Атом ядросының құрамы. Ядролық өзара әрекеттесу. Ядролық күштер.

Пәні: Физика Мектеп:  Күні: Мұғалім:  Сынып:9 Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны: Сабақ тақырыбы: Атом ядросының құрамы. Ядролық өзара әрекеттесу. Ядролық күштер. Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары) 1. Ядро қандай бөлшектерден тұратынын білу 2. Изотоп туралы мағлұмат алу 3. Ядролық күштің пайда болу себебін түсіндіре алу Табыс критерийлері: 1. Ядро қандай бөлшектерден тұратынын білемін 2. Изотоп туралы мағлұмат аламын 3. Ядролық күштің пайда болу себебін түсіндіре аламын Сабақ мақсаттары Барлық оқушылар: Анықтамалардың мағынасын түсіне отырып, есептер шығара алу Оқушылардың басым бөлігі: Есептерді  шығарып  достарына түсіндіре алу Кейбір оқушылар: Күрделі есептерді шығаруда формулаларды  өздігінен  қорыта  алу Тілдік  мақсатОқушылар: Негізгі  сөздер  мен  тіркестер: Нейтрон, нуклон, массалық сан, нуклид, заряд саны, изотоп Сыныптағы  диалог\  жазылым  үшін  пайдалы  тілдік  бірліктер: Талқылауға  арналған  тармақтар: Сіз  ядроның  .....  білесіз бе? Сіз ядроның заряд санын білесіз бе? Жазылым бойынша ұсыныстар:   Алдыңғы оқу ЖоспарЖоспарланған уақыт Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз) Ресурстар Басталуы  15 минут  «Сұрақ жауап» әдісі арқылы өткен тақырыпты еске түсіремін. Табыс критерийі: 1. 1 сұраққа  дұрыс жауап бере аламын  2. 2 сұраққа  дұрыс жауап бере аламын  3.3 сұраққа  дұрыс жауап бере аламын  Оқушылар «Табыс критерийіне» сүйене отырып бір бірін «Бас бармақ» арқылы бағалайды  Ақ парақ, маркер, сызғыш, карандаш Ортасы  22 минут Оқушыларға тақырыпты «Көршіңе әңгімелеп бер» әдісі арқылы түсіндіремін.  • Атом радиусы  10≈ ­10м • Ядро радиусы  10≈ ­14­10­15 м Ядрода   нуклондарды   берік   байланыста   ұстап   тұрған   күшті   ядролық   күштер   деп атайды.   Ядролық күштердің қасиеттері: 1. Ядролық күштер қысқа әрекетті күштер. 2. Ядролық күштер зарядтарға тәуелсіз. 3. Ядролық күштер қаныққыш күштер. 1.Ядролық физикада ұзындық бірлігі ретінде фемтометр алынады: 1 фм=10­15 м 2. Атомдар, ядролар және элементар бөлшектр үшін массаның бірлігі ретінде массаның атомдық бірлігі (м.а.б) қолданылады: 1 м.а.б.=1,6605406∙10­27 кг. Көміртегі­12 изотопы атомының массасының 1/12 бөлігі массаынң атомдық бірлігі ретінде алынады. 3. Атом физикасында энергияның бірлігі ретінде электрон­вольт (эВ) алынады .Заряды бір элементар зарядқа (е=1,6∙10­19Кл) тең электронның потенциалдар айырымы бір вольт болатын электр өрісінде алатын кинетикалық энергиясы     электрон­ 2 me  2 eU вольт болады.   1эВ=1,6∙10­19Дж 1кэВ=1,6∙10­16Дж 1МэВ=1,6∙10­13Дж 1ГэВ=1,6∙10­10Дж 1905 ж. А. Эйнштейн: с 3∙10≈ 8 м/с –вакуумдағы жарық жылдамдығы. Е0=mc2 (Эйнштейн қатысы) ,    E  2mc ,   Мя<(Z∙mp+N∙mn) m  0  E 2 c Ядролық тарту күшінің жұмыс есебінен нуклондардан атом ядросы түзілгенде пайда болатын массалар айырымын массалар ақауы деп атайды. Табыс критерийі: 1. Ядро қандай бөлшектерден тұратынын білемін 2. Изотоп туралы мағлұмат аламын 3. Ядролық күштің пайда болу себебін түсіндіре аламын  Оқушылар «Табыс критерийлерін» басшылыққа ала отырып, бір бірін «Бағдаршам» әдісі  арқылы бағалайды Постер, стикер, маркер, сызғыш, қарандаш Аяқталуы 8 минут Сабақты «Тақырыптық түйінді сөздер» әдісі арқылы бекіту. Сабақты бекіту мақсатында бір  оқушыны тақтаға шығартып, «Мен бүгін … жаттап алдым» деп сіз тақтаға шығып өзіңіздің  сөйлеміңізді айтқанда, сіздің сыныптастарыңыз материалды қаншалықты меңгергендігіңізге  наразылық білдіру үшін сізге бірқатар сұрақ қояды.  Білімін тексеруге арналған кейбір сұрақтар:Неге.... Мұны қайдан білесіз....  … үшін сізде қандай дәлел бар.  Сіз неге олай ойлайсыз…  Сіз келісесіз бе…  Түсіндіре аласыз ба…  … үшін не істеу керек.  Табыс критерийі: 1. 4 сұраққа  дұрыс жауап бере аламын  2. 6 сұраққа  дұрыс жауап бере аламын  3. 8 сұраққа  дұрыс жауап бере аламын Оқушылар «Табыс критерийлерін» басшылыққа ала  отырып, бір бірін «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалайды Оқушыларға «4 себеп» «Мен түсіндім. Себебі......., Мен өірде қолдана аламын.Себебі......,  Мен түсінбедім. Себебі...., Менің сұрағым бар. Себебі....» кері байланысын орындатамын Үй тапсырмасы Дайындық сұрақтарына жауап, 42,43 ­ жаттығулар ,   Қосымша ақпарат  Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары  оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз? Бағалау – Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз? Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ­мен байланыс Құндылықтардағы байланысБілемін Білгім келеді Білмеймін Рефлексия Бағдаршам ; «+»,  «­» әдісі Рефлексия Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің  сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз. Қорытынды бағамдау Сабақ өз денгейінде жоспарланғандай өтті. Барлық оқушылар мүмкіндігінше өз   ойларын жеткізе алады. Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1.____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1.____________________________________________________________________________ 2.____________________________________________________________________________ Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды  жетілдіруге көмектесетін не екенін білдім? _____________________________________________________________________________ Тексерілді: