Cуммативное оценивание за четверть СОЧ

Оқуғучиниң коди _______________ Фамилияси вә исми ________________________________________ 7­синип уйғур тилидин ІІ чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашқа беғишланған тапшуруқлар Орунлаш вақти: 40  минут 1­тапшуруқ. Мәтинни оқуп чиқиң, мавзусини ечип, авторниң көзқаришини ениқлаң.Мәтинниң асасий  мәсилиси немидә? Өз пикриңизни мисаллар билән дәлилләп, йәкүн чиқириң. Өз жүпиңизни диққәт билән тиңшап, мәтин бойичә мавзуни ачидиған икки соал қоюң.Мәтинниң асасий  идеясини  ениқлаң. Тиңшаш вә сөзләш Дәм елиш күни балилар таққа чиқмақчи еди. Һәммиси жиғилди. Амма Әзиз кәлмиди. Достлири Әзизни узақ күтти, униңдин хәвәр болмиди. Әһвални билиш үчүн униң өйигә Савутни  әвәтти. Савут  униң йениға келип: – Әзиз, һәммиси сени күтүп туриду. Җүр, дәм елип келәйли, – деди. –Яқ, Савут, мән бүгүн баралмаймән, апам ағрип ятиду. Мениңдин башқа қарайдиған киши йоқ. Мән кәтсәм, апамға ким қарайду,– деди. Савут  әһвални достлириға берип ейтти. – Балилар,  Әзиз  өйдә ялғуз болса, биримиз униң йенида болайли,– деди  Һосман. – У — мениң әң йеқин достум, мән қалай, – деди Савут.   Балилар узақ Әзизниң меһриванлиғи тоғрисида сөзләшти. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ 2­тапшуруқ. Берилгән тапшурмиларни орунлаң. Нахша ейталайдиған қум тағлар Оқуш Аратүрүк қум тағлири − дунияға мәшһур «Нахша ейталайдиған» қум тағлардур.  Аратүрүк     авазлиқ   қум   теғи   деңиз   йүзидин   2164   метр   егиз.   Қум   тағ   бағрида   тохтимай   еқип туридиған еқин вә булақлар бар.  Қум тағниң тәскәй тәрипиниң шимали сазлиқ, күнгәй тәрипиниң янтулиғи худди концерт залидики   аваз қайтурғуч тамға охшайду. Қумниң авази жуқуридин төвәнгә   чүшүватқан шақиратминиң  авазиға, төвәндин жуқуриға фонтанниң вә булдуқлаватқан булақниң авазиға охшайду. Әгәр сиз қум таққа ичкириләп кирсиңиз, учақ худди бешиңизни сийпап учуп өтүп егизгә өрләп кәткәндәк, Тарим дәрияси тапиниңиз астида еқиватқандәк һис қилисиз.  Немә үчүн бәзи қум тағлар «Нахша ейталайду?» Бәзи   алимлар,   қумлуқ   йүзидики   қумлар   юмшақ     һәм   қурғақ   болиду,   уларниң   тәркивидә   көп миқдарда кварц болғачқа, аптапта   қизиғандин кейин шамалниң тәсири   билән қумларда сүркилиш пәйда болуп сада чиқиду, дәп қарайду. Бәзиләр йәниму чоңқур чүшәндүрүп, кварц кристали бесимға нисбәтән сәзгүр келиду, бесимға учриған һаман ток һасил болиду. Ваһаләнки, токниң тәсиридә униң йәнә кәңийип­ тарийишидин  тәвриниш   пәйда   болуп  сада  чиқиду.   Гәрчә  бу  тоғрилиқ  һәрхил   чүшәндүрүшләр  берилгән болсиму, лекин қум тағлири чиқарған саданиң сири техи тамамән ечилғини йоқ. 1. Хуласиниң  дурус нусхисини + бәлгүси билән бәлгүләң. № Хуласә А В С 2. «Адәм балисиниң достлуқ сезими адәм билән биллә яритилиду»  дегән пикир бар. Сизниң оюңизчә,  достлуқ сезими адәм балисиниң бойнида туғулғанда боламду яки өскәнсири қелиплишамду? Өз  пикриңизни 4­5 жүмлә билән йезиң. Пеил заманлирини ениқлаң. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Аләмниң йәнә бир мөжүзиси Алимлар ачалмиған сир Қум – қурулуш үчүн керәк  материал Тоғра Натоғра ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ Йезиш 3­тапшуруқ. Төвәндә берилгән мавзуларға рәсмий вә нарәсмий стильларни пайдилинип  (мақалә, һекайә яки хәт) йезиң. Униң һәжими 200­250 сөз болуши керәк. 1. Өзиңиз гувачи болған иш­чарини есиңизға елип, «Һүнәрлик киши егиз чоққиларға өрләйду»  мавзусиға мақалә йезиң. 2. «Һаятта һәқиқәтчи, өзәңгә адил болидиған достни тепиш қийин» дегән пикиргә қошуламсиз? Өз  ойиңизни йезиң.  ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ Баһалаш критерийлири Тапшурма Дескрипторлар Балл Мавзуға бағлиқ  көтирилгән мәсилини ажритиду № Тиңшаш вә сөзләш 1­тапшуруқ Өз Өз пикрини мисаллар билән  дәлилләп, грамматикилиқ в  лексикилиқ қурулмиларни  қоллиниду Оқуш 2­тапшуруқ Мәтинниң мавзусини ениқлайду Автор көз қаришин ениқлайду Мәтинниң асасий мәсилисини ечип  бериду Өз пикрини мисаллар билән дәлилләп,  йәкүн чиқириду Мәтин бойичә соалларни қойиду Сөзлигәндә ойини толуқ йәткүзиду Өз көз қаришини аргументлар  вә  мисаллар билән испатлайду  Грамматикилиқ вә лексикилиқ  қурулумларни орунлуқ қоллиниду Жүмлиләрни бағлинишлиқ түзиду 1 1 1 1 1 1 3 2 1 Бәдиий васитиләрни орунлуқ ишлитип, саватлиқ язиду Йезиш 3­тапшуруқ Жәми Пеил заманлирини ениқлайду Оқурмәнгә алаһидә тәсир қилиш  мәхситидә  бәдиий тил васитилирини  орунлуқ қоллиниду Өз ойини әркин вә толуқ йәткүзиду Хаталарға йол қоймай, саватлиқ язиду 1 3 2 2 20 Оқуғучиниң фамилияси вә исми _____________________________________________________________ Оқуғучиниң коди _____________ Уйғур әдәбиятидин ІІ чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашқа беғишланған тапшуруқлар Орунлаш вақти: 40  минут 1­тапшуруқ. Тест тапшуруқлирини орунлаң. 1. Абдухалиқ Уйғурниң әсли шәрипи: А. Абдурахман Ә. Абдуреһим Б. Мутәллип В. Сәмәдий 2. Абдухалиқ Уйғур қандақ аилидә туғулди? А. муәллим Ә. дехан  Б. тижарәтчи В. дохтур 3. Әдип қайси шәһәрләргә барған? А. Қазан, Шәмәй  Ә. Москва, Уфа Б. Алмута, Қарағанда В. Тәшкәнт, Бишкәк 4. Русчә башланғуч билимни қанчинчи жили алди? А. 1920­жили Ә. 1918­жили Б. 1916­жили В. 1915­жили 5. Абдухалиқ Уйғур ижадида қанчә еқим мүжәссәмләнгәнлигини байқашқа болиду? А. 3 Ә. 4 Б. 5 В. 6 6. Абдухалиқ Уйғур шеирлири қайси қазақ шаириниң шеирлири билән һәмнәпәс? А. М. Мақатаев Ә. Абай Қунанбаев Б. М. Дулатов В. М. Жумабаев 7. Япониялик тәржиман Миура Котаро уни қандақ атиди? А. «жәңгивар шаир» Ә. «күрәшчан уйғур шаири» Б. «батур уйғур шаири» В. «қәһриман шаир» 8. Абдуреһим Тиләшовниң тәхәллуси қайси? А. Уйғур Ә. Тетик Б. Уйғур балиси В. Өткүр 9. Шаирни атиси кимгә тапилап кетиду? А. анисиға Ә. кичик дадисиға Б. достиға В. укисиға 10. Кәлгүси шаирниң мутәхәссислиги немә? А. устаз Ә. тижарәтчи Б. молла В. алим 11. Һ. Искәндәровнң туғулған жили вә жутини ениқлаң. А. 1906­жили Йеңишәр йезиси Ә. 1906­жили Ават йезиси Б. 1901­жили Йеңишәһәр йезиси В. 1923­жили Қумул шәһири 12.  Һ. Искәндәров язған шеирни тепиң. А. Хош, сапан Ә. Ойған Б. Нә қилай В. Яшлиқ 13. Устазимға шеири кимгә беғишланған? А. Ө. Муһәммәдийгә Ә. Абайға Б. А. Розибақиевқа В. Сталинға 14. Назугум һәққидә әсәрни ким дәсләп язди? А. Б. Назим Ә. Һ. Искәндәров Б. Н. Абдусемәтов В. Т. Тохтәмов 15.  Пиязлиғим, сени көрсәм, сөйүнәр көңлүм, Тарихиңни варақлисам, көйүнәр көңлүм – қайси әсәр мисралири? А. Хәшлә, хаинлар, хәшлә Ә. Ойған Б. Назугум В. Кучар қизи 2­тапшуруқ. «Назугум – уйғур хәлқиниң қәһриман қизи» мавзусиға эссе йезиң. ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________