Қысқа мерзімді жоспар. Қазақстан тарихы. 10 сынып

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Қазақ халқының дәстүрлі мәдениеті - дала өркениетінің мұрасы

Пән:                                  Қазақстан тарихы               

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Халыкова Жанна Сергеевна

Сынып: 10

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

№1

Қазақтардың дәстүрлі дүниетанымы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.4.1.3 қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарын пайдалану

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» тірек сөздерін қолданады

Оқушылардың басым бөлігі:

Қазақтардың басым бөлігі дүниетанымын сипаттау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарының шығу тарихын зерттейді

Кейбірі:

Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын талдау үшін салт-дәстүрлердің болашақта қолдануын болжайды  

Бағалау критерийі

1. Қазақтардың  дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарын қолданады

Тілдік мақсаттар

 Семенов-Тянь-Шанскийдің цитатасын тыңдап (тыңдалым), цитатаға байланысты оқушылар өз пікірлерін ортаға салады (айтылым).  

Қазақтардың рухани және өнегелілік құдылықтары мәтінін зерделейді (оқылым)

 Өмірлік кезеңдерге қатысты салттарды сипаттайды (тыңдалым)

Лексика мен термингология. рухани мәдениет, діл, дәстүр, әдет, жора-жоралғы, өмірлік кезең салттары (жазылым)

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы  тілдік бірліктер

Талдауға арналған  тармақтар:

Дәстүрдің әдет-ғұрыптарға қарағанда, өресі әлдеқайда кең, тұтастай қоғамға таралады, өйткені..........

Сіз неліктен ....... екенін айта аласызба?

  .......неліктен халқымыздың ар-ұят, уәдеге берік?

Жазылым бойынша ұсыныстар

Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымында қалыптасқан салт-дәстүрлердің бүгінгі қазақ халқы үшін аса маңызды, себебі .............

Құндылықтарға баулу

 Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарын пайдалану негізінде Мәңгілік Ел  «Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы» құдылығына баулу

Пәнаралық байланыс

Қазақ әдебиеті

Алдыңғы білім

Қазақ халқының материалдық мәдениеті және  қолданбалы қолөнерін сипаттай  отырып, материалдық мәдениетінің басты жетістіктерін атайды

Тарихи концепт

Маңыздылық

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақ барысы

Сабақтың басы

10 мин

Ұйымдастыру шаралары (сәлемдесу, оқушыларды түгендей, жағымды атмосфера қалыптастыру)

1-тапсырма  (Б) «Серпілген сұрақтар» тәсілі бойынша үй тапсырмасын тексеру

1.      Материалдық мәдениет дегеніміз не?

2.      Қазақ халқының материалдық мәдениетінің басты жетістіктері қандай?

3.      Қазақ халқының материалдық мәдениетінің туындылары әлемдік мәдениетте қандай орын алады?

4.      Материалдық мәдениеттің қалыптасу кезеңдердерін ата?

5.      "Мәдени мұра" мемлекеттiк бағдарламасы туралы» құжатта мәдениетке қатысты қандай мәселелер көтерілген?

Дескриптор

1. Материалдық мәдениет ұғымына анықтама береді.

2. Қазақ халқының материалдық мәдениетінің басты жетістіктерін атайды

3. Қазақ халқының материалдық мәдениетінің туындылары әлемдік мәдениетте алатын орынын көрсетеді

4. Материалдық мәдениеттің қалыптасу тарихын сипаттайды

5."Мәдени мұра" мемлекеттiк бағдарламасы туралы» құжатта мәдениетке қатысты көтерілген мәселелерді атайды

Қ.Б. «екі жұлдыз, бір тілек» (оқушымен оқушы)

1-тапсырма  «Миға шабуыл» әдісін қолдану арқылы жаңа тақырыпты ашу.

Семенов-Тянь-Шанскийдің цитатасын беріп: "Бұларды (қазақтарды - авт.) оқытудың қажеті жоқ. Салт-дәстүрлері түгел тұнып тұрған білім." Цитатаға байланысты оқушылардың пікірлерін ортаға салып сол арқылы сабақтың тақырыбына шығу.

«Серпілген сұрақтар»

Слайд №1

№ 2 слайд

№ 3 слайд

Сабақтың ортасы

20 мин

«Дейін, кейін» стратегиясы арқылы жаңа тақырып бастамай тұрып топтардың  қай деңгейде екенін айқындау

2-тапсырма «Топтастыру» стратегиясы бойынша топтық жұмыс \БТ\.  

1-ші әркет «Топтастыру» стратегиясы бойынша 4 топқа тақырыптар беріліп жұмыс жасатылады.

1-топ –«Әдет-ғұрып»

«Қазақ халқының ұлттық әдет-ғұрыптары»

2-топ – «Рәсім»

«Қазақ халқының дәстүрлі рәсімдері»

3-топ – «Салт-дәстүр»,

«Өмірлік кезеңдерге қатысты салттар»

4-топ – «Діл (менталитет)»

«Қазақ халқына Камел Карпат, Адольф Янушкевич, Николай Ядренцев атақты шетелдіктердің берген бағасы»

Берілген тақырыптарды топ ішінде зерттейді, талқылайды, бір-бірлерімен пікір алмасады, ортақ бір шешімге келеді.

2-ші әрекет «Өкіл» әдісі  бойынша мәтінді түсіндіру

Әр  топтан  бір  оқушы  қалып, келесі  топқа мәтінді  таныстырып  шығады.

Дескриптор.

1.Ұлттық әдет-ғұрып ұғымын анықтап, түрлерін атайды

2. «Рәсім» сөзінің мағынасын түсіндіріп, дәстүрлі рәсімдерді сипаттайды

3. Өмірлік кезеңдерге қатысты салттарды жіктеп, сипаттама береді

4. Қазақ халқы жайлы шетел ғалымдарының пікірлерінен мысал келтіреді (Камел Карпат, Адольф Янушкевич,Николай Ядренцев)

 -қазақ халқының ділі туралы түсінік  қалыптастырады.

ҚБ «Плюс, минус, керемет» (оқушы мен оқушы)

3- тапсырма \Ж\. Оқулықтағы мәтінмен жұмыс жасату. Оқушыларды алымы бойынша жұптарға, топтарға топтастырамын.

Тәсілі: «Ойлан, жұптас, талқыла»  жұптық жұмыс.

Алымы төмен оқушылар: «Әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» мағынасын қолданып рухани мәдениетке анықтама беріңіз?

Алымы орта деңгейдегі оқушылар: көшпелілік өркениет кезеңінен сақталып келе жатқан  әдет-ғұрыптар мен рәсімдерді қарастырып  мысал келтіріңіз?

Алымы жоғары оқушылар:

Орыстың ұлы сыншысы В.Г.Белинский салт-дәстүрдің өміршеңдігі туралы: "Әдет-ғұрып замандар бойы сыннан өтеді. Өз дәуірінде ардақталып, ата-бабадан әулетке мұра болып ауысып, рудан-руға, ұрпактан-ұрпаққа жетеді. Онсыз халық бет-әлпетсіз бейне, болымсыз тас мүсін тәрізді"—деп, салт-дәстүрсіз халықты тас мүсінге ұқсатқан.Осы пікірге көз қарасыңызды білдіріңіз,пікіріңізді дәлелдеңіз.

Дескриптор.

- Мәтінге сүйене отырып «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» сөздерінің анықтамасын қолдананады;

- Көшпелілік өркениет кезеңінен сақталып келе жатқан  әдет-ғұрыптар мен салт-дәстүрлерді жинақтап,  мысал келтіреді

- Келтірілген пікірді жақтау нeмeсe жақтамау сeбeптeрін түсіндіру үшін 3 дәлeл кeлтірeді.

ҚБ «Шоқ жұлдыз» (оқушы мен оқушы)

«Топтастыру» стратегиясы

Қазақстан тарихы.

10 сынып.

З.А Джандосова

Алматы

«Мeктeп»

баспасы 2019.

Камел Карпат, Адольф Янушкевич, Николай Ядренцев пікірлері

№ 4 слайд

№ 5 слайд

Қазақстан тарихы.

10 сынып.

З.А Джандосова

Алматы

«Мeктeп»

баспасы 2019.

https://zharar.kz «Ұлттық салт-дәстүрлер»

Сабақтың соңы

10 мин

4- тапсырма. Оқушыларға деңгейлік тапсырманы орындату  (Жекелей)

1 деңгей  - «Әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» мағынасын қолданып, сәйкестендіреді.

1-Б, 2-А,3-Г, 4-В

2 деңгей – Берілген «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», тақырыбындағы суреттердің арасынан жаңа заман туғызған «әдет-ғұрып», «рәсім», «салт-дәстүр» тауып, құндылығын сипаттаныз.

3 деңгей – «Конверттегі жасырын салт-дәстүр» тәсілі арқылы жасырынған бір дәстүрді таңдап алып, таңдалған дәстүрдің өткен, бүгінгі қолдануын салыстырып болашақтағы қолдану аясының өзгерістеріне болжамын жасап, кесте толтырады.

Дескриптор.

1.«Әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» мағынасын ашып, сәйкестендіреді.

2.  Берілген «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», тақырыбындағы суреттердің арасынан жаңа заман туғызған  «әдет-ғұрып», «рәсім», «салт-дәстүр» тауып, құндылығын сипаттайды.

3.  Салт-дәстүрдің өткeн 18-21 ғасырлар аралығындағы қолданылуына сипаттама жасайды;

4 болашақтағы қолдану аясына болжам жасайды.  

Қ.Б.  «Мадақтау сендвичі» (мұғалім мен оқушы)

Үйге тапсырма :

Барлық оқушылар: Оқулықтағы мәтінмен танысып сұрақтарға жауап береді

Басым бөлігі:  Оқушылардың басым бөлігі «Қазақ халқының әдет-ғұрыпы мен салт-дәстүрлері» тақырыбында таныстырылым дайындайды

Кейбір оқушылар: «Қазақтың салт-дәстүрлерінің құндылықтары» тақырыбында  сұқбат алу

Рефлексия: «Дейін, кейін» стратегиясы арқылы жаңа тақырып бойынша қай деңгейге жеткенін анықтайды.

№ 6 слайд

№ 7 слайд

«Әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», тақырыбындағы суреттер

Саралау.

Бағалау.

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

 «Серпілген сұрақтар» тәсілі бойынша үй тапсырмасын тексеру

«Дейін, кейін» стратегиясы арқылы жаңа тақырып бастамай бұрын топтардың  қай деңгейде екенін айқындау

2-тапсырма «Топтастыру» стратегиясы бойынша топтық жұмыс \БТ\.  «Өкіл» әдісі 

3- тапсырма \Ж\. «Ойлан, жұптас, талқыла»  тәсілі арқылы оқулықтағы мәтінмен жұптық жұмыс жұмыс жасату.

4- тапсырма. Оқушыларға деңгейлік тапсырманы орындату  (Жекелей)

ҚБ екі жұлдыз бір тілек

ҚБ «Плюс, минус, керемет»

ҚБ «Шоқ жұлдыз»

Қ.Б.  «Мадақтау сендвичі» (мұғалім мен оқушы)

Рефлексия: «Дейін, кейін» стратегиясы арқылы жаңа тақырып бойынша қай деңгейге жеткенін анықтайды.

 Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолдану.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Бөлім

Қазақ халқының дәстүрлі мәдениеті - дала өркениетінің мұрасы

Тақырып

Қазақтардың дәстүрлі дүниетанымы

Оқу мақсаты

10.4.1.3 қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарын пайдалану

Оқу дағдыларының деңгейі

қолдану

Бағалау критерийлері

1. Қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымын анықтау үшін «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» ұғымдарын қолданады

Тапсырма

4- тапсырма. 4- тапсырма. Оқушыларға деңгейлік тапсырманы орындату  (Жекелей)

1 деңгей  - «Әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» мағынасын қолданып, сәйкестендіреді.

1-Б, 2-А,3-Г, 4-В

2 деңгей – Берілген «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», тақырыбындағы суреттердің арасынан жаңа заман туғызған «әдет-ғұрып», «рәсім», «салт-дәстүр» тауып, құндылығын сипаттаныз.

3 деңгей – «Конверттегі жасырын салт-дәстүр» тәсілі арқылы жасырынған бір дәстүрді таңдап алып, таңдалған дәстүрдің өткен, бүгінгі қолдануын салыстырып болашақтағы қолдану аясының өзгерістеріне болжамын жасап, кесте толтырады.

Дескриптор.

1.«Әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», «діл (менталитет)» мағынасын ашып, сәйкестендіреді.

2.  Берілген «әдет-ғұрып» «рәсім», «салт-дәстүр», тақырыбындағы суреттердің арасынан жаңа заман туғызған  «әдет-ғұрып», «рәсім», «салт-дәстүр» тауып, құндылығын сипаттаныз.

3.  Салт-дәстүрдің өткeн 18-21 ғасырлар аралығындағы қолданылуына сипаттама жасап болашақтағы қолдану аясына болжам жасайды.  

Қ.Б.  «Мадақтау сендвичі» (мұғалім мен оқушы)