Sayfi Jalil hayoti va ijodi

Sayfi Jalil hayoti va ijodi

Kompozitor;
O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan artist;
Sozanda ;
Dirijor;
Oz’bekiston xalq artisti;
Professor .

 O’zbekiston xalq artisti, Respublika Davlat mukofoti sovrindori, professor Sayfi Jalilov (taxallusi Sayfi Jalil) Samarqand shahrida 1932-yil 20-iyunda zardo’z Hoji Jalil Holmurodov oilasida tug’ildi. Bu oila 1935- yili Toshkentga ko’chib o’tadi.  Sayfi Jalil 1939-yildan umumta’lim maktabida o’qiydi. 7-sinfni tugatib, Toshkent shahar matbaa-hunar maktabida o’qishini davom ettirib, ayni paytda Respublika o’quvchilar saroyida tashkil topgan havaskorlik musiqa to’garagiga qatnashadi. Bu yerda g’ijjakda, keyinchalik musiqa maktabida gaboy chalishni o’rganadi. Bolalar simfonik orkestrga qatnashadi. 

Sayfi Jalil

Professional musiqa san’atini egallash maqsadida Sayfi Jalil 1948-yilda Hamzda nomidagi Toshkent bilim yurtiga kiradi. Bu dargohda u bira to’la ikki ixtisoslik bo’yicha, avval g’ijjak sinfida S. Gabrielyants va M. Asiloda bir yidan so’ng kompozitorlik bo’yicha B.F, Gienkoda ta’lim oladi. Yosh S.Jalil 1949- yili M. Qoriyoqubov nomidagi o’zbek xalq cholg’ulari orkestriga g’ijjakchi bo’lib ishga kiradi. Mazkur jamoada u ijrochilik bilan birga ijod qilib, o’zbek shoirlarining she’rlariga qo’shiq va ashulalar bastalay boshladi. Uning baxtiga shu orkestr konsert dasturlarida Halima Nosirova, Saodat Qobulova, Kommuna Ismoilova, Klara Jalilovalar ham qatnashar edilar. Sayfiddinning lirik qo’shiqlarini ular mohirona ijro etishganda tomoshabinlar qizg’in kutib olishardi.

Ijodi

“ Toshkent manzaralari” 5 qismli syuita (1967)
Skripka va simfonik orkestr uchun konserti (1971)
Violonchel va simfonik orkestr uchun konserti(1975)
“ Samarqandnoma” simfoniyasi (1977)
“G’azal” kuyi skripka uchun
“ Ekspromt” f-no va skripka uchun pyesa
“ Lirik vals” skripka va violonchel unison ansambli
“ Majnun monologi” simfonik orkestr uchun
“ Xoreografik syuita”
“ Muhabbat sinovi”
“ Dutorchi qizlar” ansambli uchun qo’shiqlar

Sayfi Jalil

Qo’shiqlari:

“Ey yor, hush kelibsiz”
“ Kelmasa kelmasun netay”
“ Senga bir gap aytaman”
“ To’yga keldik, to’ylaringiz muborak”
“ Xonu vasling”
“ Pari ro’yim”

Romanslari:

“ Kechalar yulduz sanab”
“ Vatanimga qo’shiqlar aytay”
“ Ko’zim tushdi o’sha ohuga”
“ Noz etma”
“ Benavo qilding meni”
“Birinchi va’da”

1952- yili Sayfi Jalil musiqa bilim yurtini o’zbek xalq cholg’ulari va 1953- yilda kompozitsiya bo’yicha bitirib, qadrdon orkestrida g’ijjakchi- konsertmeyster, keyinchalik dirijor bo’lib ishladi. Bastakorlik professional mahorati yetarli emasligini sezib, 1959- yili Toshkent davlat konservatoriyasini kampozitorlik fakultetida o’qishga kiradi. U dastlab B.Nadejdin sinfida, so’ngra B.F.Gienkodan kompozitsiya , A.F. Kozlovskiydan cholg’ulashtirish bo’yicha ta’lim oladi.
S. Jalil konservatoriyani 1967-yilda simfonik uvertyura diplom ishi bilan tugatgach, turli janr va mavzularda milliy asosdagi asarlar yarata boshladi. U qo’shiq qatorida musiqali drama, komediya , opera, kino musiqasi va boshqa murakkabroq shakl va janrlarda asarlar yaratdi.

Sahnaviy asarlar

“ Farhod va Shirin”
“ Shirmon buloq”
“ Kachap polvon”
“ Qalam qoshligim”
“ To’lin oy”
“ Alisher Navoiy Astrabodda”
“ Laqma”
“ Anvar va Ra’no”
“ Tong qizi”
“ Yulduz jamoli”
“ Shayton muridlari”
“ Kampir ketarmish”
“Zaharli hayot”
“ Zebuniso”
“ Muhabbatnoma”
“ Malikai ayyor”

Sayfi Jalil

Kompozitor 1967- yildan buyon Toshkent davlat konservatoriyasida muallimlikdan kafedra mudiri, professor lavozimlariga qadar bo’lg’usi yosh bastakorlarga ustozlik qildi.

Davlat mukofotlari

“ O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi”

“ O’zbekiston xalq artisti”

“ El-yurt hurmati” ordeni

“ Respublika Davlat mukofoti” (1979)