Презентация "Мой родной улус"
Оценка 5

Презентация "Мой родной улус"

Оценка 5
Презентации учебные
pptx
воспитательная работа
8 кл
24.04.2018
Презентация "Мой родной улус"
Верхневилюйский улус образован 10 февраля 1935 года. Расположен на северо-западе республики, площадь – 42 тысячи кв. км. На юге улус граничит с Олекминским, на западе – с Нюрбинским и Сунтарским, на востоке – Вилюйским и Горным, на севере – с Оленекским улусами. Расстояние от города Якутска до улусного центра с. Верхневилюйск наземным путем – 677 км; воздушным путем – 610 км; водным путем – 847 км. Национальный состав населения по переписи 2002 года: якуты – 97,5% населения, русские – 1%, эвены – 0,3%, эвенки – 0,5%, другие национальности – 0,7%. Средний возраст населения – 27,6 лет
Уеьээ булуу.pptx

Үөһээ Бүлүү улууһа

Үөһээ Бүлүү улууһа

Үөһээ Бүлүү улууһа

Эһэ, бөрө хорҕойор Бөлкөй ойуур тыалардаах,

Эһэ, бөрө хорҕойор Бөлкөй ойуур тыалардаах,

Эһэ, бөрө хорҕойор
Бөлкөй ойуур тыалардаах,
Таба, тайах ордууланар
Даалаан тайҕа тыалардаах,
Бөлөнөх хойуу сүөгэйдээх
Бөдөҥ ынах сүөһүлээх,
Бөҕөс, быһый ыччаттаах
Үөһээ Бүлүү улууһа!

Презентация "Мой родной улус"

Презентация "Мой родной улус"

Верхневилюйский улус образован 10 февраля 1935 года

Верхневилюйский улус образован 10 февраля 1935 года

Верхневилюйский улус образован 10 февраля 1935 года. Расположен на северо-западе республики, площадь – 42 тысячи кв. км. На юге улус граничит с Олекминским, на западе – с Нюрбинским и Сунтарским, на востоке – Вилюйским и Горным, на севере – с Оленекским улусами.
Расстояние от города Якутска до улусного центра с. Верхневилюйск наземным путем – 677 км; воздушным путем – 610 км; водным путем – 847 км.
Национальный состав населения по переписи 2002 года: якуты – 97,5% населения, русские – 1%, эвены – 0,3%, эвенки – 0,5%, другие национальности – 0,7%. Средний возраст населения – 27,6 лет

Общая характеристика Верхневилюйского улуса Республики Саха (Якутия)

Верхневилюйский улус имеет богатейший культурный фонд и исторические традиции древнего народа

Верхневилюйский улус имеет богатейший культурный фонд и исторические традиции древнего народа

Верхневилюйский улус имеет  богатейший культурный фонд и исторические традиции древнего народа Саха. Развитию туризма в Верхневилюйском улусе могут способствовать:
- наличие крупных исторических объектов республиканского и регионального значения.
- ввод в эксплуатацию федеральной  автодороги «Вилюй» Мирный – Якутск.
- наличие судоходной реки Вилюй с ее притоками Тюнг, Тюкэн и Чыбыда.
- выгодное географическое положение в  Вилюйском регионе;На юге улус граничит с Олекминским и,  на западе – с Нюрбинским и Сунтарским улусом, на востоке – Вилюйским и Горным, на севере – с Оленекским улусами.
В улусе имеются  культурно-исторические объекты, представляющие интерес с точки зрения  организации и развития познавательного туризма:
1) В сфере древнего металловедения Музей кузнечного дела «Чап уустара» в с.Кентик  имеет  богатейший исторический материал, уходящий в глубину веков, в коллекции древнего кузнечного дела якутского народа, которая  не имеет аналогов не только в  регионе, но и в России. Здесь создается постоянно действующий центр изучения древнего кузнечного дела, имеющего тысячелетнюю историю, с изготовлением изделий по древней технологии – луков и стрел, ножей и предметов домашнего обихода.
2) В сфере народной педагогики Музей этнопедагогики в с.Оросу  имеет богатейший материал и перспективу с точки зрения  создания на его базе постоянно действующих  курсов и семинаров.
3) В сфере культуры  наибольший интерес приезжих привлекают Музеи библиотеки Народных поэтов Якутии: П.Н. Тобурокова в с.Намцы, С.Т.Руфова в с.Тамалакан, Народного писателя Якутии Н.Г.Золотарева в с.Харбалах, Фольклорно-этнографический центр «Ситим» с фонотекой якутской национальной культуры  ( более 2500 единиц хранения).
4) В области народной медицины процветает Музей-Центр этномедицины «Дом  Арчы» К. Никифорова, где возрождаются и используются рецепты траволечения и другие древние методы терапии якутского народа. В с.Ботулу на р. Тюкэн и на р. Тюнг имеются места, где раньше проживали и лечили Великие шаманы.
5) Представляют интерес с точки зрения организации экологического и экстремальных видов туризма:
Местность «Усть-Тонгуо» - экологически чистое не тронутое цивилизацией место на реке Вилюй, где добывали кустарным способом золото.
Местность «Чуураат» является излюбленным местом отдыха и рыбалки местных жителей и представляет интерес с точки зрения организации круглогодичного туристического центра.
Одним из уникальных мест улуса является местность «Муус Аппа», где подземные ключи  в зимние месяцы не замерзают, а в летнее время льды речки не тают.
Для водных, пеших, велосипедных туристических маршрутов, рыболовных и охотничьих туров привлекательны реки Вилюй, Чыбыда, Тонгуо, Тюнг и Тюкэн и их окрестности.

Достопримечательности Верхневилюйского улуса

Все страны мира, народы и народности, с древнейших времен до наших дней имеют исконно свои самобытные игры-забавы

Все страны мира, народы и народности, с древнейших времен до наших дней имеют исконно свои самобытные игры-забавы

Все страны мира, народы и народности, с древнейших времен до наших дней имеют исконно свои самобытные игры-забавы. О могучих богатырях-исполинах, быстроногих, выносливых бегунах, метких стрелках-лучниках ходят легенды-былины.

Такими чудо-богатырями были легендарные силачи

Такими чудо-богатырями были легендарные силачи

Такими чудо-богатырями были легендарные силачи XIX-XX веков, имена которых до сих пор на слуху у всего якутского народа:
- устьалданцы Майагатта Бэрт Хара, Күүстээх Уйбаан – Иван Александров, Мас Мэхээлэ – Михаил Карамзин и Күүстээх Куонаан – Конон Попов,
- хангалассец Биэстээх Бочоох,
- чурапчинец Бого Тарагай – Прокопий Брызгаев,
- нюрбинец Софрон Андреев – Кэрэ Кири уола,
- верхоянец Ааппый – Харлампий Васильев,
- верхневилюйцы Василий Степанов – Буучугурас, Никита Докторов – Бычырдаан и другие. 

Легендарные силачи народа Саха

В «Толковом словаре якутского языка» написано: «хапса5ай» в переводе на русский язык означает – «ловкость», «быстрота», «сила» и «выносливость»

В «Толковом словаре якутского языка» написано: «хапса5ай» в переводе на русский язык означает – «ловкость», «быстрота», «сила» и «выносливость»

В «Толковом словаре якутского языка» написано: «хапса5ай» в переводе на русский язык означает – «ловкость», «быстрота», «сила» и «выносливость». В точном переводе, если разделить слово «хапса5ай» на две части, то часть «хап» – лови, хватай; «са5ай» – бросай, кидай, т.е. «лови момент и бросай» [2, 84 с.].

В настоящее время «хапсагай» – это национальный вид спортивной борьбы.

В период с конца XIX в. до начала

В период с конца XIX в. до начала

В период с конца XIX в. до начала XX в. наблюдалось активизация увлечения «хапсагаем» на всей территории нынешней республики. Появились такие известные мастера «хапсагая» как Күүстээх Уйбаан из Усть-Алдана, Бараммат Байбал – Мегино-Кангаласс, Одьоо Сэмэн – Ньурба, Бө5ө Байбал – Вилюйск и многие другие. Это объясняется революционным настроем по всей Российской империи, в результате которого появились некоторые послабления и свободы.
В 1932 году состоялось первое официальное соревнование по «хапсагаю», приуроченное 10-летнему юбилею образования автономной республики. Первым абсолютным чемпионом стал Степан Слепцов – Баппаай, уроженец Мегино-Кангаласского улуса.
В 1937 году на III-й Всеякутской спартакиаде поразил всех своими восемью победами над противниками, и стал абсолютным чемпионом Василий Степанов – Буучугурас из села Мэйик Верхневилюйского улуса. Василий Степанов был очень ловкий и увертливый, выше среднего роста, весил примерно 85-90 кг.
В послевоенной спартакиаде 1947 года абсолютным чемпионом стал уроженец Ньурбы – Василий Семенов – Күүстээх Бааска.
В спартакиаде Саха АССР 1949 года не нашел себе равных тракторист-ударник из с.Майа Петр Карамзин – Молуойка.
В 1952 г. абсолютным чемпионом стал учитель из Усть-Алданского улуса – Роман Петухов, весивший около 100 кг (В.Николаев, Возрождая…, 139 с. ).
До 1955 года борцы не разделялись на весовые категории.

Бүлүү улууһа спорт бары көрүҥэ утумнаахтык сайдыбыт сирэ

Бүлүү улууһа спорт бары көрүҥэ утумнаахтык сайдыбыт сирэ

Үөһээ Бүлүү улууһа спорт бары көрүҥэ утумнаахтык сайдыбыт сирэ

А5а дойдуну көмүскүүр Улуу сэриини

А5а дойдуну көмүскүүр Улуу сэриини

2017 сыл – А5а дойдуну көмүскүүр Улуу сэриини Кыайыы 72 сыла

Күүстээхтэн күүстээх, сымсаттан сымса

Күүстээхтэн күүстээх, сымсаттан сымса

Күүстээхтэн күүстээх, сымсаттан сымса
Кус быһый, ат бөҕө дьоммут
Бычырдаан, Буучугурас, Мордьоно
Уруйдаммыт ааттара
Оо, элбэх кыыс сүрэҕин долгутара.
Оҕолорго, эдэрдэргэ
Спорт диэн тыллыын бииргэ, сэргэстэһэн иһиллэрэ.
Ситиһиллиэх элбэх чыпчаал ситимэ быстыбыта...
Эрчимнээх, хоодуот, быыппастар быччыҥ ыччат
Ийэ дойду көмүскэлигэр саа-саадах тутан,
Фашист үөрүн өргөстөһө, ытык сэриигэ аттаммыта.

Презентация "Мой родной улус"

Презентация "Мой родной улус"

Үөһээ Бүлүү улууһун ветераннара

Үөһээ Бүлүү улууһун ветераннара

Үөһээ Бүлүү улууһун ветераннара

Бүлүүттэн төрүттээх уос номоҕо буолбут үс бухатыыр, уоттаах сэрии буойуннара:

Бүлүүттэн төрүттээх уос номоҕо буолбут үс бухатыыр, уоттаах сэрии буойуннара:

Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээх уос номоҕо буолбут
үс бухатыыр, уоттаах сэрии буойуннара:
Алексей Васильев-Мордьонноохоп,
Василий Степанов- Буучугурас,
Никита Докторов-Бычырдаан
үтүө ааттарын уйэтитии

Никита Константинович Докторов –

Никита Константинович Докторов –

Никита Константинович Докторов – Бычырдаан , суруналыыс, аатырбыт тустуук

Саха национальнай – байыаннай оскуолатын бүтэрбитэ. 1941-1942сс. сэриигэ кыттыбыта.
Рота командира, старшай лейтенант,
сэрии инбэлиитэ.
Сэрииттэн кэлэн баран араас үлэлэргэ чулуутук сылдьыбыта.
«Сахалар – сэриигэ» диэн пьесатын театр сыанатыгар үгүстүк туруорбуттара

Бычырдаан бойобуой хаартыскалара

Бычырдаан бойобуой хаартыскалара

Бычырдаан бойобуой хаартыскалара

Н.К.Докторов – Бычырдаан Саха сиригэр физкультурнай хамсааһын саастыылаа5ынан буолар

Н.К.Докторов – Бычырдаан Саха сиригэр физкультурнай хамсааһын саастыылаа5ынан буолар

Н.К.Докторов – Бычырдаан Саха сиригэр физкультурнай хамсааһын саастыылаа5ынан буолар. 1930 с. Гаврил Спиридонович Кардашевскай – Бочо, Андрей Николаевич – Бурҕаа хапсаҕайга уөрэппиттэрэ, бүдүрүйбэт хапсаҕайдьыт буолара биллэн барбыта. 1930 с. Булуу ыһыаҕар быһаарыылаах хапсыһыыга Даҕарах Бөҕөнү охторбута уонна бастакы бирииһи ылбыта. 1937 с. Муус устар, бэс ыйдарыгар Василий Степановы икки төгүл охторбута. Хотторуу хомолтотун Күүстээх Захаров (Сунтаар), Василий Семенов – Бөҕө Бааска (Ньурба), Күүстээх Мииккэ (Булуу) билбиттэр. 1930-1941 сс. Дылы хапсаҕайга тустан бүлгүннээхтэн бүдүрүйбэтэх бөҕөс.

Балаҕаннаахха олорор Докторов

Балаҕаннаахха олорор Докторов

1913 сыл муус устар 15 кунугэр Балаҕаннаахха олорор Докторов Игнатий Ивановичка төрдүс уол оҕо төрөөбүтэ. Бу оҕону то5ус хоммутун кэннэ, Игнатий Иванович убайа Константин Иванович илдьэ барбыт уонна Докторов Никита Константинович диэн ааттаабыт. Никита оҕо сааһа Балаҕаннаахха Саллыгынай алааска ааспыта.

Бычырдаан төрөппүт ийэтэ Өлөөнө

Иитиллибит өтөҕөр

1933 с. сайыныгар Бүлүү куоратыгар буолбут улахан ыһыахха тустан, кимтэн да охтубакка, бастакы бирииһи ылан Балаҕаннааҕар үөрэн-көтөн кэлбитэ. Онно убайдара, табаарыстара уон алта буоланнар утуу-субуу киирэннэр Никитаны боруобалыыллар да, бары охтоллор.

Дьокуускайдааҕы национальнай – байыаннай оскуола курсана, 1934 с

Дьокуускайдааҕы национальнай – байыаннай оскуола курсана, 1934 с

1933-31 сс. Дьокуускайдааҕы национальнай – байыаннай оскуола курсана, 1934 с. сайыныгар үөрэнэ сылдьан, татаардар сабантуйдарыгар Аргылла бухатыыры курдаһан тустууга охторор. Никита ол туһунан маннык ахтар: «өрөбүлгэ сынньана сырыттахпына таайым Руф Иванович Кардашевскай кэлэн, оскуола начальнигыттан көҥүллэтэн тэлиэгэлээх атынан илдьэ барбыта. Баран иһэн тустуохтааҕым туһунан эппитэ. Тиийээппин кытта туһуннара киллэрбиттэрэ,өйдөөн көрбүтүм – атыыр оҕуһу туруору туппут курдук киһи турара. Салла санаатым да, киирсии саҕалана оҕуста. Киһим хам тардан ылан истэҕинэ, атахпынан атаҕын олуйдум, үрдүгэр саба түстүм. Хотууну миэхэ биэрбиттэрэ».

Бастакы гвардейскай корпус 52-с биригээдэтигэр лейтенант званиелаах бастаан стрелковай взводу, онтон стрелковай ротаны хамаандалыыр, сахалартан бастакыннан снайпер нуорматын толорбута

Бастакы гвардейскай корпус 52-с биригээдэтигэр лейтенант званиелаах бастаан стрелковай взводу, онтон стрелковай ротаны хамаандалыыр, сахалартан бастакыннан снайпер нуорматын толорбута

1941 сыллаахха баҕа өттүнэн тылланан фроҥҥа барар. Бастакы гвардейскай корпус 52-с биригээдэтигэр лейтенант званиелаах бастаан стрелковай взводу, онтон стрелковай ротаны хамаандалыыр, сахалартан бастакыннан снайпер нуорматын толорбута. 1942 сыллаахха Москва куораты көмүскүү сылдьан 28 сааһыгар сэрии инбэлиитэ буолар. Партия анааһынынан хоту Усть Янаҕа баран ыһыллыбыт колхозтары холбоон миллионер колхоз оҥорор. Туундараҕа баран олорор дьиэлэри туттарыы, оскуоланы, балыыһаны кэҥэттэрии, бастакы тракторы, катеры аҕалтарыы уо.д.а түбүктээх үлэлэр барбыттар.

Бүлүүгэ кэлэн Намҥа “Исидор Барахов” аатынан колхозка солбуйааччы председателинэн, оройуон киинигэр коммунальнай хонтуора начальнигынан, гражданскай оборона начальнигынан улэлиир

Бүлүүгэ кэлэн Намҥа “Исидор Барахов” аатынан колхозка солбуйааччы председателинэн, оройуон киинигэр коммунальнай хонтуора начальнигынан, гражданскай оборона начальнигынан улэлиир

1959 с. Үөһээ Бүлүүгэ кэлэн Намҥа “Исидор Барахов” аатынан колхозка солбуйааччы председателинэн, оройуон киинигэр коммунальнай хонтуора начальнигынан, гражданскай оборона начальнигынан улэлиир. Өр кэмҥэ Революционнай боевой Албан аат кулуубун председателинэн пенсияҕа тахсан баран үлэлээбитэ.

Хапсаҕайга буойун Бөҕөс Н.К.Докторов –

Хапсаҕайга буойун Бөҕөс Н.К.Докторов –

Хапсаҕайга буойун Бөҕөс Н.К.Докторов – Бычырдаан бирииһин абсолютнай чемпионнара:

1988 с. Гаврильев Павел Ильич (Үөһээ Булуу) Саха АССР спордун маастара.
1989 с. Григорьев Николай Титович (Үөһээ Булуу) – Саха спордун маастара
1990 с. Кардашевский Александр Иннокентьевич (Нам нэһ.) спорт маастара.
1991 с. Григорьев Николай Титович (Үөһээ Булуу) – Саха АССР спордун маастара
1992 с. Софронов Евсей Николаевич (Үөһээ Булуу) -спорт маастара
1993 с. Андреев Юрий Степанович (Ньурба) ССРС, РСФСР, СР спордун маастара.
1995 с. Григорьев Николай Титович (Үөһээ Булуу) - Саха АССР спордун маастара
1997 с. Васильев Максим Иннокентьевич (Ньурба) ССРС, РСФСР, СР спордун маастара.
1999 с. Уйгуров Василий Васильевич (Үөһээ Булуу) СР спордун маастара.
2001 с. Петров Дмитрий Алексеевич (Үөһээ Бүлүү) Саха АССР спордун маастара.
2003 с. Яковлев Андрей Вячеславович (Уус Алдан) ССРС, РСФСР, СР спордун маастара.
2005 с. Иванов Валерий Валерьевич СР спордун маастара (Хоро нэһ.).
2007 с. Иванов Валерий Валерьевич СР спордун маастара (Хоро нэһ.).
2009 с. Иванов Валерий Валерьевич СР спордун маастара (Хоро нэһ.).
2011 с. Афанасьев Василий Анатольевич СР спордун маастара (Ньурба) .
2013 с. Тимофеев Увар Егорович СР спордун маастара (Үөһээ Булуу).

Хапсаҕайга САССР спордун маастара

Хапсаҕайга САССР спордун маастара

Хапсаҕайга САССР спордун маастара.
Далыр нэьилиэгэр Күүлэт сиригэр төрөөбүтэ.
Мэйик нэһилиэгэр учууталлаабыта.
Ортону үрдүнэн уҥуохтаах, 130 кг ыйааһыннаах саха бухатыыра этэ. Нэһилиэк киэн туттар бөҕөһө этэ.
Уоттаах сэрии кыттыылааҕа. Үгүс бойобуой наҕараадалардаах.

Алексей Петрович Васильев – Куустээх Мордьонноохоп (1906-1947)

Василий Иннокентьевич Степанов -

Василий Иннокентьевич Степанов -

Василий Иннокентьевич Степанов - Буучугурас (1909-1942сс)

Саха сирин киэн туттар бөҕөһө, хапсаҕайга бастакы абсолютнай чемпиона. Мэйик нэһилиэгэр төрөөбүтэ.
Бөҕөс быһыытынан түһүлгэҕэ 15 сааһыттан туста тахсыбыта. Түөрт Бүлүү улууһун ыһыахтарыгар анаан-минээн атах оонньоон, сүүрэн, тустан аҥардастыы аатыран кыайыы көтөллөөх сылдьыбыта.
Аҕа дойду сэриитин кыттыылааҕа. Воронеж куораты босхолооһун кырыктаах кыргыһыытыгар ыараханнык бааһыран, икки баттыгынан эргиллэн иһэн, Иркутскай госпиталыгар сырдык тыына быстыбыт.

Буучугурас бирииһигэр XX үйэ номоххо сылдьар күүстээх киэн туттар бөҕөһө

Буучугурас бирииһигэр XX үйэ номоххо сылдьар күүстээх киэн туттар бөҕөһө

Буучугурас бирииһигэр

XX үйэ номоххо сылдьар күүстээх киэн туттар бөҕөһө
В.И.Степанов – Буучугурас
чаҕылхай олоҕо, албан аата үйэлэргэ умнуллуо суоҕа!

Уоту кытта уот, Буурҕаны кытта буурҕа буолбут

Уоту кытта уот, Буурҕаны кытта буурҕа буолбут

Уоту кытта уот,
Буурҕаны кытта буурҕа буолбут
Кус быһый, ат бөҕө дьоммут
Сэрии толоонуттан бэрт аҕыйахтара төннүбүттэрэ.
Үгүстэр, ол иһигэр Бүтүн Саха сиринээҕи хапсаҕайга бастакы абсолютнай чемпион
Василий Иннокентьевич Степанов – Буучугурас
Үйэ-саас тухары ол кыраман дойдуга хаалбыттара.
Билигин кинилэр үтүө ааттарыгар
Улуус, республика күрэхтэрэ
Спорт, чөл олох диэбит дьону мунньар

Юбилейные «Игры Манчаары» в 2017 году пройдут в

Юбилейные «Игры Манчаары» в 2017 году пройдут в

Юбилейные «Игры Манчаары» в 2017 году пройдут в Верхневилюйском улусе. В Верхневилюйске хорошие условия для размещения спортсменов, но слабая спортивная инфраструктура. Благодаря Спартакиаде район получит новые объекты.
Верхневилюйцы в командном зачете бежали и на первой, и на второй спартакиадах. Это – кузница и наших лучших хапсагаистов, здесь родина легендарных борцов Бычырдаана и Буучугураса.
В нашем улусе проводится очень большая работа по улучшению социально-экономического положения улуса.
В нашем улусе нет ни газа, ни алмазов, ни какой-то богатой компании, но построено очень много современных школ, вводятся в строй новые социально-культурные объекты.
Спартакиада Манчары внесет весомый вклад в развитие улуса.
Это будет тот самый крутой перелом, который кардинально изменит облик Верхневилюйска.

Игры Манчаары

Г.Якутск 11 1987 С. Амга 2 1969 с

Г.Якутск 11 1987 С. Амга 2 1969 с

1

1968

Г.Якутск

11

1987

С. Амга

2

1969

с. Майя Мег.-Хангаласский

12

1990

с. Бердигестях

3

1971

г. Якутск

13

1993

г. Покровск

4

1973

14

1995

с. Тюнгюлю

5

1975

с. Майя Мег.-Хангаласский

15

1997

г. Нюрба

6

1977

16

1999

с. Ытык-Кюель

7

1979

17

2005

с. Майя

8

1981

18

2009

г. Вилюйск

9

1983

19

2013

с. Чурапча

10

1985

г. Вилюйск

20

2017

с. Верхневилюйск

История игр Манчаары

Бүлүү улууһа өрүүтүн инники!!!

Бүлүү улууһа өрүүтүн инники!!!

Үөһээ Бүлүү улууһа өрүүтүн инники!!!

Саҥа күнү көрсө Сарыал сииккэ суунна, Үөрэр

Саҥа күнү көрсө Сарыал сииккэ суунна, Үөрэр

Саҥа күнү көрсө
Сарыал сииккэ суунна,
Үөрэр Хотун Бүлүүм,
Үүнэр Үөһээ Бүлүүм!

Үөһээ Бүлүүм – үрдүк үөрүүм

Мой Верхневилюйск, Процветай, родной

Мой Верхневилюйск, Процветай, родной

Мой Верхневилюйск,
Процветай, родной Верхневилюйск!
Родные просторы
Мы любим свое отечество, этот воздух,
которым мы дышим.
Милая, светлая Родина!

Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
24.04.2018