Абайдың қарасөздері

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Қалың елім, қазағым

Мектеп:44

Күні:27.09.2019ж

Мұғалімнің аты-жөні: Шуленова К.Б.

Сынып: 10. Қазақ әдебиеті

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы: Абай Құнанбаевтың он жетінші қарасөзі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.1.2.1 әдеби шығарманың жанрлық табиғатын тану;

10.2.1.1 әдеби шығарманың композициялық ерекшеліктерін талдау

Сабақ  нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды.  Сұраққа жауап береді.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты бірлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша ресурстармен  жұмыс жасайды.            

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Бағалау критерийлері

Қарасөз жанрының ерекшелігін түсінеді, басты идеяны анықтайды.

Әдеби шығарманың композициялық ерекшелігін ажырата отырып, талдайды.

Тілдік мақсаттар

Қарасөз, ғақлия, «көркем сөз», «дана сөз», «асыл сөз», идея.

Құндылықтарды дарыту

Оқушылардың топтық және өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіре отырып, бір-бірінің жауаптарын сыйлауға үйрету, қарасөздердің мәнін түсінуге, көпшілікке насихаттауға шақыру.

Пәнаралық байланыстар

Философия, мәдениеттану, әдебиеттану, тарих, т.б.

АКТ қолдану дағдылары

Аудио/бейне материалдарын қолдану арқылы оқушылардың АКТ дағдыларын арттыру

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, «Прожектор», «Ойды аяқта». Рефлексия.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

2 мин минут

Жаңа білім

3 минут

Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу. Назарын сабаққа аударту. Ұйымдастыру кезеңдері.

Топқа бөлу.        I топ: «Ақыл»    II топ: «Қайрат»   III топ: «Жүрек»   IV топ: «Ғылым»

Қима қағаздардағы сөздердің топ атауларының мағынасына жақын, синонимдес сөздер бойынша топтасады.

(Сана, ой, дана, кеңес беру, тәрбиелеу, түсіну, саралау, күш, қуат, білек, ниет, жігер,  қуаныш, қайғы, ауырады, қабылдау, жараланады, сезінеді, соғады,таза,  қан айналымы өтеді,  іздену, оқу, зерттеу, білу, ғалым )                                   

Ой тастау.  Оқушыларға сұрақтар қойылады.

·         Қарасөз дегенде ойларыңызға ұғым келеді?

·         Қарасөз қандай жанрға жатуы мүмкін?

·         Абай қарасөздерін не үшін жазды?

·         Абайдың неше қарасөзі бар?

·         Қарасөздерінде қандай мәселе қозғалады?

Оқулықпен жұмыс. «Сканерлеп оқу» әдісі-  32-бетті сканерлеп оқып шығып, «Ой тастаудағы» сұрақтардың жауабымен салыстырады, ой қосады.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттары, сабақ мақсаттары, бағалау критерийлері таныстырылады.

1-слайд

Қима қағаздар

2-слайд

3-слайд

4-слайд

Сабақтың ортасы

2 минут

5 минут

15минут

2 минут

2 минут

7 минут

Мұғалім Абай Құнанбаевтың қарасөздерінің мазмұнына тоқталып, қарасөз туралы қысқаша түсініктеме береді.

1-тапсырма. «Ойды аяқта» әдісі.  Тыңдалымалды тапсырмасы.
Қайрат, ақыл, жүрек үшеуі өнерлерін айтысып, таласып келіп, ғылымға жүгініпті.

Қайрат айтыпты :

Ақыл айтыпты:

Жүрек айтыпты:

Ғылым айтыпты:

Үзіндіні өз ойларымен ауызша жауап береді.
Оқушылардың құрастырған мәтіні тыңдалады. Одан кейін дұрыс түпнұсқасын бейнежазбадан тыңдайды.

Дескриптор:

•      Үзіндіні ауызша жалғастыра алады;

•      Түснұсқамен айырмашылығын ажырата алады.

Тыңдалым. Қарасөз толығымен тыңдалады.

2-тапсырма.  Оқушылар Абай Құнанбаевтың «Он жетінші қарасөзінің» аудио мәтінін тыңдайды. «Прожектор» тәсілі бойынша топ мүшелері қарасөздің идеясы, тақырыбы туралы өз пікірін жеке жазып, ортада талқылап ортақ пікір қалыптастырады. 

      Туындаған мәселені шешу жолдары.(Шығарма идеясы)

Мәтіндегі әрекеттер. Көтерілген мәселе                           .      Мәтіннің жанрлық түрі    

Мәтіннің композициялық құрылымы мен ерекшелігі

Дескриптор:

•       Мәтіндегі әрекеттер арқылы көтерілген мәселені анықтайды;

•       Туындаған мәселердің шешу жолдарын саралай отырып, идеяны айтады;

•       Мәтіннің жанрлық түрін ажыратады;

•       Композициялық құрылымы мен ерекшелігін талдайды.

Дәптермен жұмыс. «Прожектор» тәсілі бойынша мәтіннің көтерілген мәселелсін, идеясын, жанрын, композициялық ерекшелігін жазып алады.

Төмендегі сөздердің мағынасын анықтап, түсіндіріңіз.

Ғақлия - көркем, дана сөз

Ғибадат - құлшылық ету, сыйыну

Мәдмәладқа жету - мақсатқа жету

Ахирет - адамның о дүниеде сұралатын ісі.

Нәпсі – құмарлық

 Залал – зиян

Күнәкәр - күнәлі болу

Абұйыр-ұят пен ар

Сабақты бекіту. Берілген сөйлемнің мағынасын Абайдың «Толық адам» ілімімен байланыстырып, түсіндіріңіз.

«Осы үшеуің басыңды қос, бәрін де жүрекке билет. Осы үшеуің бір кісіде менің айтқанымдай табылсаңдар, табанының топырағы көзге сүртерлік қасиетті адам-сол»

Үй тапсырмасы  А)17 қарасөзді  35-беттегі №2 тапсырмамен байланыстырып қайталап оқу.

В) 17 қарасөздегі ақыл, қайрат, жүрек, ғылым сөздеріне байланысты 3 мақал –мәтел және 3 тұрақты сөз тіркесін жазып, мазмұнымен байланыстыру.

С) 17 қарасөзді негізге ала отырып, бір қарасөз жазып келу.

5-слайд

6-слайд

7-слайд

https://bilimland.kz/kk/content/lesson/7873

А.Құнанбайұлы «Он жетінші қарасөз»

8,9-слайд

10-слайд

11-слайд

12-слайд

13-слайд

14-слайд

Сабақтың соңы

2 минут

Кері байланыс. «3 Қ» әдісі.

Оқушылар бүгінгі сабақ бойынша қиын, қажет, қызық болған жәйттармен бөліседі.

15 слайд

Саралау – оқушыларға қалай  көбірек қолдау көрсетуді  жоспарлайсыз?

Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сабақ бойынша рефлексия

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға .  Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:  

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?