Сақтар

Ойынның кезеңдері: • 1. “Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар” • 2. “Шөлқандырар” • 3. “Тақымқысар” • 4. “Нартәуекел”

І-кезең

Ойын шарттары: • Топ басшылар ортаға шығады; • Барлығы 10 сұрақ беріледі; • Жылдам жауап беріледі; • Әр дұрыс жауап 10 ұпаймен бағаланады.

• 1.“Дұшпанға қатал­досқа адал”­ кімдер? • 2. Сақтар қай кезде Қазақстанжерін мекен  • 3. Сақ қоғамы неше топқа бөлінді? • 4.Ақ киім киіп жүретін адамдарды кімдер  етті? дейміз? • 5. Сақтар өмірде маңызды болған түлік? • 6. Сақтардың әйел патшасы • 7. Есік қорғанынан табылған ескерткіш? • 8. “Алтын киімді адамды” кім тапты? • 9. “Шілікті алтын адамын” кім тапты • 10. Қазақстанда қанша “Алтын киімді адам”  табылған?

ІІ-кезең

Ойынның шарттары: • 1.Экранда торкөздер берілген; • 2. Әр торкөздер ұпайлар көрсетілген; • 3. Ұпай таңдай отырып, торкөздер  жасырылған тапсырмаларды орындайды; • 4. Әр дұрыс жауап ұпай санымен  байланысты.

Тұлғалар 20 30 40 50 Жылдар 20 30 40 50 Терминдер 20 30 40 50

20 ұпай • Сақтарды “киімі мен өмір сүру дағдысы  скифтерге ұқсас” деп жазған грек  тарихшысы, “тарихтың атасы” кім?

Дұрыс жауап • Геродот

30 ұпай • Рим тарихшысы Помпей Трог: “ әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ” –деп кім туралы айтып тұр?

Дұрыс жауап • Томирис

40 ұпай • “Мен сендерді адастырып, қырғынға  ұшырыттым, елімді аман алып қалдым, мен  дегеніме жеттім. Енді қолдарыңнан келгенді  істей беріңдер” деп елі үшін өзін құрбан  еткен сақ жауынгері?

Дұрыс жауап • Шырақ

50 ұпай • Б.з.б. 4 ғасырдың 30 жылдары гректер сақ  жеріне қауіп төндіріп, Сырдарияның арғы  жағын мекендейтін сақтарды бағындыру  үшін жорық жасады, бірақ сәтсіз аяқталды.  Сақтар оның Шығысқа қарай жүретін  жолын бөгеді. Бұл жорықты басқарған  қолбасшы кім?

Дұрыс жауап: Александр Македонский

20 ұпай • “Алтын киімді адам” қай жылы табылды? • 1969жылы

30 ұпай • Парсы патшасы І Дарий қай жылы сақтарға шабуыл жасады? • Б.з.б. 519 жылы

40 ұпай • Сақ патшайымы Томирис қай жылдары өмір сүрді? • Б.з.б. 570-520жж

50 ұпай • Қызылордадан 300 шақырым жерден  табылған сақ ескерткіші Шірік­Рабат  қаласы қай ғасырға тән? • Б.з.б. 4­2ғғ

20 ұпай • Оба деген не? • Адам жерленген орындар

30 ұпай • Тиграхауда деген қандай мағына береді? • Шошақ бөрік киген сақтар

40 ұпай • Саркофаг деген не? • Қайтыс болған адамды салып жерлейтін  астау

50 ұпай • “ Аң стилі” дегенді қалай түсінесің? • Сақтардың бұйымдарында аңның бейнесін  бейнелеуі

ІІІ-кезең

Ойынның шарты: • 1. Әр топтың жанкүйерлеріне тапсырмалар беріледі; • 2. Әр тапсырма 50ұпаймен бағаланады; • 3. Жанкүйерлер дұрыс жауап берсе, олардың тобына ұпайлары қосылады, ал дұрыс жауап бермесе ұпай алынып тасталады.

1­ сұрақ • Есік обасына жерленген “Алтын киімді  адам” қанша жас шамасындағы ханзада? • 17­18 жас шамасында

2­ сұрақ • Іле өзенінің оң жағалауынан табылған  Бесшатыр қорымы неше обадан тұрады? • 31 обадан

3­ сұрақ • Геродот өз жазбаларында сақтарды қалай  атайды? • Массагеттер

4­ сұрақ • Сақ қоғамындағы адамдар қалай аталды? • Жауынгерлер, абыздар, малшылар мен  егіншілер

ІҮ кезең

Ойынның шарты: • 1. Әр топқа тапсырмалар беріледі; • 2. Әр тапсырма 50 ұпаймен бағаланады; • 3. Бір топ екінші топтан  “нартәуекел” сұрайды. • 4. Екінші топқа нартәуекел беріліп, олар дұрыс  жауап бере алмаса, ол ұпай бірінші топқа беріледі; • 5. Егер нартәуекел берілмей, олар қате жауап  берсе, олардың ұпайы шегеріледі.

1. Картадан тиграхауда сақтарының орналасқан жерін 2. Картандан парадарайа сақтарының орналасқан жерін көрсет

2- тапсырма • “Сақтар жақсы шабандоздар. Олар  садақпен, қылышпен және қола балтамен  қаруланған, сауыт киген” деп жазған грек  географы кім?

Дұрыс жауап •Страбон

3- тапсырма • Зайсан ауданы жерінен табылған Шілікті патша қорғандарынан қанша ескерткіш табылған?

Дұрыс жауап • 200 ескерткіш, оның 50  обалар

4- тапсырма Жазбалар Аталуы Парсы жазбаларында Иран жазбаларында Грек тарихшылары

Дұрыс жауап Жазбалар Аталуы Парсы жазбаларында Құдіретті еркектер Иран жазбаларында Жүйрік атты турлар Грек тарихшылары Азиялық скифтер

5- тапсырма • Археологтар Талғар және Жамбыл облысы  жерінен суару каналдарын тапты.Сонымен  қатар төмендегідей қыш ыдыстарда  табылған.Бұл сақтардың мал  шаруашылығымен қатар тағы қандай  шаруашылықпен айналысатынын көрсетеді?

Дұрыс жауап • Егін шаруашылығы

6- тапсырма • Грек тарихшысы Арриан: “Гректер  кішкентай аралға қашты. Скифтер мен  Спитаменнің атты әскері оларды қоршап  алды да, садақпен атып, түгел қырып  салды” деп жазды. Тарихшы сақтардың  кімдермен шайқасы туралы айтып отыр?

Дұрыс жауап • Грек­македон әскері,  Александр Македонский