Диктанты по родному (марийскому) языку для 8 класса.

Диктанты

Тачана – тракторист.

Эр.чевер кече пасу умбак ончалеш. Тудо, трактор умбалне шинчыше удырамаш дене вашлийын, пуйто кидшым шуялта. Трактор йук таче йоршын вес семын йонгалтеш: яндарын, куатлын. Тачанан кумылжо нолталтын, чонжыланат ласкан чучеш. Веет тенгече кастене монгыжо толынат, эре тракторжо нерген гына шонен. Малаш вочмекат,ятыр жап омо толын огыл. Кузе ынде тудын тракторжо  пашам ышташ туналеш?

         Вашке тышке бригадир ден полышкалышыже толын лектыч. Нунат тиде трактор нергенак шонкаленыт. Тачана умбакыжат пашам начарын ышташ туналеш гын, обязательствым шуктымаште шенгек шупшын кертеш. Жданов лумеш колхоз «За мир» колхоз дене танаса. Пашаште кучедалде, нуным сена шок лий. А веет «За мир» колхозын механизаторжо –влакат тыршат. Танасымаш – кугу вий. Тидым чылан умылат.

-Татьяна Ивановна, кузе таче тракторет пашам ышта?- саламлалтмек, йодо Китаев.

- Шагат семынак ышта!- веселан пелештыш Тачана.

(Н.Лекайн. 123 мут)

Паша: 1. Кокымшо предложенийым ойлымаш ужаш да член дене лончылаш.

2. Приложенийым муаш, йымачше удыралаш.

3.Луман составной сказуемый ден подлежащийым пырля возен лукташ.

4.Шонкаленыт мутым состав дене лончылаш.

Олма сад.

         Кеч-могай пашамат йораташ кулеш. Шке пашатым йоратен ыштет гын, тудын деч ойырлыметат ок шу. Тыйым тудо шкак шупшеш. Можо шупшеш, ойленат моштышаш гай огыл. Ен-влак маныт, пуйто мый садышке олма шолышташ пурымым оролаш портым лумынак уремлан тореш шынденам. Но чынже тыште огыл. Мый портышто улмем годымат эреак садышкем ончем, садлан чылажымат шке жапыщтыже ужам. Кажне ончымет годым у шонымаш пура, мом эше ышташ кулеш. Нуным мый шукыштым ношмым шынден куштенам, мичуринский у сорт дене шуенам. Теве ужат, кузе нуно шырыкак шогат. Тышеч онченак, мый ужам, мом эше ышташ кулеш. Теве умбал тур олмапуышто укш моткоч чот чучкыдемын. Тудым шуэмдаш кулеш, потомушто чучкыдо укшан олмапу юж гыч кулеш наре кислородым налын ок керт. Адакшым кечыйол олмапу коклаш шагал логалеш гын, пушенге черланен кертеш. Олмажат йоршын шочмым чарна.

(Н.Лекайн. 128 мут)

Паша: 1. Изъяснительный придаточныян сложный предложенийым йымачше удыралаш.

2. Первый предложенийым ойлымаш ужаш да член дене лончылаш.

3.Садышкем мутым состав дене лончылаш.

4. Шукыштым мутлан синонимым муаш.

Кенеж каникул

         Кенеж каникул! Куанен вучымо коратыме жап! Ко тыйым ок вучо гын? Рвезе калыклан, школым пытарен лекшылан але вес классыш вончышылан, тиде эн кугу пиал. Теле мучко тыйын верчет тыршыше, тыйым туныктышо енлан кугу деч кугу таум каласымет шуэш.

         Каникул- рвезе –влаклан пиал. Мо гына ынде нуным ок вучо? Чинчын-вунчын пеледше олыкшо, пасужо, яндар южан чодыраже, пионер лагерьже – чыла нунын. Шулдыран кайык семын чонештылаш, кол семын ер вудышто йуштылаш, ошмансерыш возын, могыр коваштым калитлаш шортньо пагыт толын.

         Адакшым эре модыш веле огыл, пашамат ыштыме шуэш. Ончала-ян колхозын кумда пасужым! Тыште пырдыж гай нолталтше чапле шурно лунген шога. Киндет, ош булкет, калачет, мугиндет, шож мелнат – чыла тыште. Шке колхозлан полшыде, могай йочан шумжо чытен кертеш гын? Тыгай йочам, пожалуй, иктымат от му.

         - Мод, пашам ыште. Кайык гай писе, шудыр гай чолга лий! – вот молан туныкта мамнан Родина.

(М.Евсеева да В.Сапаевын возымышт почеш. 135 мут)

Паша: 1. Тыште пырдыж гай нолталтше чапле шурно лунген шога предложенийым ойлымаш ужаш да член дене лончылаш.

2. Иктешлыше мутан предложенийым йымачше ударалаш.

3. сложный мутым возен лукташ.

Скачано с www.znanio.ru