8 сынып

7а сынып                              № 15 сабақ                                      ______________ Сабақтың тақырыбы: §19, 20, 21. Күннің жылулық қозғалысы. Күн жүйесінің  құрылысы туралы ежелгі ғалымдардың көзқарастары. Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік мақсаты: оқушыларға  күн жүйесінің құрылысы туралы жете  түсіндіру.                           2. Дамытушылық мақсаты: оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту.      3. Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, имандылыққа  баулу. Сабақтың түрі: жаңа білімді қалыптастыру. Сабақтың әдіс­тәсілдері: Әңгіме, жаттығулар орындау. Сабақтың көрнекіліктері: плакаттар, суреттер, электронды оқулық, аспан сферасы, жұлдыздық карта. Сабақтың барысы: І. ДК. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылардың көңілін сабаққа аудару, құралдарын  тексеру. ІІ. ДК. Жаңа сабаққа дайындық. 1. Планета. 2. Күн. 3. Жұлдыз. 4. Планетаның түрлерін ата. ІІІ. ДК. Жаңа сабақты түсіндіру.   1. Күннің жылулық қозғалысы. 2. Күн жүйесінің құрылысы 3. Алып планеталар. 4. Гелиоцентризм. ІV. ДК. Жаңа сабақ бойынша түсінігін  тексеру. 1. Эклиптика деген не? 2. Зодиак деген не? 3. Жоғарғы планеталар. 4. Төменгі планеталар. V. ДК. Жаңа сабақты бекіту. А) Электрондық оқулықты көру арқылы сұрақтар қойылып, оқушылар жауап береді. 1. Күзгі және күн тоқырау. 2. Зодиак белдеуі деген не? 3. Птолемей тұжырымдарына түзету енгізген қай ғалым? 4. Күн жүйесінің құрылысы VI. ДК. Үй тапсырмасын тексеру. 8 тапсырманы тексеру.  VII.ДК. Оқушылар білімін жан­жақты тексеру. А) 9 тапсырманы орындау, жұлдыздық картадан 12 зодиак шоқжұлдызын  табыңдар. Жоғарғы планеталар: Марс, Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун.  Плутон неге алынып тасталды, сол туралы түсінік жүргізу. Күн маңындағы планеталар: Меркурий, Шолпан, Жер, Марс. Төменгі планеталар: меркурий, Шолпан. Ә) Оқушыларға Плутонның планета емес екені туралы әңгіме айту. 40 жыл уақыт плутон жерге жақын сияқты көрінген. Күннен күнге арықтап  барады. Содан Плутон нағыз планета емес. Егер 70 жыл кейін табылса, оны ешкім  планета деп айтпас еді. Прагшадағы АС ассамблеясының профессоры  Э.Я.Вильковский плутон туралы мәселені 2500 адам қатысқан жиналысқа қойды.  Планета туралы мынадай шешім қабылданды. 1. Планета –күнді айналатын  аспан денесі. 2. Ярижейм планета бұл да аспан денесі, бірақ өз орбитасын басқа денелерден сақтай алмады. 3. Басқалары Күнді айнала қозғалып, күн системасының кішкентай денелері деп  аталады. Сонымен, күн системасында 8 планета бар: Меркурий, Шолпан, Жер, Марс.  Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун. Плутон ергежейлі планета болып қалды. Сентябрьде 2006 жылы Плутонға  астраномдық номер тағайындалды. 134340 VIІI.ДК.Үйге тапсырма. §19, 20. Өзін ­өзі тексеру сұрақтары.