Қысқа мерзімді жоспар Дене импульсі

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Бөлім  9.3В–Сақталу заңдары

Мектеп:

Күні:

МАЖ:

Класс: 9 _______

қатысқандар:

қатыспағандар: ____

Сабақ тақырыбы

Дене импульсі және күш импульсі.

Оқу мақсаттары

9.2.3.1 дене импульсі мен күш импульсін ажырату

Сабақ мақсаттары

- дене импульсі мен күш импульсі анықтамасын білу;

-  теңәрекетті күшті дене импульсінің жылдамдығы ретінде анықтау;

- SI негізгі өлшем бірліктерін пайдалана отырып, физикалық теңдеулерді тексере білу;

Жетістік критерийлері

- дене импульсі мен күш импульсі анықтамасын біледі;

- теңәрекетті күшті дене импульсінің жылдамдығы ретінде анықтайды;

- SI негізгі өлшем бірліктерін пайдалана отырып, физикалық теңдеулерді тексере біледі;

Тілдік мақсаттар

Пәндік терминдер мен сөздер:

Күш, әрекеттесу уақыты, масса, үдеу, импульс, импульстің өзгерісі.

Диалогтар мен хаттарға арналған пайдалы создер:

Ұсынылған денелерден үлкен (аз импульске ие ...  …

Білу маңызды, өйткені ...

Алынған деректер деп .....

Құндылықты дарыту

ГЖ бойынша: Құзыреттілік, белсенді азаматтық

Құндылықтарды дарыту арқылы оқушылардың бойында ұйымшылдық, ынтымақтастық, құрмет сезімдерін сіңіру. Мысалы топтық және жұптық жұмыстар барысында оқушылар арасында жауапкершілік және сыйластық тәрбиелері қалыптасады.

Нәтижелі қарым-қатынас дағдысын дамыту ,сыныптастарының көзқарастық пікірлеріне сыйластықпен қарау, функционалдық сауатылықты дамыту, өз біліміне деген жауапкершілік пен өзбетімен оқу дағдысын арттыру

АЖ  білімі мен түсінігі:  ұжымдық істеріне, әрекеттеріне жауапкершілік/ /Knowledge and understanding of the GG: responsibility for their actions, collective affairs

АЖ бағалау/GG values: қоршаған ортаға деген дұрыс көзқарас, ұжымдық іс-әрекетке жеке жауапкершілік/a tolerant attitude to the surrounding people, personal responsibility for the collective business.

АЖ дағды/ Skills GG:диалог құра білу,басқалардың пікіріне сыйластықпен қарау/the ability to conduct a dialogue, to interact constructively with other people

Пәнаралық байланыс

Математикамен байланыс: формулалармен жұмыс істеу, сандардың стандартты түрі, физикалық шамалар және олардың өлшем бірліктері, санды дөңгелектеу.

Қолдану дағдылары

ГЖ бойынша: зерттеулік дағдылары: бақылау, ақпаратты іздеу, деректерді жинау, талдау, түсіндіру арқылы

Бастапқы білім

Күш, күш әрекеті.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

8 мин.

(I) 1 тапсырма.

Тест тапсырмалары.

1. Күш әрекеті нәтижесінің тәуелділік факторлері.

A.    Түсірілген нүктесі

B.     Оның бағытына

C.     Оның сандық мәніне (модулі)

D.    Әрекет ету бағытына перпендикуляр ауданына тәуелді.

E.     Әрекет ету уақытына.

2. Массасы 50 кг адам 20 Н күшпен әрекететіп массасы 2 кг шарға қандай үдеу берді?

А.  4 м/с²     B. 0,4 м/с²    С. 10 м/с²      D. 0,38 м/с²

3. 0,05 Н күштің әрекетінен 10 см/с² үдеуге ие болған дененің массасы қандай?

А. 1 кг        B. 0,5 кг        С. 0,1 кг      D. 0,05 кг

4. Дененің жылдамдығы 36 м/с –тен24 м/с-ке 4 секунд ішінде кемісе, дененің үдеуі неге тең?

А. 4 м/с²       B. 3 м/с²        С. - 4 м/с²       D. -3 м/с²

5. Жылдамдықтың уақытқа тәуелділік графигінен дененің үдеуін анықтаңдар.

А. 3 м/с²        B. 1 м/с²

С. 2 м/с²        D. 0,2 м/с²

Тест тапсырмаларының жауаптарын талдау. Тақтаға Ньютонның екінші заңын ,үдеудің формуласын тақтада жазу.

Маңызды мәселелер туындаған маңызды:

- Күш әрекетінің нәтижесі оның әрекет ету уақытына тәуелді ме?

- Дене қозғалысын сипаттайтын физикалық шамалар қандай болуы мүмкін?

- Егер сіз ойыншық арба сізге бағытталса, оны аяқтарыңызбен тоқтата аласыз, ал егер жүк машинасы сізге бағытталса?

Сұрақ қою және жауабын іздеу.

Бірлесе сабақ тақырыбын шығару

«Дене импульсі. Дене импульсінің өзгерісі туралы теорема.»

және мақсаты:

- дене импульсі мен күш импульсі анықтамасын білу;

- теңәрекетті күшті дене импульсінің жылдамдығы ретінде анықтау;

- SI негізгі өлшем бірліктерін пайдалана отырып, физикалық теңдеулерді тексере білу

Инструктивтік карталар.

Сабақтың ортасы

30 мин.

(W) 2 тапсырма. (5 мин). Сайттан видео көру https://www.youtube.com/watch?v=E13h1E_Pc00 3:25 дейін

Видеода көргенін талдау.

Сұрақтарға жауап беру

Видеоны көрер алдында сұрақтармен танысу:

1.      Қандай физикалық шама  әрібімен белгіленеді?

2.      Ағылшынша ол қалай аталады?

3.      Дененің импульсі неге тең?

4.      Бұл векторлық шама болады ма, немесе скалярлық шама болады ма?

5.      Дене импульсінің өлшем бірлігі?

6.      Дене импульсі неліктен өзгеруі мүмкін?

7.      Күш импульсінің формуласы және өлшем бірлігі? Ағылшынша ол қалай аталады?

8.      Күш импульсі дененің импульсімен қалай байланысады (impulse-momentum theorem)? Жауаптарды сыныппен талдау

(I) 3 тапсырма (5 мин). Кестені таратылған мәтін арқылы дәптерде толтыру

Мәтін.

Дене импульсі векторлық физикалық шама, дене массасының жылдамдығына көбейтіндісіне тең.

Дене импульсінің СИ жүйесіндегі өлшем бірлігі-  1 кг•м/с.

Дене импульсінің бағыты дененің жылдамдығымен бағыттас.

Импульс — салыстырмалы шама, оның мәні таңдалған санақ жүйесіне тәуелді.

Денеге күш әрекет етсе, оның импульсімен не болады?

Олар қандай байланыста екенін анықтайық.

Ньютонның екінші заңы:

F = ma.

формулаға үдеудің анықтамасын  a =қоямыз:

F =m, немесеFt =mv –mv₀.

Сондықтан,күш импульсі дене импульсінің өзгерісіне тең.

Бұл Ньютонның екінші заңының импульс түрінде жазылымы.

Күш импульсі векторлық физикалық шама күштің әрекет ету уақытына көбейтіндісі Ft.

Күш импульсінің СИ жүйесіндегі өлшем бірлігі: [Ft] = 1 Н•с.

Күш импульсінің векторы күштің бағытымен болады.

Талдау

Мұғаліммен дененің импульсі ұғымының ортақ анықтамасы (5 мин)

(G) 4 тапсырма. (15 минут)

Жаттығу тапсырмаларды жұпта орындау. Оқушылар есептердің шешімдерін дәптерде жазады.

Төмен деңгелі есептерді толық есептегеннен кейін жоғары деңгейлі есептерге көшеді.

Әр деңгейді есептегеннен кейін шешімдермен көрші жұптармен алмасып, төмен берілген дескриптор арқылы бағалайды.

А деңгей:

1. Массасы 800 кг автомобильдің жылдамдығы 72 -ден 36 км/сағ -қа дейін өзгерсе, импульсінің өзгерісі неге тең? Егер жылдамдық 5 с ішінде өзгерсе, автомобильдің тежелу күші неге тең?

2. Массалары 1 т және 3 т автокөлік түзу жолмен бірдей жылдамдықпен қозғалады. Қандай автокөліктің импульсі артық және қаншаға?

В деңгей:

3. Массасы 160 г хоккей шайбасының имульсі массасы 8 г және жылдамдығы 600 м/с оқтың импульсіне тең болу үшін, шайбаның жылдамдығы қандай болу кажет?

4. Көлемдері бірдей екі дене болат және қорғасын бірдей жылдамдықпен қозғалады.

А) қандай дененің импульсі үлкен?

В) импульсі неше есе үлкен?

С) импульстерін теңестіру үшін импульсі кіші дененің жылдамдығын қалай өзгерту керек?

D) егер болат дененің массасын 3 кг, жылдамдығын 2 м/с деп есептесек, онда 2 Н күш қанша уақыт әрекет етуі тиіс?

5. Массасы 0,5 кг балғаның шегеге соғылу кезіндегі жылдамдығы 2 м/с және соққысы 0,01 с уақытқа созылса, балға шегеге қандай күшпен әрекет етеді?

С деңгей:

6. Материалды нүктенің қозғалысы х = 20 + 2t - t² теңдеумен сипаттаынады. Дененің массасын 4 кг деп алып, уақытты санау басталуынан 1 с және 4 с -тан кейінгі импульсін анықтаңдар.

7. Массасы 100 г шар горизонталь бетке еркін құлап, соғылу кезінде 10 м/с жылдамдыққа ие болды. Абсолютті серпімді және абсолютті серпімсіз соғылудағы импульстердің өзгерісін анықтаңдар. Серпімді соғылу 0,01 с және серпімсіз соғылу 0,05с уақытқа созылса шардың әрекет ету күштерін есептеңдер.

8. Жердің айналасында жасанды жер серігі шеңбер орбитамен айналады

Барлық дұрыс мәлімдемелерді беріңіз.

A. Жер серігінің импульстік модулі өзгермейді.

B. Жер серігінің импульсі Жердің орталығына бағытталған.

C. Жер серігінің импульсі траекторияға жанамамен бағытталған.

Source : https://pandia.ru/text/79/466/479-13.php

Дескриптор:

Инструктивтік карталар.

https://www.youtube.com/watch?v=E13h1E_Pc00

Презентация

Сабақтың соңы

2 мин.

Сабаққа қортынды жасау

Рефлексия

Мен орындадым…

Маған қайталау қажет…

Орындай алмадым…

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сыныппен тест тапсырмалардың жауаптарын талдауымен

Ерекше кейбір оқушыларға жеке көмек беріп.

Тапсырмалардың орындалумен.

Оңтайлы психологиялық атмосфераны қалыптастыру, тапсырмаларды студенттердің дайындық деңгейіне сәйкестігі, қызмет түрлерін өзгерту, кеңес беру.

оқушылар:

көпшілігі:

кейбіреуі:

- дене импульсін анықтамасын дене салмағының оның жылдамдығына көбейтіндісі ретінде біледі;

- нәтиже күшін импульстің өзгеру жылдамдығы ретінде анықтайды;

- SI негізгі өлшем бірліктерін пайдалана отырып, физикалық теңдеулерді тексере біледі.

- Есептерді өз бетінше шешеді

- С деңгей тапсырмаларын орындайды.

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз. 

Сабақ мақсаттары /оқу мақсаттары дұрыс қойылғанба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткіздіме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілдіме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталдыма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралыда, оқу туралыда ойланыңыз)?

1:

2: