь.
Ц д1адаьлла Б нислахь,
Йоза дийр ду доски т1ехь. (Бел - цел - мел)
  Д1адийча, со кхаш т1ехь кхуьу
Латтайеш адамна йуург.
Хьалха Ц1 элп суна нислахь,
Чохь 1ен х1усам хир йу сох. (К1а - ц1а)

Дог1у дош ала.
Ас латийча буса чиркхаш,
Царна гонах хьийза ... чуьркаш
 
Араволуш куй т1етилла,
Марсайаьлла 1аьнан … чилла

Херхана ас хьокхуш ков,
Суна йира п1елгах … чов

Хилийта сан дагна там,
Бабас тобо чорпин … кад

Дог1у дош ала.

Дехьа маь11ехь лаьтта керт,
Цу т1е тесна нанас .... черт
 
Хьаьжк1аш кхорзуш йоллу куьрк,
Пхьаьрсах летта йоллу ... чуьрк
 
1ежаш, кхораш дуу цо,
Дукха деза цунна моз. -
Йац и 1ебаш мел диъча,
Йу и хьуьнах лела ... ча

Жам1 дар.
Х1ун дара шун самукъадаьлларг?
1амийнарг карладелирий шуна?

Рефлекси йар:
Суна хии…
Суна хазахийти…
Со ца кхийти…