Презентация тарих пәні бойынша 10 сынып Қазақ хандығы

“ӨЗ ТАРИХЫН БІЛМЕГЕН ХАЛЫҚ ӨЗІН ДЕ  СЫЙЛАМАЙДЫ”                                                                                                           (Н.Ә.НАЗАРБАЕВ) Қазақ  хандығы   (Бекіту  сабағы) Сабақ мақсаты: Оқушылардың алған білімін өзідігінен жұмыс  жасата отырып ҰБТ­ға дайындау

Қызығушылықты ояту “Хандар кестесі”  жасырын даталар

1 10 9 2 3 хандар 8 7 4 5 6

1511­1518ж

1718­1748ж

1538­1580ж

1582­1598ж

1628­1652ж

1824­1845жж

1771­1781ж

1795­1797ж

1480­1511ж

1802­1847ж

Топтық жұмыс  • Өз топтарының атына  байланысты  мәлімет беру

Осы даталар, термин сөздерден қазақ  хандығына байланысты мәтін құрастыр • 1428­1468ж,    • 1433­1462жж, •  1465­1466жж ,    Шу мен  Талас өзені, Қозыбасы,     Әбілхайыр мен  Моғолстан мемлекеті,     өзбек­қазақтар, 200 мың,  Керей мен Жәнібек

Тест талдау

Бірнеше жауабы бар жабық тест • 1.Қасым ханның кезінде: • А) Жеті жарғыны шығарды • B) жерін кеңейтті • C) жоңғарлармен соғысты • D) халқы 1 млн болды • E) өзін тәуелсіз хан сайлады • F) астанасы Түркістан болды • 2.Қасым  ханның кезіндегі  астана: • А) Сарайшық • B) Отырар • C) Түркістан  • D) Орынбор • E) Сығанақ • F) Алмалық • 3.Тәуекел кезінде: • А) ІІ Абдаллахпен «ант беріскен» шарт  жасасты • B) 1580 жылы қайтыс болды • C) 1583 жылы ант беріскен шартты  бұзды • D) Түрсын ханды жазалады. • E) 1598 жылы Ташкент маңында  Абдалахты ойсырата жеңді • F) Бұқара қаласын 20 күн қоршауда  ұстады • 4.Орбұлақ шайқасының батырлары: • А) Ағынтай • B) Бөгенбай • C) Көксерек • D) Абылай •  E) Жиембет • F) Үмбетей

Сәйкестендіру тесті • • • • • • • • • • • • • • • • • 1.Қазақ хандығын  құрған алғашқы хандарды  жылымен сәйкестендір: $$$1 Қасым хан $$$2  Хақназар хан $$$3  Шығай А)1580­1582ж    B)1582­1598ж C)1511­1518   D)1538­1580ж E)1357­1380ж      F)1257­1266ж 2.Қазақ хандығында  осы  хандардың тұсында  қандай оқиға болғанын    сәйкестендір: $$$1 Қасым хан $$$2  Тәуке хан $$$3  Жәңгір хан А)экономикалық жағынан жақсы дамыды B)Территориясын кеңейтті C)1327­1328жж Сығанақ қаласында теңге соқтырды D) 600  жауынгерімен 50 мың жоңғарға қарсы тұрды. E) сұлтандардың билігін шектеп , билердің ықпалына  сүйенді F)Ақ Орданың қалалық мәдениеті дамыды • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 3.Қазақ хандығында  болған оқиғаны жылымен   сәйкестендір: $$$1 Хақназар ханды Баба сұлтан өлтіртті. $$$2  Тәуекел  Баба сұлтанды өлтірді $$$3  Тәуекел өзбек ханымен «ант беріскен» шартты  бұзды А)1579ж    B)1582ж    C)1382ж    D)1580ж E)1595ж      F)1583ж 4.Қазақ  жерінде осы жылы қандай оқиға болғанын    сәйкестендір: $$$1 1627ж $$$2  1603­1624жж $$$3  1518ж А)Мәскеудің өртенуі B)Қасым ханның қайтыс болуы C)Қатаған қырғыны D)Моғолстан жеріне Әмір Темірдің алғашқы жорығы E) Қазақ –бұқар шайқасы F)Әмір Темірдің Тоқтамысқа қарсы соңғы шайқасы 5. Қазақ хандарын жылымен сәйкестендір $$$1 Есім хан $$$2 Жәңгір хан $$$3  Тәуке хан А)1628­1652жж     B)1380­1390жж   C)1598­1628жж D)1680­1715жж    E)1511­1518жж      F)1580­1582жж

Мәтін тест • • • • • • • • • • • • • • 1.Мәтінде қай тарихи оқиға сипатталғанын анықтаңыз. “Асан Қайғы Жерұйықты іздеп, Жетісуде болған кезінде “Жетісудің ағашының  басы жеміс  екен, екі сұлтан келіп орналасқан жер Шу туралы “Ей, Шу, атыңды теріс қойыпты, мынау ну  қамысың елінді ешбір жұтқа бере қоймас” А)Керей мен Жәнібектің Моғолстанның батыс аймағына келуі В)Қамар­ад­дин мен Шамс­ад­диннің Жетісуде билікке келуі С)Қасым хан мен моғол билеушісі Саид ханның Жетісу жерін бөліске салуы Д)Есім мен Тұрсынның оңтүстік­шығыс Қазақстан жері үшін күресі Е) Есен­бұға мен Жүністің арасында Моғолстандағы билік үшін күресі 2.Мәтінде сипатталған тарихи жағдай қай қазақ ханының билік ету уақытына  тұспа­тұс келетінін анықтаңыз.    “.....соғыс қимылдары тоқтап, бейбітшілік орнады.Қазақтар мен өзбектер арасында сауда – саттық қатынасы өрістей түсті.Бұл саясат Қазақ хандығының ішкі­сыртқы жағдайын  жақсартуға , шарушылығының оңалуына, өркендеп, өсуіне тиімді әсер етті.Қазақ хандығы  нығая түсті. А)Қасым хан  В)Есім хан С)Хақназар хан Д)Керей хан Е)Тәуекел хан

• Мәтінде сипатталған тарихи оқиғадағы қазақ ханын аңықтаңыз: • “........Қазақ хандығының сыртқы жағдайы өте ауыр еді.Біріншіден,.....қазақ сұлтандарына  одақтас болып жүрген Абдаллах хан енді оларға қарсы шықты.Екіншіден, хандықтың  шығыс жағында моғолдар мен жоңғарлар қазақ жеріне ұдайы қауіп төндіріп отырды. Ол  хандық билікті нығайтып қана қоймай, қазақ жерін кеңейтіп, қазақ хандығының беделін  халықаралық деңгейге дейін көтере білді”: • А)Шығай хан  В) Есім хан   С) Тәуке хан  Д)Хақназар хан  Е)Тәуекел хан • Мәтінге қарап, мұрагерлік жолмен сайланған ханды анықтаңыз: • “Қазақ халқында хан көтерудің екі жүйесі қатар қолданылды:біріншісі мұрагерлік жол,  екіншісі сайланып қойылатын.Мұрагерлік жолмен хандық билік әкеден балаға емес, ағадан  ініге қалады.Егер хан болуға лайықты іні болмаса, онда хандық тақ балаға қалуы  тиіс.Бірақ бұл жағдайда да баланың хан лауазымына лайықты тұлға болуы шарт” • Қазақ хандығының тарихында хан билігінің әкеден балаға берілу үлгісі: • А)Жәнібектен Бұрындыққа  В)Есімнен Тұрсынға    С) Керейден Жәнібекке  Д) Шығайдан  Тәуекелге Е)Бұрындықтан Қасымға   • •

Ашық түрдегі тест тапсырмалары • • • • • • • • • 1.Қазақстанның ежелгі тайпаларының келбетіне монғол тектес белгілердің  енуі...........қоныс аударуымен байланысты. 2.Қазақ мемлекетінің құрылуы...........мен ...........есімдерімен байланысты. 3.Хақназар 1580 жылы ..........билеушісімен арадағы беріспес күрес барысында  қаза тапты. 4.Кезекті шайқастардың бірінде..........түбінде қазақ ханы Тәуекел ауыр  жараланып,.....жылы қайтыс болды. 5.Сырдария бойы аумағы үшін күресте қазақ хандығының  аумағына.....,......,.......,....... қалалары өтті. 6.1652 жылы ..........шайқасында.........хан қаза болды. 7.......хан сұлтандардың билігін шектеп, билердің ықпалына сүйенді. 8......хан 1613 жылы өзін хан сайлап, Ташкент қаласының билеушісі деп  жариялайды. 9. Қалмақ ханы  «Сыңқылдап тұрған дауысың бар екен.....» деп бағалаған қазақ  биі

Сәйкестендір Хандар Жылдары  1.Қасым хан    А)   1598­1628жж 2.Бұрындық      С)   1511­1518жж 4. Есім хан     Д)   1580­1582жж 5.Шығай хан     Е) 1628­1652жж 6.Хақназар      Ж)   1480­1511жж 7.Жәңгір хан      З) 1680­1715жж       М)    1582­1598 8.Тәуке 9.Тәуекел хан      К)    1538­1580жж

Семантикалық карта.   Топтық жұмыс. Жер атауы Лауазым  атауы Салық атауы Ұлысбек Атабек Тағар Инақ Вақф Даруғалар Зекет Баж Иқта Миршикар Харадж Инжу Құшыр Қалан Жасауыл

Сематикалық карта.   Топтық жұмыс. Жер атауы Лауазым  Салық атауы Ұлысбек Атабек Тағар Инал Вақф Даруғалар Зекет Баж Иқта Миршикар Харадж Инжу Құшыр Қалан Жасауыл  + + + атауы + + + + + + + + + + + +

• ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНА  БАЙЛАНЫСТЫ ҰБТ­ДА  КЕЗДЕСЕТІН СҰРАҚТАР Тест  20­сұрақ

Алтын қақпа Тас қақпа Күміс қақпа Алтын қақпа Қасым  хан тобы 1.Қасым ханның билік еткен  жылы? 2.Қасым ханның заңы неше  бөлімнен тұрады? 3.Қасым кімнің ұлы? 1.Қасым ханның билігі кімдерге  жүрген жоқ? 2.Қасымның билеуінен бастап  билік кімдерге көшті? 3.Қасым хан тұсында халық  саны? “Жәнібек ханның ұлдары  арасында аса белгілі болғаны – Қасым хан” деп жазған? Хақназа р хан  тобы 1.Хақназар хан билеген жылдар? 2.Хақназар кімнің ұлы? 3.Хақназарды өлтірген кім? 1.ІІ Абдаллах пен Хақназар  арасындағы шарт? 2.Абдаллах ханның сыйға берген  жері? 3.Баба сұлтан берген қалалар? 1569­1573 жылдары Хақназар  ханға жіберілген орыс  елшілері? Тәуекел   хан тобы 1.Тәуекел хан билік еткен  жылдар? 2.Тәуекел кіімнің ұлы? 3.Тәуекел Баба сұлтан әскерін  талқандаған жыл? 1.Тәуекел Абдаллахпен қандай  шартты бұзды? 2.Тәуекел қай қала түбіндегі  ұрыста жарақат алады? 3.Ресейден 1595 ж келген елші? 1598жылы шайқаста екі  жақтың билеушісі де қаза  болып, екі хандық хансыз  қалды.Бұл қай хандықтар және  қай қала түбіндегі шайқаста?

Рефлексия     Де Бононың 6 қалпағы Қызыл қалпақ – Түйсік Менің сабақтан алған әсерім..  Өз ойларыңызды айтыңыздар. Ақ қалпақ - Фактілер Мен қандай ақпарат алдым? Сары қалпақ ­ Позитив Жағымды тұстары қандай болды? Сабақтың  артықшылығы қандай? Жасыл қалпақ - Креатив Менде қандай идеялар  бар? . Қара қалпақ - Жағымсыз Қандай проблемалар  болды? Кемшіліктерін  айтыңыз. Көк қалпақ - шолу Жалпы сабаққа көзқарасым. Мен қандай қорытындыға келдім?

Үйге тапсырма   1.Қазақ хандығына байланысты  5 мәтін  сұрақ   құрастырып келу Орта жүз Кіші жүз Ұ л ы ж ү з 2. Қазақ  хандығының  шежіресі ағашын  толтыру

Назарларыңызға  рахмет!