16 дарс 104 группа

“Tasdiqlayman”

O`zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi 

Toshkent "Temurbeklar maktabi" harbiy akademik litseyi

o’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari__________ A.Xaydarov

“____” _________ 2021 yil

 

1.1.O’quv mashg’ulotining ta’lim texnologiyasi modeli

 

Mavzu 16	Uchburchakning tengligi va o’xshashligi alomatlari. Cheva teoremasi. Menelay teoremasiga doir misollar yechish
O’quv soati:2soat	O’quvchilar soni: 13 ta
O’quv mashg’uloti shakli va turi	Amaliy – yangi bilimlarni egallash bo’yicha o’quv mashg’ulot
O’quv mashg’ulot rejasi	1.     Uchburchakning tengligi va o’xshashligi alomatlari.   2.      Menelay teoremasi 3.      Cheva teoremasi.
O’quv mashg’ulotning maqsadi: Ta’limiy maqsadi:O’quvchilarga Uchburchakning tengligi va o’xshashligi alomatlari. Cheva teoremasi. Menelay teoremasi to’g’risida bilim va ko’nikmalarni shakllantirish Tarbiyaviy maqsad:Menelay, Cheva teoremasidan to’g’ri foydalanishni hamda o’quvchilarni fikrlashga o’rgatish. Rivojlantiruvchi maqsad: Mavzusiga doir savollarga javob berishga o’rgatish.
Pedagogik vazifalar: ·        Menelay, Cheva  teoremasini beradilar		O’quv faoliyatining natijalari: ·          Menelay   Cheva   teoremasini biladilar
O’qitish metodlari		Axborotli - kichik ma’ruza, namoyish, suhbat, tahlil
O’qitish vositalari		O’quv material,  doska, slaydlar, kompyuter tizimi.
O’quv faoliyatini tashkil etish shakllari		Ommaviy, jamoaviy ish, guruhli ish
O’qitish shart- sharoiti		Texnik vositalardan foydalanishga mo’ljallangan auditoriya

 

 

1.2. “Uchburchakning tengligi va o’xshashligi alomatlari. Cheva teoremasi. Menelay teoremasi”mavzusi bo'yicha o'quv mashg'ulotining texnologik xaritasi 

Faoliyatbosqichlari	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchining	Talabalarning
I. Kirish bosqichi (10daqiqa).	1.1. Salomlashiladi va davomat tekshiriladi. 1.2.Mavzuning nomi, maqsadi, rejalashtirilgan o’quv mashg’ulot natijalari va uni o’tkazish rejasi bilan tanishtiradi. 1.3.Mashg’ulot guruhli birgalikda o’rganish shaklida o’tkazilishini va baholash mezolarini ma’lum qiladi (1-ilova). 1.4. Guruhlarda ishlash qoidasi bilan tanishtiradi va eslatadi (2-ilova).	Diqqat qiladilar
II. Asosiy bosqich (60 daqiqa).	2.1. Menelay, Cheva  teoremasi tushunchlarga doir savol o’rtaga tashlanadi. 2.2. Mavzuni o’qituvchi o’quvchilarga to’liq yoritib beradi 2.3. Mavzuni fizika va algebra fanlariga doir misollar orqali tushuntirish.	Savollarga javob beradilar. Mashqlar bajariladi Diqqat qiladilar.
III. Yakuniybosqich (10daqiqa).	3.1. Mavzuni umumlashtiradi, umumiy xulosalar qilinadi. 3.2. Savollarga javob beradi. 3.3. Guruhlarga o’zaro baholash natijalarini ma’lum qilishlarini taklif qiladi. Natijalarni sharhlaydi. 3.4. Uy vazifa beriladi.	Diqqat qiladilar. Savol beradilar. Vazifani yozib oladilar.

 

Kirish

Sаlоmlаshish: Sаlоmlаshish ikki mаqsаdgа yo‘nаltirilgаn. Birinchisi chindаn hаm sаlоmlаshishni nаzаrdа tutаdi: hаmmаgа хаyrli  (mаsаlаn : tоng, kun, оqshоm) tilаsh. Ikkinchisi –  siz аuditоriya оldidа turgаnligingizgа diqqаtni jаlb etish. Shuning uchun o‘qituvchining sаlоmlаshuvi mаksimаl dаrаjаdа ijоbiy, sаmimiy, do‘stоnа, hаmkоrlikkа chоrlоvchi bo‘lishi kеrаk.

Dаvоmаtni tеkshirish:Bu bоsqichdа o‘qituvchi dаvоmаtni nаzоrаt qilаdi, mахsus jurnаlgа o‘quvchilаrning dаrsgа kеlgаn yoki yo‘qligini qаyd etаdi, imkоn qаdаr dаrsgа qаtnаshmаgаnlik sаbabini аniqlаydi.Darsni nazorat bilan boshlaydi .

Nаzоrаt: mаzkur bоsqichning mаqsаdi – o‘quvchilаrdа hоsil bo‘lgаn bilimlаrni tеkshirish. O‘quvchilаrgа o‘tilgаn mаvzu bo‘yichа hоsil bo‘lgаn bilimlаrni tеkshirib ko‘rish tаklif etilаdi, bundа mахsus tаrqаtmа mаtеriаllаr - tеstlаrdаn fоydaliniladi.

1) Ikkita o’xshash uchburchak yuzlari 28 va 63, ulardan birining perimetri ikkinchisinikidan 8 ga ortiq. Katta uchburchak perimetrini toping.

       A) 18        B) 24   C) 28   D)32

2) Perimetrlari 24 va 60 bo’lgan ikki o’xshash uchburchak yuzlari yig’indisi 87 bo’lsa, kichik uchburchak yuzini toping.

       A) 10        B) 18   C) 12   D)24

3)Uchburchak asosiga parallel to’g’ri chiziq uning yon tomonini uchidan hisoblaganda 3:8 nisbatda, yuzini esa yuzlari ayirmasi 206 ga teng bo’lgan ikki qismga ajratadi. Berilgan uchburchak yuzini toping.

       A) 242      B) 280 C) 300             D)320

4)Uchburchak yon tomoni uchidan boshlab hisoblaganda 3:5:7 kabi nisbatda bo’lindi va bo’linish nuqtalari orqali asosiga parallel to’g’ri chiziqlar o’tkazildi. Hosil bo’lgan figuralar yuzlarining nisbatlarini toping.

       A) 3:5:7    B) 9:25:49       C)9:64:225 D)9:55:161

5) Uchburchak tomonlari a:b:c nisbatda. O’rta chiziqlaridan hosil qilingan uchburchak perimetri d. Berilgan uchburchak tomonlarini toping.

A)    B)         

C)  ; D)

6) Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36^o, yon tomonlari  ga teng bo’lsa,uning asosini toping.

       A) 1          B)             C) 2     D)

7) Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36^o, asosi esa  ga teng bo’lsa, yon tomonini toping.

       A) 1          B)    C) 2  D)

 

 

8)                                   BD||CE , bo’lsa,  x=?

 

            A) 2,4 B) 1,6C) 2,6 D)1,8

 

 

 

 

9) ABCD trapetsiyaning BC va AD asoslarida mos ravishda K va L nuqtalar olingan. KL kesma trapetsiyaning diagonallari kesishgan nuqtadan o’tadi. Agar AL=7, LD=10 va  BK=3  bo’lsa,  KC  kesmani  toping.

       A)        B) 2,1              C)            D) 4,3

10) Asoslari 7 va 13 bo’lgan trapetsiya diagonallari kesishgan nuqtadan asoslariga parallel va yon tomonlarini tutashtiruvchi kesma o’tkazilgan. Shu kesma uzunligini toping.

       A) 8,4       B) 7,2  C) 6,8  D)9,1

1. O’tkir burchakli ABC uchburchakda AB=5, BC=9,  bo’lsa ,   ni toping .

A)             B)  C)   D)

2. ABC uchburchakda A burchak B burchakdan ikki marta katta. Agar AC=b ,  AB=c bo’lsa, BC tomonni toping.

A)  B) C)          D)

3. ABC uchburchak uchun sinA+sinB=sinC tenglik bajarilsa , uchburchak turini aniqlang.

A) o’tkir burchakli

B) o’tmas burchakli

C) to’g’ri burchakli 

D) bunday uchburchak mavjud emas

4. Parallelogramm diagonali o’tkir burchagini  li burchaklarga ajratsa, tomonlar nisbatini toping.                       

A)          B)     C)   D)

5. Teng yonli uchburchak uchidagi burchagi , yuzi esa  ga teng bo’lsa, uchburchak asosini toping.

A)     B)

C)     D)

6. Teng yonli uchburchak uchidagi burchagi , asosi esa   bo’lsa, yon tomonini toping.

A) B)        C)          D) 2

7. Uchburchakning bir tomoni 20, unga yopishgan burchaklari  ga teng. Uchburchakka tashqi chizilgan doira yuzini toping

A) 100π  B) 200π  C)  300π D) 400π

8. Teng yonli uchburchakka tashqi chizilgan doira yuzi 49π ga, asosiga yopishgan burchagi  ga teng bo’lsa, asos uzunligi qanday?

A) 49          B) 14   C) 2     D) 7

9. ABC uchburchakda AC=5sm,  BC tomoni AB tomonidan 2sm uzun va A uchidagi burchagi C uchidagi burchagidan 2 marta katta. Uchburchakning AB va BC tomonlari uzunliklarini toping.

A) 7;9         B) 3;5  C) 4;6  D) 5;7

10. Uchburchak burchaklari 1:4:7 nisbatda. Agar uchburchakka tashqi chizilgan aylana radiusi R bo’lsa, uchburchak yuzini toping.

A)         B)    C)           D)

1.     ABC uchburchakda AC=13, AB+BC=22 va B= bo’lsa, AB va BC tomonlar uzunliklarini toping.

A) 6;16       B) 9;13C) 5;17D) 7;15

2. ABC to’g’ri burchakli uchburchakda M nuqta AB gipotenuzani AM=3 va MB=6 bo’laklarga ajratdi. Agar BC katet 3ga teng bo’lsa, CM kesma uzunligini toping.

A) 6            B)             C) D)

3. Uchburchakning a,b,c tomonlari orasida   munosabat o’rinli bo’lsa, c tomon qarshisidagi burchakni toping.

A)         B) C) D)

4. Uchburchakning ikki tomoni 3:8 nisbatda, ular orasidagi burchak teng. Uchinchi tomon 21 bo’lsa, qolgan tomonlarni toping.

A) 12;8       B) 14;19C) 9;24D) 12;24

5. ABC teng tomonli uchburchak tomoni 3ga teng. CB tomondan olingan M nuqta shu tomonni 1:2 nisbatda bo’ladi. AM kesma uzunligi qanday?

A) B) C)   D)

6. Uchburchak tomonlari 1:2 nisbatda. Ular orasidagi burchak  bo’lsa, uchburchak turini aniqlang.

A) o’tkir burchakli  B) to’g’ri burchakli

C) o’tmas burchakli D) aniqlab bo’lmaydi

7. Uchburchakning a,b,c tomonlari uchun  tenglik o’rinli bo’lsa, a tomon qarshisidagi burchakni toping.

A)         B) C) D)

. ABC uchburchakda CD mediana o’tkazilgan. Agar CDAC va AC=CD=a bo’lsa, CB tomon uzunligini toping.

A)        B) C) D)

9. Uchburchak tomonlari a,b,c, yuzi S hamda c va b tomonlar orasidagi burchak  ga teng bo’lsa,     ni toping.

A) 1 B) 2    C) 3     D) 4

10.     

 

 

 

                                                                                                         

A)       B)         C)           D)

Uyga vazifa:

 

1. Tomonlari 3,5,7 bo’lgan uchburchakning eng katta tomoniga o’tkazilgan bissektrisasini toping.

A)     B)        C)     D)

2. Tomonlari 5, 7,  bo’lgan uchburchakning kattaligi bo’yicha o’rtacha tomoniga o’tkazilgan medianasini toping.

A) 5,5       B) 6,5       C) 5       D)

3. Tomonlari 5,9,  bo’lgan uchburchakning eng kichik balandligini toping.

A) 3,6         B) 4        C) 4,8       D)

4. Tomonlari 6 va 8 bo’lgan uchburchakning shu tomonlariga o’tkazilgan medianalari o’zaro perpendikulyar. Uchburchakning uchinchi tomonini toping.

A)         B)        C)        D)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A) 10,4          B) 12        C) 8        D) 9,6

6. Teng yonli ABC uchburchakning yon tomoniga o’tkazilgan AD bissektrisa uchburchak yuzlarini mos ravishda S₁ va S₁ bo’lgan ABD va ADC uchburchaklarga ajratadi. ABC uchburchak asosini toping.

A)    B)

C)      D)

7. Uchburchak ikki tomoni va ular orasidagi burchak bissektrisasi mos ravishda 10,15,6 bo’lsa, uchinchi tomon uzunligini toping.

A)     B)       C) D)

8. Medianalari 13,14,15 bo’lgan uchburchak yuzini toping.

A) 84          B) 63        C) 112       D) 128

9. Teng yonli uchburchakning yon tomoniga o’tkazilgan bissektrisasi teng ikkiga bo’ladi. Agar bissektrisasi 2ga teng bo’lsa, asosiga o’tkazilgan medianani toping.

A) 1      B) 2      C) 1,8  D) aniqlab bo’lmaydi

10. Uchburchak tomonlari 5,6,7.  Katta burchak bissektrisasi bissektrisalarning kesishishgan nuqtasi orqali uchburchak uchidan boshlab qanday nisbatda bo’linadi?

A)5:3 B) 11:7         C) 8:5         D) 2:1