Тема: Борз а, цунах лаьцна халкъан дийцарш а.

                                                                 Урок № 5                                                                                                                                             

                 Класс – 6

               Терахь ______

              Хьехархо:

         Тема: Борз а, цунах лаьцна халкъан дийцарш а.

         1алашо:   берашна нохчийн х1усамехь ж1аьлин, цициган меттигах

                            лаьцна  дийцинарг карладаккхар;  борз а, цунах лаьцна халкъан

                            дийцарш  довзийтар; барзах лаьцна кицанаш, аларш,

                           туьйранаш довзийтар;  садолчу 1аламе болу безам

                            т1еч1аг1бар; къинхетаме, оьзда,

                           г1иллакхе къона т1ехье кхиор.

         Урокан г1ирс: «Нохчийн г1иллакх-оьздангалла»,

                                            «Исбаьхьа шовда»

                                            «Халкъан тидамаш, аларш, кицанаш»

Урокан некъ

I.                  Догдаийтаран мур

Барзах лаьцна туьйра довзийтар

         II.  Дешархойн долчу хаарийн актуализации яран мур

- Муьлха меттиг ю нохчийн х1усамехь ж1аьлин?

- Муха дола до вай цуьнан?

- Муьлха меттиг д1алоцу вайн х1усамашкахь цициго?

- Дала х1ун декхарш т1едехкина вайна цу хьокъехь?

- Хьенан ц1ахь ду ж1аьла, цициг?

- Цицигах, ж1аьлех лаьцна дийцарш, кицанаш хьан дуьйцур дара аш?

II Керла тема: Борз а, цунах лаьцна халкъан дийцарш а.   (аг1о 155)

     - Борз – коьрта экха а, вайн къоман коьрта маь1не хьаьрк а хилар доьзна ду цуьнан амалшца: гуттар а, юхахьажар доцуш, мостаг1ех лата кийча хилар; нагахь шен ницкъ эшахь, къаръелла буха ца сацар; дукха хьолахь, арданге ца хьоьжуш, шен хьашташ ша кхочушдар; ткъа уггаре коьртаниг – цунна маршо езар.

         ( 155 аг1онна т1ера барзах лаьцна долчу дийцаран чулацам бовзийтар)

                            Кицанаш, аларш:

- Барзана дуьхьал борз хилий вала, цхьогална дуьхьал – цхьогал хуьлий.

- Борз когаша кхобу.

- Барзах кхоьручо – жа ца леладо.

- Барзана дарц деза.

- Берзалой яцахьара жа1уй а хир бацара.

- Барзо а накъостаца мостаг1алла ца леладо.

- Берзан г1улг юккъехула даьккхича, шина стеган барт эг1а.

- Берзан пха багийча, хьан х1ума лачкъийна стаг, и пха санна, хеба.

                          Дешнаш т1ехь болх:

Экха, амалш, арданг, жа1уй, берзан г1улг.

  III 1амийнарг т1еч1аг1дар

- Муьлха амалш ю вайна борз коьрта экха, къоман коьрта маь1не хьаьрк хилар довзуьйтуш?

- Муьлха ю берзан коьрта амал?

- Муьлха кицанаш, аларш девза шуна барзах лаьцна?

- Муьлха барзах лаьцна тешамаш хаьа шуна?

- Дуьне дохарх лаьцна дийцаран чулацам бовзийтар  (аг1о 156)

V.  Урокан жам1 дар.

- Дешархойн хаарийн мах хадош, дика дакъалаьцнарш билгалбахар;

VI.  Рефлексин мур

-Х1ун дара урокехь шуна дика хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь дика ца хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь атта хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь хала хеттарг?

VII.  Ц1ахь бан болх: дийцарш, кицанаш, аларш.