Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың ауызекі сөйлеу дағдыларына диалогтік оқытудың әсер етуі.

Қазақ тілі  мен  әдебиеті   сабақтарында  оқушылардың ауызекі  сөйлеу дағдыларына  диалогтік оқытудың әсер  етуі.

Сыныптағы  оқушылардың   бірлескен  сұхбаты   Сыныптағы  оқушылардың   бірлескен  сұхбаты   үлкен  пайда  келтіретіндігін көрсететін    үлкен  пайда  келтіретіндігін көрсететін    дәлелдер жеткілікті.  ООлар: лар: дәлелдер жеткілікті.   1.  Оқушылардың  тақырып  бойынша  өз  ойларын  1.  Оқушылардың  тақырып  бойынша  өз  ойларын  білдіруге  мүмкіндік  береді. білдіруге  мүмкіндік  береді. 2. Басқа  адамдарда түрлі  идеялар  болатындығын   2. Басқа  адамдарда түрлі  идеялар  болатындығын   түсінулеріне  көмектеседі. түсінулеріне  көмектеседі. 3. Өз  идеяларын  дәлелдеуіне  көмектеседі. 3. Өз  идеяларын  дәлелдеуіне  көмектеседі. 4.  Мұғалімдерге  оқушыларды  оқыту барысында   4.  Мұғалімдерге  оқушыларды  оқыту барысында   оқушылары  қандай  деңгейде  екендігін  түсінуге   оқушылары  қандай  деңгейде  екендігін  түсінуге   көмектеседі.  көмектеседі.

Диалогтік  оқытуда   оқушылар: 1.Пікір  алмасады. 2.Топтық ­ әңгіме жасайды. 3.Әңгіме – дебат  жүргізеді. 4.Зерттеушілік – әңгіме  жүргізіледі. 5.Талқылауға  түседі. 6.Бір  ортақ  қорытынды   шығарады.

Сабақтарда қолданған Сабақтарда қолданған топтық жұмыстағы диалогтік топтық жұмыстағы диалогтік оқыту оқыту

Диалогтік    оқытуда    жеткен  жетістіктер: •  Оқушының  ең  алдымен  есте  ұстау  қабілетінің жоғарлауы; •  Жиі­  жиі  ой  талқысын  жасау  және  терең  түсінікпен  ойлаудың  дамуы  арқылы  оқушыны сөйлеуі; •  Сабақта   өз  бетімен  бақылаусыз  отырғаннан гөрі оқушынының жұмыс басты  болуы; •  Бір   нәрсеге  үйрету   мәнді  түрде  қызығушылығын оянуы; •  Бірлесіп  жұмыс  жасау  кезінде  топ  мүшелерінің ұлтына, жынысына, қабілетіне,  әлеуметтік жағдайына қарамай олардың бір  – біріне дұрыс көзқараспен қарап, ойларын  түсінеді; •  Пәнге    деген  қызығушылығы  артады;   балалардың    •  Бір  –  бірімен    қарым  –  қатынас    жасау  деңгейлері  жоғарлайды.

Сөйлеу    тілдерін  арттыру  барысында  жұмыс  жүргізудің  бірі  ­  мәтінмен  жұмыс.     Мәтінмен жұмыс  түрде  істеуді  мынадай  меңгеруге  болады:  толық  мәнерлеп оқу, мәтінді екіге  бөліп екі қатарға тапсырма  беру, оқушыларды өздеріне  тиісті  мәтінді  оқып,  бір­ біріне  мазмұнын  айтып  дағдыландыру,  беруді  кейін  оларды  бір­біріне  сұрақ  қойып  оған  жауап  беруі тиіс.

Шақыру - Оқып үйренушінің өткен білімі мен тәжірибесін өзекті ету; ­ Оқушылардың іс­әрекетін белсенді ету; ­ Оқу іс­әрекетіне уәж (негіздеме) қалыптастыру; ­ Оқу іс­әрекетінде оқып үйренушілердің жекелей  мақсаттарын қою; «Миға  шабуыл»  Болжам  (сурет,  портреті  бойынша) Кесте  «Б–Б–Б» Кластер Тәсілдері Сұрақтар,  мәтіннен  тауып жауап  беруге  болатын  жауаптар  тұжырымы Альтернативті  тест (дұрыс   немесе дұрыс  емес пікірлер) Қажетті  сөздер  бойынша  болжам

Іске асыру  ­ Оқып үйренушімен жаңа білімді алу; ­ Белгілінің жаңамен арақатынасын білу, түсінігін  қалыптастыру және білімдерін жүйелеу; ­ Жұмыс тәсілін ақпаратпен үйрену; ­ Шақыру кезеңіне қойылған мақсаттарын қолдау; insert  әдісі бойынша  белгілеу мен мәтінді  оқу Тәсілдері Астын сызу  арқылы  қажетті  сөздерді  көрсету

INSERT – оқығанын түсінуге, өз ойына  білдіруге  басшылық  үйрететін  ұтымды  құрал.  Ол  бойынша  оқушыға  оқу,  тақырыппен  танысу  барысында  V – “білемін”,  ― ­ “мен үшін түсініксіз”,    + ­ “мен үшін жаңа ақпарат”,  ? – “мені таң қалдырады” белгілерін    тапсырылады. отырып  қойып  етуге,  ойын  оқу

Рефлексия ­ Жаңа білімді беру; ­ Пән туралы бүтіндей көрініс жасау; ­ Мәселе өрісін кеңейту, оқу іс ­ әрекетінде жаңа  мақсаттарды қою; ­ Оқып үйренушінің пәндегі дамуын бағалау және өзін­өзі  бағалау бойынша жұмысы; insert таңбалау  кестесі Шатысқан  қисынды  тізбектер Тәсілдері Қажетті сөздерден  кластерді бітіру Шығармашылық  жұмыс – синквейн қажетті сөздерге,дұрыс  және дұрыс емес  пайымдауға  қайта    оралу Досына хат жазу,  күнделік жүргізу

«Көршіңмен сырлас» әдісі Бұл әдіс оқушылардың өз ойын  ауызша білдіруіне үйретеді.   Сұрақ қойып, ойлануына уақыт  беріңіз.    Өз ойымен көршісімен бөлісіп,  ақылдасуын сұраңыз.   Бір­бірінің жауабын  толықтырып,берілген тақырып  бойынша білімдерін ортаға салуын  тапсырыңыз. Бұл әдіс топтық жұмыс барысында мұғалім топ  жұмысын бақылау үшін «біз не істеп жатырмыз?»  деген сұрақ қою арқылы оқушылардың жұмысы  нәтижелі болу үшін бағыт береді.

«Бес сатылы эссе жазу» моделі 1. Тақырып бойынша негізгі идеяларды  анықтап алу; 2. Кірпарақпен жұмыс; 3. Жұптық жұмыс. Қателерді анықтау; 4. Жіберілген қателерді есепке ала отырып,  қалыпқа келтіру жұмысын жүргізу; 5. Сынып алдында жұмысын жариялау.

Мұғалімге хат жазу  эссе жазу Сабақ аяғында оқушылар өтілген  тақырып бойынша сұрақ қояды немесе  түсінбеген, түсініксіз сұрақтар  бойынша ұсыныстарын жазады. 3 минут ішінде өтілген  тақырып бойынша не  түсінгенін жазады.

«Қалың және жұқа  сұрақтар» әдісі Бұл әдіс топ жұмысы барысында  оқушыларға тақырып бойынша  сұрақтар құру тапсырылады. Жұқа сұрақтар (қысқа жауап) Кім? Не? Қашан? Болды ма? Келісесің бе? Дұрыс па? Қалың сұрақтар (дәлелдеме, мысал, түсініктеме) Неге екеніне түсініктеме бер? Қалай ойлайсың? Неге солай ойлайсың? Айырмашылығы қандай? Не болар еді?

 1. Мәтін беріледі  2. Жекелей оқу, танысу  3. Топ ішінде ақылдасу, бірігіп мәтін бойынша сурет  немесе карта сызу, яғни шығармашылық жұмыс жасау  4. Тақтаға ілу, спикер қорғайды  5. Жұмыс бойынша сұрақ қою немесе қолдау айту.