Тема : Хь Саракаев. «Синтем боцу денош»( 1-ра дакъа)

03.03.20г.

Нохчийн литература

4 класс

Тема : Хь Саракаев. «Синтем боцу денош»( 1-ра дакъа)

1алашо:  Хь Саракаевн «Синтем боцу денош» ц1е  йолу дийцар довзийтар, нийса а ,кхеташ а дийцаран тексташ еша 1амор; Даймахко лайна бала берашка д1акхачор;  Даймахках дозалла кхиор.

  Урок д1аяхьар.

1.Ц1ера болх таллар.

Бераша схьадуьйцу шаьш яздина дийцаршязде «Сунна дукхавеза турпалхо»

2.1алашо йовзийтар.

Бераш , вай тахана долор ду керла дакъа.Д1аеша цуьнан ц1е.

-Сийлахь –доккхачу зеран муьрехь.

-вай кху декъа т1ехь д1адоьшур ду  Сийлахь Боккхачу Даймехкан  т1амах лаьцна дийцарш.

3.Хьехархочун дош.

-И т1ом д1абола белла 22 июнехь 1941 шарахь,Т1ом хир бац аьлла хилла барт болуш, немцой паччахьо  Гиттлера тешнабехкаца д1аболийра т1ом. Амма войн пачхьалкхера массо а къам цхьаъ санна дуьхьал г1евттира немцошна. Чог1 луьра , ирча  барии и т1ом. Фашисташа  къа ца хеташ х1аллакбора бераш , зударий, баккхийнах, дархой.Х1ора денахь бомбанаш еттара  маьрша бахархошна т1е. Цул совнаха шаьш тоьллачу меттигашкара адамаш схь а лоьцуш д1абуьгура. Уьш «концлагершка» кхочура, цигахь 1азапехь латтабора, йуург , мериг ца гуш , чуьра СА д1адаллалац бацабора нах.

Амма массо а халкъ  цхьаттерра латар бахьана долуш вайн Даймохк туьйлира,.Фашисташ  эшийна аракхийсира Массо а  шаьш схьалецначу  нехан  махкашкара а.

-Вайн махкана т1елеттарг кхин мохк къам дара, цундела рлу цунах Даймехкан т1ом. И чакхбаьлла 1945 шарахь 9 майхь.

4.Керла дийцар довзийтар.

 А) Хьехархочо д1адоьшу дийцар.

 Б)Чулацамах къамел дар.

-Муха хиира берашна т1ом болабеллийла?

-Муха яра адамийн яххьаш?

-Муха дара берийн дахар т1ом  боллале хьалха?

-т1ом болабелча хир дуй  церан иштта дахар?

-Шуна х1ун хаьа цу т1амах лаьцна?

5.Сада1аран миноташ.

6.Бераша д1адоьшу дийцар.

7.Дагахь ешар.

8.Жам1 дар.

-Х1ун керланиг хии шуна урокехь? Х1ун дара шуна халахеттарг?

Ц1ахь: дийцаран хьалхара дакъа схьадийца кечам бе.