"Заповедники России" ("Раççейăн усрав вырăнĕсем") презентация обучающейся 7 класса Заряновой Екатерины

Раççейăн усрав вырăнĕсем. Раççери виçĕ чи илемлĕ саккассем. Зарянова Екатеринăн ĕçĕ

БАЙКАЛ САККАСĔ. Планетăри чи пысă Байкал ятлă кÿлĕ ери тавра Байкал саккасĕ вырнаçнă. Çумăн тĕрлĕ вăрмансем кашласа лараççĕ. Унта виççĕр тĕрлĕ чĕрчун пурăнать, сакăрвунă тĕрлĕ курăк ÿсет. Вĕсенчен çирĕм пиллĕкĕшне Хĕрлĕ Кĕнекене кĕртнĕ. Çак устравлăхра тата нумай пулă курма пулать, вĕсене тытма та чармаççĕ. Çaк вырăнсенче пулса курнă çынсем тĕлĕнмелли пуйăмсем çинчен каласа параççĕ. Эрнипе çурран çÿрекенсем те пур, вĕсем килĕсене урăх этем евĕр таврăнаççĕ. Çывăхри ялсенче ырă кăмăллă çынсем пурăнаççĕ. Байкал шывĕ питĕ таса, çавăнпа та унта нерпа пурăнать.

Кавказ саккасĕ. Кавказ саккасĕнче çын ури мĕнпур çĕрте пулман. Çынсем çуккине пула кунта зубр тата тур ятлă чĕрчунсем шикленмесĕр вырнаçнă. Сочи хули инçере мар вырнаçнă. Унта валли çав саккасĕнче шыв ĕçме илеççĕ. Çак усрав вырăнсене Кавказ тăвĕсем те кĕреççĕ. Вĕсем хушшинче Эльбрус тата Казбек. Уйрăм калама юрать Кезенойам ятлă кÿлĕ çинчен. Хĕвеллĕ кун шывĕ кăвак сăнлă. Çак кÿлĕ çурçĕр енчи Кавказри чи пысăк та тарăн шутланать. Унта ытти çĕрте çук пулăсем те пур

Алтай усрав вырăнĕ. Алтай саккасĕ чи пысăк саккассенчен пĕри. Вăл мĕнпур енчен çÿллĕ тусемпе хÿтĕленнĕ, кăнтăр енчен кăна юнашар пысăк кÿлĕ пур. Пĕтĕм усрав вырăнĕнче пĕр çул та çук. Çакă канма килекенсене тата хытăрах илĕртет. Вăрманĕсенче сайра хутра сукмак кăна курма пулать. Тата кунта 1190 кÿлĕ, пурте питĕ сивĕ те таса шывлă. Инçе те мар питĕ пысăк ту пур, Белуха ятлă. Çак ту тăррине çитме 2000 м. Тусем тăрăх çÿреме питĕ те килĕшет çынсене, çÿлтен капăр сăнарсем курăнаççĕ. Камăн шăп вырăнсенче канас килет, çавсем Алтай саккасне кайма юрать. Кунта канакансене валли кÿлĕ хĕрринчи ялта йывăç пÿртсем туса лартнă, тата мунча. Çакăншăн пĕр çынна пĕр кун пурăнма виççĕр тенкĕ тÿлемелле.

107 çершывра 533 саккас. Чи пысăкки - Пантанал, Бразилире вырнаçнă. Раççейре 109 усрав вырăнĕ, Пушкăрт республикинче - 3.