Testlardan foydalanish shartlari

1  :  50  000  masshtabdagi  topografik  kartada  shartli  belgilarni rasmiylashtirish. Qishloq  xo’jaligi  uchun  tayyorlanayotgan  bo’lg’usi  agronom  va  fermerlar karta  (xarita)  va  tarx  (plan)  ni  o’qiy  bilishlari  kerak.  Bu  hududni  o’rganish  va o’zlashtirish  bilan  bo’liq  bo’lgan  ilmiy  tekshirish  va  xo’jalik  ishlarida  muhim  rol o’ynaydi. Karta  va  planni  o’qish,  foydalanish  uchun  avvalo  undagi  shartli  belgilarni bilishlari,  keyin  karta  va  plandagi  turli  tafsilotlarni  tassavur  qilgandan  keyin mukammal  ma‟lumot olishlari mumkin. Karta  va  plandagi  tasvirlanayotgan  tafsilotlar  bir-biriga  chambarchas bo’liq. Shartli  belgilarning  xususiyatlari  hamda  vazifalariga qarab:  Masshtabli  (miqyosli,  konturli)  Masshtabsiz  (miqyossiz)  Tushuntiruvchi  yoki  izohlovchi  shartli  belgilarga  bo’linadi. Masshtabli  shartli  belgilar  bilan  xariga  masshtabida  konturni  ko’rsatish  mumkin bo’lgan  tafsilotlar,  masalan:  o’rmon,  botqoqlik,  o’tloq,  poliz,  bo’  ko’l  va  boshqalar tasvirlanadi.  Masshtabli  shartli  belgilar  bilan  tasvirlangan  tafsilotlarning uzunligini,  kengligini  va  maydonini  aniqlash  mumkin. Karta  va  plan  masshtabda  ko’rsatib  bo’lmaydigan,  ammo  ma‟lum  ahamiyatga  ega kichik  tafsilotlar,  masalan:  yakka  daraxt,  buloq,  ko’prik,  quduq  va  boshqalar  masshtabsiz shartli  belgilar  bilan  tasvnrlanadi. Masshtabli  va  masshtabsiz  shartli  belgilar  bilan  tasvirlanadigan  tafsilotlarni qo’shimcha  ravishda  xarakterlash  va  ularning  turlarini  ko’rsatish    uchun  tushuntiruvchi shartli  belgilar  qo’llaniladi. Masalan:  32-6/15,  ko’prik  uzunligi  32  metr,  kengligi  6  metr  hamda  1,5  t.gacha yuk  ko’tara  olishini  ko’rsatadi.  Bulardan  tashqari  shriftning  ko’rinishi,  o’lchami  bilan aholi  joylari  nomi,  ularda  aholi  yoki  xonadonlar  soni,  ularning  ma‟muriy  ahamiyati, yo’l,  ariq  kengligi  va  hakozalarni  aniqlash  uchun  ishlatiladi.