Урок: «Мукъаза шалха элпаш дашехь т1аьхье-хьалхе яздар.».

Урокан ц1е: «Мукъаза шалха элпаш дашехь т1аьхье-хьалхе яздар.».

1алашо: шалхачу элпех болу хаамаш шорбар. Муъаза шалха элпаш дашехь т1аьхье-хьалхе нисделча уьш яздаран бакъонаш йовзийтар.

Кхочушдан лерина жам1аш:

1.Предметни: берашна 1емар ду шалха элпаш йозанехь билгалдаха. Хуур ду мукъаза шиъ шалха элп дашехь т1аьхье-хьалхе нисделча уьш муха яздан деза.

2. Метапредметни:

• Регулятивни: берашна 1емар ду цхьаъ ша ,шеен корматтале хьажжина болх бан. Цхьатера лаам болу берашна хуур ду шайн тоба а йиллина цхьана болх бан. Берашна 1емар ду шайн балхана кхиамаш хир болу г1ирсаш лаха. Царех пайдаэца.
• Коммуникативни: берашна 1емар ду шайна хеташ долу х1ума кхечарна уьш кхетар болчу кепара дийца , д1акхачо. Берашна хуур ду шаьш ца кхетарг хата, шайга дуьйцучух кхета.
• Познавательни: берашна 1емар ду т1адамийн метана оьшу элпаш дохкуш дешнаш яздан. Берийн алсам дер ду ойлаяр , тидам бар,х1ума довза лаам.

3. Личностни: берийн лаам хир бу шена хуучуьнца накъостана г1о дан , берашца уьйр лело тарвала , вазавала 1емар ду. Дешар шайн дуьхьа хилар хуур ду берашна.

Урок д1аяхьар.

1.Маршалла хаттар.

-Бераш , де дика хуьлда шун!

-Диканца дукха ехийла !

2. Ц1ера болх таллар.

Шардар №48, аг1о 27-28.

-Муьлхачу элпашна буха хьаькхна аша сизаш?

-Муьлхачу бакъонна т1едоьг1на яздина дош жижиг? (Х1уманийн дар билгалде дешнаш доцчу кхечу дешнашкахь доца шеконан мукъа аьзнаш (а,у,и) хазахь , яздо а. Г-ний, к-ний хьалхахь яздо и).

-Даладе масалш оцу бакъонна.

-Муьлхачу бакъонна т1едоьг1на яздина дош потт? (Дешан чаккхенгахь мукъаза шиъ шалха элп яздо , дош хийцича мукъачу элпана хьалхахь уьш шиъ хазахь).

-Даладе кхин а масалаш оцу бакъонна.

-Муьлхачу бакъонна т1едоьг1на яздина дош хин? (Хьенан? я стенан? бохучу хаттаршна жоп лучу дешнийн чаккхенгахь яздо Н).

-Даладе масалш оцу бакъонна.

3. 1алашо йовзийтар.

-Бераш д1аелла книгин 28-29 аг1онаш. Х1ун 1амор дув ай тахана? Х1ун кхиамаш бохур бу аша? Мила ву цхьаъ ша болх бан лууш? Мила ву шеен тобанца болх бан лууш?

-Бераш, вай тахана карлабохур бу шалхачу элпех лаьцна болу хаамаш. Вай 1амор ду мукъаза шалха элпаш т1аьхье-хьалхе дашехь нисделча уьш муха яздан деза.

4. Керла тема хьехар.

• Мукъаза шалха элпийн тидам бар.

Уьн т1е д1аяздо дешнаш.

-Бераш со г1алатъяьлла дешнаш яздеш ,хьанна хуур дара дешнаш нисдан.

Якъкъаш, яхьхьаш, бахьхьаш, баккъаш, т1къе итт, ч1къоьрнаш, дукхкха, юкхкъехь, техьхье.

-Д1адеша дешанаш. Муьлханиг ду г1алат? Муьлха бакъо ца евза сунна?

-Нисдеш д1аязде дешнаш.

• Бакъо таллар.

-Д1абеша дагалацам. Муха яздо мукъаза шиъ шалха элп дашна т1аьхьа-хьалха нисделча? (Бераша д1абошу дагалацам. Дешнаш карточкашца берийн кара дала мега. Шайга болх байта).

• Берашка шайга болх байтар.

Шардар № 49, аг1о 28.

-Д1адеша т1едиллар. Муха кхочушдан деза шардар?

-Муьлхачу бакъонна т1едоьг1на яздина билгалдаьхна дешан? (Берашка д1абешийта а мега дагалацам. Цо кхиор ду берийн оьшу г1ирс каро лаам).

5. Сада1аран миноташ.

Поезд

Хьехархо берашна хьалха д1ах1утту. Бераш вагонаш ю.

- Ма беха а бу вайн поезд! Гайтал чкъургаш муха юьйлало

(бераш куьйгаш голашкахь сатта а дой, хьалха-т1аьхьа доьлхуш лела).

Вайн поезд д1абоьду,

Чкъургаш керчайо.

Поезд чохь д1адоьлхуш

Кегий бераш го.

Генна шаьш д1адоьлхуш

Дегнаш ийало.

- Сацийта! Соцунг1а ю!

Мила ву ловза лууш?Сихха арадовла (бераш поезд чуьра ара а довлий, хьуьнан ц1азамаш лехьо х1уьтту).Поездан шок хеза. Бераша, юха а мог1а бой д1а а х1уьттий,

поезд бола болуьйту.

6. Керла тема кхин д1а а хьехар.

• Мукъаза шалха элпаш дешнашкахь билгалдахар.

Шардар № 50 , аг1о 28.

-Д1адеша т1едиллар. Муха кхочушдан деза шардар?

-Д1аеша хьалхара предложении. Муьлхачу дашехь ду мукъаза шиъ шалха элп т1аьхье-хьалхе нисделла? Муха яздан деза уьш?

(Иштта толлу важа предложенеш).

• Карточкашца болх бар.

• Берашка шайга болх байтар.

Шардар № 53 , аг1о 30.

7. Жам1 дар.

-Муха яздан деза мукъаза шиъ шалха элп дашехь хьалхе-т1аьхье нисделча?

-Х1ун керланиг хиишуна?.

8. Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи тобанашкахь болх бинчара? Х1ун кхиамаш бехи цхьаъ ша болх бинчо? Х1ун кхиамаш бехи дисинчу бераша?Хьан бина дукъа болх?

9. Ц1ахь бан болх балар.

Шардар № 51,аг1о 29, бакъо –аг1о 28.