Кім жылдам?
1.Орта ғасыр неше кезеңге бөлінеді?
2. Батыс пен Шығыс Рим қай жылы бөлінді?
3.Рим папасымен Констанинополь қатынасы
үзілген жылы?
4. Феодализмнің белгілері?
5. Сенордың міндеті?
6. Вассалдың міндеті?
7. Феодалдық сатыға кірмегендер?
8. Ислам мәдениетінің ерекшеліктерін ата
Оқу мақсаты:
6.3.2.6 – картада оқиғаларды даму динамикасында белгілей отырып, 1-4 жорықтар мысалында крест жорықтарының себеп-салдарларын анықтау
Сабақ мақсаты:
Тарихи дереккөздерді талдау негізінде, крест жорықтарының себептерін анықтайды және кескін картада бағыттарын көрсетеді.
Сабақ жоспары
1. Крест жорықтарының себептері.
2.Шіркеу-Шығысқа жорықты ұйымдастырушы.
3.Кедейлердің шығысқа жорығы.
4.Бірінші крест жорықтары.
5.Екінші крест жорықтары.
6.Үшінші крест жорықтары .
7.Төртінші крест жорықтары
8.Балалар жорығы.
9.Соңғы крест жорықтары.
10.Крест жорықтарының салдары.
Крестшілердің мақсаты
Шіркеу мен
Рим папасы
Аристократтар
Рыцарьлар
шаруалар
Көпестер
Папаның Шығыстағы билігін кеңейту.
Бай болудың жаңа мүмкіндіктері.
Жеке бас бостандық алу,
жерге иелік ету
Шығыстағы байлық пен
жер иеліктерін алу
Жаңа жерлерді иелену,
байлықтың артуы,
күнәлардың кешірілуі.
Крест жорығының басталуы.
1095 ж. Клермон қаласында Рим папасы ІІ Урбан халықты
Византияның түрік салжұқтарына қарсы күресіне көмектесуге, Иса табыты жатқан Иерусалимді мұсылмандардан азат етуге
шақырды. Папа бұл жорыққа қатысқандардың барлық күнәсі
Кешіріледі, шайқаста қаза тапқандар о дүниеде пейішке барып, рақатқа бөленеді
Вселен соборы
1095 ж
Кедейлер жорығы.
1096ж .көктемінде Франция мен Германиядан ондаған мың ке-
дей шаруалар мен серілер«қажылық жорыққа»аттанды.Олар
нашар қаруланған және қосымша азық –түліктері болған жоқ.
Аш-жаланаш кедейлер жолдарындағы венгерлердің,болгар-
лар мен гректердің жерлерінен өтіп бара жатып жергілікті хал-
ықтарды тонаушылыққа ұшыратады.Император оларды Кіші
Азияға шығарып салады.салжұқ түріктер кресшілерді толық дерлік қырып жібереді.
Кедейлер
жорықта..
Ұзақ қанды шайқастан кейін кресшілер Антиохияны басып алады,ол жерде кресші-лердің өз кінәздігі құрылады. Тағы бір көсемі тағы бір мемлекеті-Эдесса графтығының негізі қаланды.1099 ж.шілде айында кескілес-кен шабуылдан кейін кресшілер Иерусалимді алды.Бұл жорыққа кресшілер жағынан 100-мың﴾ 60 мың﴿13 мың атты әскер﴾10мың атты әскер﴿қатысқан. Кресшілер қаланы қырғынға ұшыратып,әйел-еркек,бала-шаға, кемпір-шал демей қала халқын шетінен қыра бастайды. Кресшілер Жерорта теңізінің шығыс жағалауына өз мемлекеттерін құрды. Олардың ең бастысы Иерусалим королдігі болды.Батыс Еуропа феодалдары жаулап алынған елдердің халқын қанды қырғынға ұшыратты,зорлық-зомбылық жасап, құлдық езгіге түсірді.
1-ші крест жорығының
көсемдері:
Готфрид Булон, Раймунд Тулуз,
Боэмунд Тарент және
Танкред де Отвиль. рухани жетекшісі монах Петр Амьенский
Палестина мен Сирия халықтары
басқыншы кресшілерді жек көрді,оларға қарсы күресті тоқтатпады. Сөйтіп басқыншылар өздеріне жау елінде үнемі қауіп-қатерде өмір сүрді.Франциядағы Клерво манастырыны манастырының аббаты Бернар христиандарды қолына қару алып,қайтадан Палестинаға аттануға шақырды.Бұл шақыруды француз королі VІІ Людавик пен неміс императоры ІІІ Конрад қабыл алып,1147 жылы екінші крест жорығын жасады. Олар Кіші Азияда салжұқ түріктерінен жеңіліп қайтты.
2-ші крест жорығының
басшылары:
VІІ Людавик пен неміс
императоры ІІІ Конрад.
Үшінші крест жорықтары.
1187 ж. Иерусалим құлады. Салах ад-Дин өтем алып, христиандардың кетуіне рұқсат берді.Серілер мен шарулар өздерін сатып алды. Қалған 15 мың адам тұтқынға түсті.Иерусалимді қайтаруға Фридрих І Барборсса ІІІ-крест жорығының басында өзеннен өтерде суға батып кетеді. Ал әскері тарап кетеді.
Фридрих Барбаросса.
Салах-ад-Дин.
Үшінші крест жорығы.
Ричард Акре қаласында 2 мың мұсұлмандары қырып жібереді.
Король Иерусалимді, үш рет қоршады бірақ сәтсіздікке
Ұшырады.Ағасы Джон билікті
тартып алғаннын естіп,әскерін
кері алып кетеді.
Еуропа аттанып, германдықтар-
дың қолына түсіп екі жыл
тұтқында болады
Арыстан жүректі Ричард
ағылшын парламентідегі
ескерткіші.
.
Төрінші крест жорығы.
1204 ж.төртіші крест жорығын ІІІ Инокентий папа ұйымдастырады. Кресшілер қасиетті жерге теңіз арқылы бармақ болып, Венеция кемелерін жалдады. Серілер Ирусалимге барған жоқ, Венеция әміршісінің Византияны басып алуға кресшілерді көндіреді. Константинополь қаласын басып алып, тонап, өз мемлекеттерін Латын империясы деп аталып, 1261ж.д.өмір сүрді ал 1267ж Византия империясы қалпына келтірілді.
Византияның алынуы
Балалар жорығы.
1212 ж.кресшілер жалғастыру
мақсатында дінбасылардың
уағызымен балалар топ құрып,
олар өздерін «құдай елшісі» деп
жариялаған балалар басқарды..
Олар құдай мүрдесін күнәға
Батпаған балалар азат ете алады
деп жариялады.Жас кресшілер-
дің біразы жолда аштықтан пен
аурудан қаза тапты,аман қалған
дары жағасындағы Генуя және
Марсель қалаларына жеткен соң
көпестер баларларды құлдыққа
Египетке сатып жібереді.
Қарақшылармен
кресшілер.
Сонғы крест жорықтары.
Қасиетті жерді азат етеміз деген кресшілер алғаш басып алған жерлерінен біртіндеп айырыла береді. Папалар мен карольдер
1217-1221 жылдары бесінші
1228-1229 жылдары алтыншы
1248-1254 жылдары жетінші
1270 ж- сегізінші крест жорықтары ұйымдастырылды.
Барған сайын ол жорықтарға тілек білдірушілер азая берді. Кедейлер де , феодалдарда да шығысқа енді ұмтыла қоймады. Мұсылмандармен соғысудың оңай емес екендігіне олардың көздері жетті.
Крест жорықтарының салдары
Крест жорықтары Батыс Еуропа елдері тарапына әділетсіздік,басқыншы-
лық соғыстар болды.Жорықтар Еуропа елдерінде ғана емес,шығыстағы
мұсылман елдерінің де шаруашылығына,мәдениетіне орны толмас зиян
әкелді. Дегенмен бұл жорықтар Батыс Еуропа елдері үшін біраз пайдалы
жақтары да болды.Біріншіден,Жерорта теңіздегі сауданың қыза түсуіне
ықпал етті.Екіншіден кресшілер шығыс елдерінен:тамақ алдында жууды,
Моншаға түсуді,іш-киімдерін,төсек-орындарын ауыстырып тұруды,әдемі
Киінуді,ас ішкенде шанышқыны пайдалануды үйренді.Үшіншіден,еуропа-
лықтар шығыстан жаңа егіс дақылдарын көріп,Еуропада күріш,лимон,
Өрік,қарбыз,өсіре бастады және жібек мата тоқуды,айна жасауды,металды
сапалы металды өндеуді үйренді.
Византиядағы
сауда-саттық
көпірі.
Нәтижелері мен салдар |
Батыс халықтары үшін |
Шығыс халықтары үшін |
Байлыққа ұмтылу |
Жер және адамдарды жою |
Түрік-селжұқтардын күшеюі және Византия мемлекетінің ыдырауы |
Крест жорығына байланыста салық көбеюі |
Жаңа отырықшылықпен шаруашылық айналысатын мемлекеттердің мәдениетімен танысу |
Европалықтар айна мен жібек маталарды жасауды үйренуі |
Үй шаруашылығында жаңалық енгізу |
Үй тапсырмасы
Крест жорықтары | Жорық уақыты | басшысы | мақсаты | нәтижесі |
1 крест жорығы | ||||
2 крест жорығы | ||||
3 крест жорығы | ||||
4 крест жорығы |
Төменде берілген кестені толтыру
Дескриптор:
Крест жорықтарының уақытын анықтайды.
Крест жорықтарының басшыларын атайды.
Крест жорықтарының мақсатын анықтайды.
Крест жорықтарының нәтижесін талдайды.
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.