Zarafshon shahar 10-umumiy o`rta ta`lim maktabining ChYoT fani o`qituvchisi Xamraeva Muqaddas Murodovnaning 10-sinflarda “ Bakteriologik qurollar” mavzusida tayyorlagan bir soatlik ochiq dars ishlanmasi Bakteriologik qurol deganda, bakterial vositalar bilan ta.minlangan har xil qurol, asbob va moslamalar tushuniladi. Bakterial vositalar kasallik tug.diruvchi mikroblar (bakteriyalar, viruslar, rikketsiyalar, zamburug.lar) va bakteriyalardan chiqadigan zaharlar. toksinlardir. Dushman bakteriologik quroldan odamlarni, qishloq xo.jaligi hayvonlarini va o.simliklarni shikastlash uchun foydalanadi.
Monosaxarida.docx
Zarafshon shahar 10 umumiy o`rta ta`lim
maktabining kimyo fani o`qituvchisi Xamrayeva
Muqaddas Murodovnaning Uglevodlar .
Monosaxaridlar mavzusida tayyorlagan bir soatlik
ochiq dars ishlanmasi Sinf : 10 “B” , 10”D”
Sana:01.03.19 ; 02.03.19
O`qituvchi: Xamrayeva M.M
Mutaxasisligi: Kimyo va ekologiya fani o`qituvchisi
Mehnat faoliyati : 15 yil
Malaka toifasi : 2
Fan : Organik kimyo .
Mavzu. Uglevodlar . Monosaxaridlar.
Dars maqsadi:
2 Ta’limiy: Uglevodlar , monosaxaridlar tuzilishi , nomlanishi , olinishi , xossalari, ishlatilishi
to`g`risida o’quvchilarga ilmiy ma`lumot berish, malaka va ko`nikma hosil qilish.
Fanga oid kompitensiya : Organik moddalar to`g`risida ma`lumotga ega. Ularning
ahamiyati ishlatilish sohalari to`g`risida ma`lumotga ega va tushuntira oladi.
Tarbiyaviy: O’quvchilar Vatanga sadoqat ona tabiatga muhabbatlarini oshirish , Zulfiya
ijodidan namunalar tinglash orqali sheriyatga qiziqishlarini oshirish.
Tayanch kompitensiya: Milliy va umummadaniy kompitensiya.Insonlarga mehr oqibatli,
vatanga sadoqatli, badiiy va san`at asarlarini tushinish.
Rivojlantiruvchi: O’quvchilar ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish ,mustaqil fikrlash
qobiliyati shakllantirish.
Tayanch kompitensiya. Axborot bilan ishlash mediya manbbalardan kerakli ma`lumotlarni
topa olishulardan samarali foydalanish
Darsdan kutilayotgan natijalar –mavzuni o’zlashtirgandan so’ng o’quvchilar quyidagi
bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar:
1.Mavzu yuzasidan ma’lumot oladilar
2.Olgan bilimlar yuzasidan xulosa chiqaradi
3.Mustaqil ishlar bajaradilar
Ta’lim metodlari:
Baholash metodlari: Suhbat,muammoli vaziyatlar bo’yicha baholash,og’zaki so’rov.
Axborot manbalari va texnik vositalar: Kompyuter slaydlar ,shar sterjinli to`plam , rangli
plakat, glyukoza namunasi.
Dars turi: Yangi bilimlar berish
Dars uslubi :Savol javob , kimyoviy shashka , sherigini top
Darsga ajratilgan vaqt miqdori: 45 minut
Darsning texnologik xaritasi.
3 Dars
bosqichlari
Ajratilgan
vaqt
Dars mazmuni
Ta’lim
metodlari
Ta’lim
vositalari
Tinglaydilar,ijro
etadilar
Sinf jurnali
5 daqiqa
Tashkiliy
qism
Navbatch axborotini
tinglash. O’quvchilarni
darsga tayyorgarligini
va sinf xonasini
tozaligini nazorat
qilish .Shoira Zulfiya
ijodidan namunalar ijro
etish, 2mart Davri
sistema va davriy
qonun kashf etilgan
kun ekanligini aytib
o`tish
1
2
3
4
O`tgan
mavzuni
mustahka
mlash
Yangi
mavzu
bayoni
Mustahka
mlash
10 daqiqa
O`tilgan mavzuni savol
javob asosida so`rash.
“Kimyoviy shashka”
o`yini
Savol javob,
bajarish
Darslik rangli
plakat
Shar sterjinli
to`plam, shaxmat
doskasi va
toshlari
15 daqiqa
Reja bilan tanishtirish
Yangi mavzu bayoni
kerakli o’rinlarni yozib
olish
Korgazmali dars Darslik rangli
10 daqiqa
Test topshiriqlarni
bajarish va tayanch
atamalar izohi
bo’yicha
Damino o’yini
Blist –so’rov
plakat
kompyuter,
shashka doskasi
toshlari,tarqatma
lar
Darslik rangli
plakat
Modeli
4 Yakuniy
qism
5 daqiqa
Darsda faol ishtirok
etgan o’quvchilarni
baholash ,uyga vazifa
berish
Savol javob.
Guruh jurnali
Uglevodlar . Monosaxaridlar.
Reja.
1.Uglevodlar tuzilishi va xossalari
2. Monosaxaridlarning olinishi,xossalari
Uglevodlar tabiatda juda keng tarqalgan. Bu birikmalar uglerod, vodorod va kisloroddan
iborat. Ularning tarkibi Cn(H20)m umumiy formula bilan ifodalanadi. Uglevodlarning
ba’zi vakillari ksiloza C5H10O5, glukoza C6H|206, saxaroza C12H22On va kraxmal
(C6H10O5)n yuqoridagi umumiy formulaga muvofiq keladi, lekin ba’zilarining tarkibi
(metilpentozalar C6Hl2Os, metilgeksozalar C7H1406 dezoksi qandlar) farq qiladi.
Murakkab uglevodlar (selluloza — kletchatka) o‘simlikka chidamlilik va qattiqlik
beradi, inson uchun kiyimkechak (paxta), qurilish materiallari va oziq ovqat sifatida
(kraxmal, saxaroza) ishlatiladi.
Uglevodlar klassifikatsiyasi
Uglevodlar organik birikmalarning eng katta sinfi bo`lib, ular gidroliz qilinganda,
gidrolizga uchramasligiga qarab va gidrolizga uchrab kichkina molekulalarga
bo`linishiga qarab, ikki gruppaga bo`linadi:
1. Oddiy uglevodlar yoki monosaxaridlar (mannozalar);
2. Murakkab uglevodlar. Bular o‘z navbatida, shakarsimon kichik molekulali
polisaxaridlar (oligosaxaridlar)ga va shakarga o‘xshamagan yuqori molekulali
polisaxaridlarga boiinadi.
Monosaxaridlar
Monosaxaridlarni alifatik poliollarning oksidlangan mahsulot lari deb qarash
mumkin. Chunki bu moddalar tarkibida gidroksil gruppalar bilan bir qatorda aldegid
yoki keton gruppalar ham boiadi. Ammo monosaxaridlar gidrolizga uchramaydi.
Monosaxaridlarning nomi, ularning molekulasidagi uglerod atomlar sonini lotincha
nomiga «oza» qo‘shimchasi qo‘shib o‘qish bilan hosil boiadi. Masalan,
C3H603—trioza;
C4H804—tetroza;
C5H10O5—pentoza;
5 C6Hl206—geksoza;
C7H |407—geptoza va hokazo.
6 Aldegid gruppasiga ega boigan monosaxaridlar aldozalar, keton gruppasiga ega
bo`lganlari esa ketozalar deb ataladi.
Tabiatda, asosan, pentoza va geksozalar uchraydi.
Pentozalar. C5H10O5 tabiatda, asosan, birikma holida polisa xarid pentozalar
(C5Hg04)n hamda o‘simlik va daraxt yelimi tarkibida boiadi. Pentozalar esa yog‘ochda
(10—15%), xashakda va urugiar qobigida ko‘p boiadi. Pentozalar monosaxaridlar
uchun xos boigan barcha reaksiyalarga kirishadi Lekin pentozalarning geksozalardan
farqi shuki, ular mikroorganizmlar ta’siriga ancha chidamli, bijgimaydi. Pentozalar
uchun yana bir xarakterli reaksiya, ular mineral kislotalar ta’sirida furfurolga aylanadi.
Mustahkamlash: test savollari yordamida
1. ochiq zanjirli dezoksiribozani halqaro nomi qanday.
A)1,2,3,4,5pentagidroksopentanal
B)3,4,5trigidroksopentanal
C)2,3,4,5teteragidroksopentanal
D)2,3,4trigidroksopentanal
2. riboza kumush (I) oksidning ammiakdagi eritmasi bilan reaksiyaga kirishganda 43,2 gr ccho’kma
hosil bo’ldi. Reaksiyaga kirishgan riboza tarkibidagi neytronlar sonini toping.
A)70 B)28 C)80 D)14
3. monosaharidlar sinfiga mansub moddalar.
1)sellobioza 2)ksiloza 3)selluloza 4)fruktoza
A)1 B)3 C)1,3 D)2,4
4. laktoza gidroliz qilinganda uning massasi 10,8 gr ga ortdi. Olingan maxsulot (lar) fermentlar
ishtirokida moy kislotali bijgiganda necha l (n.sh) gaz hosil bo’ladi.
A)26,88 B)44,8 C)53,76 D)107,52
5. A.M.Butlerov 1861yilda uglevodlarni nimadan qanday modda ishtirokida sintez qilgan.
1)CH3CHO 2)KOH 3)HCHO 4)NaOH 5)(C6H10O5) 6)H2SO4 7)Ca(OH)2
A)1,2 B)3,7 C)5,6 D)3,2
6. amigdalin gidroliz qilinganda olingan maxsulotlar teng ikki qismga ajratildi. Birinchi qismi
fermentlar ishtirokida spirtli bijgiganda 8,96 l (n.sh) da gaz ajraldi. Ikkinchi qismiga kumush(I)
oksidning ammiakli eritmasi tasir ettirilganda 64,8 gr cho’kma hosil bo’ldi. Amigdalin gidrolizidan
necha gr sianid kislota hosil bo’ladi.
A)2,7 B)5,4 C)3,6 D)7,2
7. quyidagi moddalarni juftlang.
1)ksiloza 2)glukoza 3)maltoza 4)fruktoza 5)saxaroza 6)laktoza
a)uzum shakari b)solod shakari c)yog’och shakari d)meva shakari e)sut shakari f)lavlagi shakari
A)2a, 3b, 1c, 4d, 6e, 5f
B)1b, 2a, 3e, 4d, 5f, 6c
C)2b, 3a, 1c, 4d, 6e, 5f
D)1c, 2a, 3e, 4d, 5f, 6b
8. Krixgof reaksiyasiga ko’ra 90 kg glukoza olingan bo’lsa, kraxmalda n nechchiga teng.
A)50 B)500 C)5 D)5000
9. laktoza gidroliz qilinganda …… hosil bo’ladi.
A)glukoza va fruktoza
B)2 molekula glukoza
C)glukoza va mannoza
D)glukoza va galaktoza
7 10. 51,3 gr maltoza gidroliz qilinganda olingan maxsulotdan necha gr sut kislota olinadi. (unum 80
%)
A)27 B)21,6 C)54 D)43,2
Uyga vazifa : 130bet 68masalalar,o`qib o`rganib kelish.
8
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ПО ХИМИИ НА ТЕМУ "МОНОСАХАРИДЛАР"
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.