Алтын куз

7 сынып жаңа бағдарлама бойынша Сабақтың тақырыбы :     Алтын күз Сабақтың мақсаты : Білімділік . Жаңа тақырыпты толық меңгерту. Күз  айларын дұрыс айтуға, жаңа тақырыпты жүйелі баяндау. Жаңа сөздермен  сөйлем құрастырту. Дамытушылық. Тапсырмалар жазу арқылы оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту.Оқушылардың тілін, ойын белсенділігін дамыту. Тәрбиелік .Шыдамды болуға, бауырмалдыққа, ел намысын қорғай білуге  тәрбиелеу. Сабақтың түрі : Жаңа сабақ. Әдіс­тәсілдер : Түсіндіру, сұрақ­жауап, әңгімелесу, тіл дамыту. Пәнаралық байланыс : Орыс тілі,музыка,бейнелеу өнері Осы тақырыппен өткізілетін сабақтың мақсаты: күздің негізі белгілерін,  табиғат ерекшелігін  бақылату, әңгімелеп айтуға үйрету, баланың тіл  байлығын дамытып, сөз қорын молайту, алған білімдерін тиянақтау. Сабақта  салқын, суық жел, сұр бұлт, дымқыл, туман деген сөздер сөздек ретінде  пайдаланылады. Көрнекі құралға күзде бейнелейтін суреттер, соның ішінде ағаштардың  суреті (жапсыруға керекті түрлі­түсті қағаз, қайшы, желім, қылқалам  туғырымен, сүрткіш пайдаланады  Шопенніің  «Күз  рапсодиясы» , «Алтын   күз»  атты  презентация  қолданды Сабақта әңгімелесу, әңгімелету, түсіндіру әдіс­тәсілдерді қолданылады. Алдымен сәлемдесу рәсімінің басталатын сабақта балалар бір­біріне жылылық шырай таныту үшін: Қуан! Шаттан! Алақай! Қуанатын күн келді. Күліп шықты күн бүгін Қайырлы таң, Қайырлы күн! Сәлеметсіз бе? – деген жылы сөздер айтады. Мұғалім:: Балалар, аптаның нешінші күні?  Бүгін аптаның үшінші күні, сәрсенбі. Ендіше сәрсенбінің сәтті күнінде  сабағымызды бастайық . Балалар, мен жұмбақ­өлең оқимың, мұқият тындап отырып, не туралы  екенің айтып беріңдер. Шөп сарғайып, Өңі тайып, Дала сұры қашады. Бой жаза алмай, Ойнай алмай, Денең мұздап тонады Айтыңдаршы балаларп Бұл қай кезде болады? ­ Қай мезгіл, кім айтады? ­ Күз. ­ Дұрыс айтасындар, рахмет. ­ Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы да «Алтын күз» деп аталады. ­ Музыкалық  қондырғыдан  Шопеннің  «Күз  рапсодиясы»  тыңдалады ­ Албалалар. Бұл  музыка қандай  әсер  етті? ­   Көз  алдымызға  күз  суреттері  елестеді.Күз түскенде күн  салқындайды.Жаңбыр  жауады. Шөптер, жапырақтар алтындай сап­сары  болып сарғаяды, сондықтан «Алтын күз» деп атайды. ­ Күздің басқа жыл мезгілдерінең қандай ерекшелігі бар? ­ Күн қысқа, тұн ұзақ. Жаңбыр жиі жауады. Күзде астық жиналады.  Балалар мектепке барады. Құстар жылы жаққа қарай ұшады. ­ Егер күн ашық болса қандай сөздер айтуға болады? ­ Аспан ашық, мөлдір, көгілдір, тап­таза. ­ Егер күн бұлтты болса ше? ­ Аспанда сұр бұлт­қаптайды, не ала бұлтты болады, ауа  дымқылданып тумандады, суық жаңбыр сіркіреп, не нөсерлеп  жауын жауады. ­ Сөздік  жұмысы: Ерте күз,алтын  аспан ашық, мөлдір, көгілдір,  тап­таза, сұр бұлт­қаптайды, ауа дымқылданып тумандады, жиі­жиі ЕЕ ­ ­ Енді балалар, мынаинтерактивті  тақтадағы   суреттерге  назар  аударайық. Кім тақтаға шығып, осы сурет туралы әнгіме айтып  береді? (интерактивті тақтадағы  презентация  бойынша  жұмыс .  Суреттер   бойынша әнгіме айтылады) ­ Өте жақсы балалар, рахмет! Барің де суретке қарап әнгіме құрап  айтуды жақсы біледі екенсіндер.    Сергіту  сәті:Ал балалар сәл сергіп алайық. Тербеледі ағаштар, Алдымнан самал еседі Кіп­кішкене ағаштар Біп­биік боп өседі Ағаштар тербеледі (екі қолды созып оңға, солға тербелу)  Қаттырақ тербеледі (екі қолды жоғары созған калпы қаттырақ оңға, солға  тербелу)Кіп­кішкентай ағаштар (аяқтарын бүгіп, төмен отыру) Үлкен болып өседі (қолды кең жаяды)  Биік болып өседі (қолды биікке (жоғары) көтереді)     Бекіту:   Мұғалім   Сөйтіп,күзде неше ай бар екен?  Балалар, күз айлары қалай аталады? ­ Үш ай ­ ­ «Қыркүйек, қазан, қараша» ­ деп аталады. ­ Ал, күзден кейін қандай жыл мезгілі басталады? ­ Жылдың «қыс» мезгілі басталады. ­ Күздін осы үш айына, қыстық үш айын қоссақ, барлық неше ай болады? ­ Алты ай болады. ­ Өте жақсы, жауаптарына рахмет! Балалар, бізді қоршаған ортаны  «табиғат» ­ деп айтқан болатынбыз. Сол «Табиғат» ­ «Анамыз» туралы  кім өлең біледі?       Табиғат ол – анамыз. Табиғатқа боламыз Құшағында ойнаймыз, Шаттық әнге саламыз.     Мұғалім  Балалар, . «Кұзгі  табиғат көрмесін» көрейік.  Оқушылар  салған   суреттерін  сипаттайды ­ Енді ағаштар, күз туралы кім тақпақ біледі? Сырғалы қайын, ақ қайын Баптайын, күтіп сақтайын Басында тауыдың долана, Жемісі піспей жолама. Басқа ағашпен аралас Шайқалады қарағаш Көк қарағай, қарағай Мейірімді аңадай. Жайдары күз, жарқын күз Аяулы күз, алтын күз. Дәнге толы ен далам Дариядай шалқар күз. Көк аспаның мөлдіреп Алтын күзім елжіреп Асыр салып жүре бер, Сары көйлегің желбіреп. Мұғалім: Балалар, күзге байланасты кім мақал­мәтел біледі?  Топтық   жұмыс,барлық  оқушылар білген  мақалдарын  қағазға  жазады.Топ   жетекшісі  қорғайды. Күз дәнімен көрікті Қыс қарымен көрікті Қар көп болса, дән көп Қыс қарымен көрікті Қар көп болса, дән көп Су көп болса, ну көп Мұғалім: Балалар, енді де сендерге менең жұмбақ жасырғым келіп тұр. Қызыл, сары кемелер, Су бетінде қалқиды, Соқса егер салқын жел Ырғалады толғиды. Балалар: Жапырақ Ағайынды бәрі Шықса көк, Туссе сары. Балалар: жапырақ Мұғалім: Балалар, бүгінгі жұмысын бәрін де жақсы орындадындар, көп  еңбек еттіңдер. Еңбектін наны тәтті, жалқаудың жаңы тәтті дегендей, еоеншек, жалқау болмандар. Сонымен бүгінгі сабағымыз не туралы болды? ­ Алтын күз туралы болды. ­ Күз мезгілінің айлары қалай аталады? ­ Қыркүйек, қазан, қараша   Үйге  тапсырма: Ережелерді қайталау. « Күз  көрінісі»  сурет   салу,сипаттау      Бағалау:Жақсы қатысқан балаларды мақтау, үлгі ету. Басқа балаларды  ынталандыру.