"Заттардың құрылысы мен қасиеттері" 5 сынып

Бөлім

Педагогтың аты-жөні

Сапарбекова. К.А.

Күні

Сынып

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың  тақырыбы

Заттардың құрылысы мен қасиеттері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.3.1.1  бөлшектердің  сұйық және газтектес заттарда таралуын түсіндіру

5.3.1.2 заттардың қатты, сұйық және газ күйіндегі құрылымын бөлшектер теориясына сәйкес түсіндіру

Сабақтың  мақсаты

Оқушылар:

- Заттың жалпы агрегаттық күйі бойынша білімді бөлшектер теориясы тұрғысынан қайталауға тапсырмаларды орындайды.

- Топтық талқылау кезінде заттың негізгі физикалық қасиеттері бойынша ақпарат алмасады.

- Презентацияда негізінде берілген ақпаратты талдайды және жаңа білімді бекіту тапсырмаларын орындайды.

Бағалау критерииі

- Заттың физикалық қасиеттерін-  тығыздығын,  аққыштығын,  электрөткізгіштігін, тапталғыштығын, иілімділігін біледі және түсінеді.

- заттың физикалық қасиеттерін бөлшектер теориясы тұрғысынан түсіндіреді.

- Аталмыш физикалық қасиеттерін негізінде техникада және күнделікті өмірдегі қолданылу мүмкіндіктерін айтады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

  Тапсырма1

Суреттегі заттың агрегаттық күйін анықтаңдар, егер футбол алаңындағы адардарды бөлшектер ретінде елестетер болсақ:

1.Алаңдағы; 2. Әдеттегі трибунадағы; 3. В VIP трибунадағы.

Жауабы: 1) газ тектес;   2) сұйықтықтар; 3)қатты зат

Тапсырма2

Ақпараттық парақты қолданып "Өрмекші" диаграммасын құрастыру тапсырма орындау. Ол үшін сізге слайд 2 көрсетілген дей етіп карточкаларды үш топқа жинау қажет.

Жауабы: Слайд 3

Мұғаліммен сәлемдеседі.

Үй тапсырмасын айтады, тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді.

Қол шапалақ

Ұялы телефон

Және интернет  желілері

Кітап

Ортасы

Сабақтың мақсатына шығу

Жетелеуші сұрақтар қою арқылы оқушылармен бірге сабақ мақсаттарын анықтау (слайд-1)

Ауызша жұмыстар жүргізу арқылы оқушылардың дайындық деңгейін анықтау. Ол үшін мұғалім заттар мен заттардың топтарын (пішіні, түсі, мөлшері бойынша бірдей және әртүрлі) таңдап алады. Мысалы, көлемі бірдей, бірақ түсі әртүрлі бірнеше доп және текше, т.б.

Ø Мына заттың түсі қандай?

Ø Ол неден жасалған?

Ø Оның көлемі қандай?

Ø Үлкен доп нешеу? т.с.с

Оқулықпен жұмыс. Оқулықпен және дәптермен таныстыру. Олардың атқаратын қызметтеріне түсінік беру.

№ 1 суреттің мазмұны бойынша әңгіме жүргізу.

Ø Суретте кім бейнеленген?

Ø Балалардың төменгі жағында бейнеленген заттарға мұқият қараңдар. Оқушы өзінің портфеліне қандай заттарды, ал бала өзінің арқа сумкасына қандай заттарды салады?

1-ші слайдтардағы суреттерді көрсету.

Осы суреттерді көрген кезде оқушыларда қандай ассоциациялар туындайтынын сұрап, ой қозғау.

1. Табиғатта барлығы материядан құралады. Ал олай болса материя неден тұрады? ( зат)

2. Заттың бірнеше агрегаттық күйі болады ма?

Сұйық затты бір ыдыстан басқа бір ыдысқа құйып алуға болады ма? Заттың осы қасиеттері атады - ...  (заттың аққыштығы).

3. Ыстық шайға қасықты салып қойып біраздан кейін ауызға салғанда қасықта температурасы қалай өзгереді? Заттың осы қасиетін ... деп атайды    (Электр жəне жылуөткізгіштігі)

Егер оқушылар жауапқа шыға алмаса, қосымша

(С,Б) Оқушылардың бөлшектер және олардың қалпы туралы білімдеріне шолу және олардан қатты бөлшектер, сұйықтықтар мен газдар үшін нені білдіретінін ойлануды сұраңыз.

Сабақтың тақырыбын түсіндіру:

Заттардың физикалық қасиеттері:  тығыздығын,  аққыштығын,  жылу және электрөткізгіштігін, тапталғыштығын, иілімділігін   сипаттау.

Оқушыларды төрт топқа бөлу:

 ақпараттық парақшалар таратылады. Оқушылар ақпаратты оқып теориялық материалдарды меңгереді және талдайды.

Әрбір топ А4 парағына мини-постер жасауға дайындалады.

Топта оқушылар спикерлерді салайды, спикерлер басқаларға ақпаратты (жеткізеді) түсіндіреді.

Басқа қатысушылар белгілі реттілікпен (сағат тілі бағыты бойынша) жылжып отырады, спикерлер  бір топқа ақпаратты түсіндіріп болғанға дейін, басқа топ оқушылары күте тұрады, да ең соңында өз топтарына қайта оралады.

Олар басқа топ спикерлерінің түсіндірген ақпараттарын өз тобының спикерлеріне жеткізеді.

Оқушылардың жаңа түсінікті талқылап түсіну:

Заттардың негізгі физикалық айырмашылығы –тығыздығын,  аққыштығын,  жылу және электрөткізгіштігін, тапталғыштығын, иілімділігін мен  сипаттайды

Металл аққыштығы– жүктеме берілу кезінде металдың пластикалық пішінсіздену қасиеті. Металл аққыштығы – жартылай өңделген өнімдерден дайындамалардың сырт пішінін құру кезінде, қысыммен өңдеуге қабілеттігінің барлығын анықтайтын металдардың қажетті технологиялық қасиеті. Суықтай созу кезінде металл аққыштығын анықтау үшін технологиялық сынама түріндегі сынақтардан (бүгу, сығу, жаншу, т.б. сынақтар) өткізеді. Металл аққыштығы балқытылған металдың құйма қалыпты толтыру қабілеттілігі болып табылады. Ол құйма қорытпалардың ең маңызды технологиялық қасиеттерінің бірі.

Беріктік — материалдардың белгілі бір жағдайлар (күйлер) мен шектерде қандай да бір әсерлерді (салмақ түсу, температураның өзгерісі, магнит, электр, т.б. өрістері, кебу немесе ісіну, т.б.) қабылдай отырып, бүлінбей сақталу қасиеті; сыртқы күштердің әсерінен қалпының өзгеруіне және бұзылуына қарсыласатын қатты дененің касиеті.

Иілімділігі (пластикалығы) - Металдарды соққанда, ұсақ түйіршіктерге бөлініп шашырап қалмайды, небəрі пішінін өзгертіп тапталады не жанашылады, яғни соғуға төзімді пластикалық қасиетін, иілімділігін көрсетеді. Созымды деформация деп – жүктеу аяқталғаннан кейін қалпына келмейтін деформация түрін айтамыз. Созымды деформация металдардың құрылымы мен қасиеттерінде қалдық өзгерістер қалдырады.

Электр жəне жылуөткізгіштігі- Электр өрісінің əсерінен электрондар бағытты қозғалысқа ие болады, сөйтіп, электр тогя пайда болады. Электрөткізгіштігі ең жоғары металдар күміс пен мыс, одан кейін алтын, алюминий, темір болып келеді. Ең аз электрөткізгіштік сынапқа тəн.

Жаңа білімді бекіту.

тапсырмалар парағындағы ҚБ тапсырмаларды орындау.

Жоғарыдағы "бағалау критерийлері" арқылы оқушылар өз жұмыстарын бағалайды.

Бейнебаянды көреді,ойыншық түрлерін атайды, сипаттайды.

Тыңдалым. Оқылым. Жаңа сөздерді тыңдайды, қайталайды, оқиды

ҚБ. «Жұлдызша» арқылы бағалау

«Ішкі және сыртқы шеңбер» техникасы бойынша өзара бір-бірін бағалайды.

ҚБ «Бәрекелді,әттеген-ай»

Бағалау парақшасын толтырады.

ҚБ Бағдаршам

Слайдар

Ашық сұрап-жауаптар

Сабақтыңсоңы

Рефлексия

Сабақты «5 саусақ» стратегиясының көмегімен қорытындылаңыз.

Үй жұмысы:

Дәйекті эссе жазады (Қосымша 3 қараңыз):

1.      Мәселені анықтау.

2.      Эссе мазмұнын анықтау. Қажет жағдайда бөлімдерге бөліп тастау.

3.      Тұжырымдарды анықтау.

4.    Сәйкесінше дәлелдерді келтіру (дәйектер, мысалдар, тарихи фактілер).

Қорытынды жасайды.

Бүгінгі сабақтан түйген ойлары мен тұжырымдарына байланысты кері байланыс жасайды.

Рефлексия парағы

Үйге тапсырма

Саралау-оқушыларға көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз: бір оқушыдан күтілетін нәтиже, дербес қолдау көрсету, уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады.

Жұптық және топтық жаттығуларды, сонымен қатар қозғалыстың құрамдас элементтеріне сараптау жүргізу, көрсету, талқылау және мәлімдеу

Бағалау-оқушылардың сабақ барысында үйренгенің бағалау үшін қолданылатын   әдіс-тәсілдер арқылы бағалай алады. Мадақтама, марапаттау

Осы бөлімде  оқушылар  жеңіл атлетика бойынша түрлі жаттығулар орындайды, жүгіру жаттығуларын танып біледі, сонымен қатар өз денсаулықтарын  жаттығулар арқылы бекітеді.

Денсаулық және қауіпсіздік ережелерінің сақталуы. Денсаулық сақтау әдістері, сергіту сәттері мен белсенді

іс-әрекет түрлері.

Оқушылар басқа оқушылардың жаттығуларының реттілігін оқиды және кері байланыстың құрамдылығын көрсетеді. Оқушылар секіру  қабілеттерін құрамдас жаттығулардың дамуына себепкер болатын топтық жұмыстарды орындау кезінде біріктіріп жібереді.

Сабақ бойынша рефлекия:

1.Сабақ мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылар нені үйренді?

2.Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

3. Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

4. Сабақта уақыт кезеңдері сақталды ма ?

Жалпы  оқушыларды  бағалау:

ма?

Сабақтың жақсы екі  аспектісі (оқытуға, үйренуге қатысты.)

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту және үйрену)

Сабақты жақсартуға оқушылардың сол сабаққа берген кері байланысы. Сол арқылы оқушылардың қажеттілігіне қарай келесі сабақты жүйелі жоспарлау.

Сабақ барысында сынып   туралы   немесе жекелеген оқушылардың жетістігі (қиындықтары туралы нені

білдім, келесі сабақтарда неге  көңіл бөлу  қажет?)