«Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге
қабілеттілік» Қазақстан Республикасының Президенті
Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы
«Денсаулықты бірінші кезекте адамның өзі
қалыптастыруы керек»
Елбасы: Н.Ә.Назарбаев
«Миға шабуыл» тест
1.Тоқ ішектің ұзындығы қанша?
А) 1,5 метр Б) 1,6 метр В) 2,5 метр
2. Массасы шамамен 1500 гр болатын ірі без:
А) ұйқы без Б) бауыр В) соқыр ішек
3. Ас қорыту жолының едәуір ұзын бөлігі:
А) тоқ ішек Б) тік ішек В) ащы ішек
4. Жұтқыншақтың төменгі жағы тарылып ......... өтеді:
А) өңеш Б) асқазан В) бүйрек
5. Адам ағзасындағы антивирус:
А) бүйрек Б) бауыр В) ұлтабар
6. Кешкі асты ұйықтар алдында неше сағат бұрын ішу керек?
А) 2 – сасағат бұрын Б) 1– сасағат бұрын В) 3– сасағат бұрын
7. Тағам ауыз қуысында ........... арқылы ұнтақталады.
А) тіл, тіс Б) сілекей бездері В) жұтқыншақ
8. Не арқылы тағам майдаланады, ұнтақталады.
А) тіл Б) тіс В) жақ сүйектері
16.03.2017
Жаңа сабақтың тақырыбы:
Дәрумендер (витамин) және
олардың маңызы
Жоспар:
1. Витаминдер және олардың маңызы.
2. А, В, С, Д, К витаминдері.
3. Тамақта витаминдердің сақталуы.
Витаминдер
Латынша “вита” – тіршілік,
ал “амин” –азотты химиялық қосылыс.
Витаминдерді 1880 жылы орыс дәрігері Н.И.Лунин ашты.
Голландық ғалым Эйкман 1890 жыл, Ява аралы, “берибери” ауруы.
1911 жыл поляк ғалымы К.Функ күріш қауызынан құрамында
кристалл зат бөліп алды. Осы затқа К.Функ “витамин” деп ат қойды.
1922 жылы ғалым Бессонов венгер СентДьердимен бірге С
витаминін ашты.
Дәрумендер
(Витаминдер)
Витаминдер – организмнің тіршілік әрекетіне қажет органикалық заттардың
жеке тобы.
Дәрумендер (Витаминдер)
• денсаулықтың нығаюына әсер етеді
• жұмысқа қабілеттілікті арттырады
• организмнің суық тиюден болатын және жұқпалы аруларға
қарсы тұруын
жоғарлатады.
• жасушаларда өтетін биохимиялық реакцияларды
шапшаңдатады
Адам организмінде көптеген
витаминдер синтезделмейді,
сондықтан олар тамақпен түсу керек.
Витаминдер өсімдіктекті және жануартекті
тағамдарда кездеседі.
Тағамда қандай да бір витаминнің болмауы
авитаминоз пайда болуына себеп болады.
Қазіргі кезде организмнің тіршілігі үшін маңызы зор
функцияларды қолдауға қажет 30дай витамин белгілі.
Ең маңыздылары A, B, C, D.
Витаминдерді латынның бас әріптерімен белгілейді.
Сондықтан кейде оларды «Денсаулық әліппесі» дейді.
Жіктеу
(ерігіштігіне байланысты)
Суда еритіндер
(В, С, РР, Н және т.б.)
Майда еритіндер
(А, D, Е, К және т.б.)
Жіктеу
(шығу тегіне байланысты)
Өсімдіктекті
(В, С және т.б.)
Жануартекті
(А, D және т.б.)
Дертке дауа
дәрумендер
“Ауырып ем іздегенше,
ауырмайтын жол ізде”
ДЕНСАУЛЫҚ
КӨКТЕМГІ
ДӘРУМЕНДЕР
Дәрі тәріздес
дәрумендер_
пайдалы ма, зиян ба?
Витаминдердің сақталуына
Витаминдерді бұзады
әсер етеді:
Тамақты пісіріп өңдеу
әдісі
Сақталу жағдайы
Сақталу ұзақтығы
Жоғары температура
Темір ыдысаяқ
Ұзақ сақталу
«АСТАНА ЭКСПО – 2017» БҮКІЛӘЛЕМДІК КӨРМЕНІҢ
ҚАЗАҚСТАН ЭЛЕКТРОЭНЕРГЕТИКАСЫНЫҢ ДАМУЫНА
ЖӘНЕ ЕЛІМІЗДЕ «ЖАСЫЛ» ЭКОНОМИКАНЫ ҚҰРУҒА
ТИГІЗЕТІН ӘСЕРІ
Сонымен біздің организм тамақпен витаминдерді
алу керек.
Бұл өз кезегінде жас организмнің өсіп дамып
жетілуіне септігін тигізеді.
Рефлексия
«Білім теңізіне қайықты жіберіңіз»
Тақырыпты жақсы меңгердім деп есептеген балалар өз
қайығын Білім теңізіне жібереді, ал оған сенімсіз балалар
Ереже шығанағында қалады.
Үй тапсырмасы:
Витаминдер жайлы қосымша дерек
жинап келу
витаминдер.ppt
