Аудандық эксперттік Бекітемін Келісемін ӘБ отырысында
мүшелермен келісілді мектеп директоры м.а: ОІ орынбасары: қаралды: _______________ Н.Д.Кундебаев Абилова З.К. Хаттама №_____ _______С.Х.Балмағамбетова _______________ _____________ ________________
А.С.Кумарова
«Жаһандық құзіреттілік» курсы
«Зайырлылық және дінтану негіздері»
Тақырыптық-күнтізбелік жоспар
9 сынып
Мұғалім:Карагулова Г.Б.
2024-2025 о/ж
Түсінік хат
«Зайырлылық және дінтану негіздері»
«Жалпы білім беретін ұйымдар үшін жалпы білім берудің, таңдау курстары мен факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі №115 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрінің 2014 жылғы 15 шілдедегі №281 бұйрығына сәйкес 2016-2017 оқу жылынан бастап оқу үдерісіне
«Дінтану негіздері» факультативтік курсының орнына «Зайырлылық және дінтану негіздері» факультативтік курсы енгізілді. «Зайырлылық және дінтану негіздері» пәнінің мәні және маңызы оның қазіргі қоғам қажеттілігі мен тұрақтылығының ғылыми тұғырнамасы ретіндегі өзектілігінен, қоғам тарихы, мәдениеті мен рухани құндылығын анықтайтын бастаулардан тұрады. Зайырлылық және дінтану негіздері жалпы орта білім жүйесіндегі әлеуметтік-гуманитарлық және қоғамтанулық білім алудың құрамдас бөлігі болып табылады.
Қазақстанның қазіргі саясаты еліміздегі көптеген этностар мен мәдениеттер арасындағы этносаралық, конфессияаралық құрмет пен төзімділікті, өзара татулықты орнатуға, рухани-адамгершілік құндылықтардың ортақ жүйесін құруға бағытталған.
Дін және мәдениет, дін және мемлекет, дін және өркениет қатынастары мен тарихын білу адамзаттың сан ғасырлық тәжірибесінің рухани көрінісін тану болып табылады.
Қазақтың белгілі ойшылдары - әл-Фараби, Қожа Ахмет Йасауи, Абай, Ыбырай, Шәкәрім өздерінің рухани мұраларында ел тарихындағы діннің рөлі мен оның жеке тұлғаны жан-жақты қалыптастырудағы маңызын тарихи сана мен тәжірибе негізінде ашып көрсетті.
Пәннің оқыту мақсаты:
1) білім алушыларды зайырлылық қағидатын құндылық, яғни мемлекет тұрақтылығының басты факторы ретінде қабылдауға, дінді зайырлы таным аясында тануға үйрету;
2) діни сенім бостандығы, әлемдік және дәстүрлі діндердің, жаңа діни қозғалыстардың тарихы мен қазіргі жай-күйі, теріс пиғылды діни ағымдар мен тыйым салынған діни ұйымдар туралы жан-жақты білімін қалыптастыру;
3) оқушыларды экстремизм, терроризм және діни радикализм идеологияларын қабылдамауға үйрету, рухани-адамгершілік құндылықтар негізінде толеранттылық қасиетке тәрбиелеу және олардың гуманистік дүниетанымын қалыптастыру.
Пәннің оқыту міндеттері:
1) білім алушыларға діннің мәні, тарихы және оның қазіргі қоғамдағы рөлі жөнінде жүйелі мәлімет беру
2) зайырлылық ұстанымдарын мемлекеттілік пен тәуелсіздіктің негізі ретінде таныта отырып, осы бағыттағы білімін қалыптастыру;
3) зайырлылық тұрғысынан діни сана, діни сенім, діни таным және діни тәжірибе негіздерін салыстыра білуді үйрету;
4) діннің дүниетанымдық, мәдениеттанымдық және адамгершілік мәнін түсіндіру;
5) оқушыларды діни сенім бостандығын құрметтеуге, толеранттылыққа баулу арқылы қазіргі қоғамдағы діни ағымдарға зайырлылық ұстанымы негізінде баға бере алатын дағды қалыптастыру;
6) Қазақстандағы этносаралық, конфессияаралық келісімді зайырлылық ұстанымдарының нәтижесі ретінде таныта отырып, оқушылардың бойында азаматтық мінез бен жауапкершілік қасиетті тәрбиелеу;
7) экстремизм, терроризм, діни радикализм секілді жаһандық жағымсыз құбылыстардың теріс идеологияларының ұлттық қауіпсіздікке, зайырлылық ұстанымдарына, қоғам тұрақтылығына төндіретін қауіп-қатерін түсіндіре отырып, зайырлы мемлекет қағидаттарына құрмет сезімін тәрбиелеу;
8) білім алушылардың бойында діни әдебиеттер, электрондық ресурстар және бұқаралық ақпарат құралдары материалдарын салыстыра білу және сыни тұрғыда сараптау мәдениеті мен қабілеттерін қалыптастыру;
9) құқықтық сауаттылықтың қоғам өміріндегі маңызын түсіндіре отырып, осы тұрғыдағы білімін арттыруға, Қазақстан адамдары мен азаматтарының құқықтары мен еркіндіктерін сыйлауға тәрбиелеу;
Бағдарламада ұсынылған материалды игеру барысында «Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы», «Адам. Қоғам. Құқық», «Этносаралық қатынастардың қалыптасу тарихы», «Қазақ әдебиеті», «Өнер» сияқты пәндермен және «Абайтану» курсымен пәнаралық байланыс пен сабақтастықты орнату қарастырылған.
Оқу жүктемесінің көлемі:
9-сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат.
Д.Т.Кенжетаев, Ә.Ә.Сайлыбаев, Ө.О.Тұяқбаев., Астана;
Зайырлылық және дінтану негіздері «Арман-ПВ» баспасы, 2016 жыл
Жалпы ортабілім мектептерінің 9 сыныптарына арналған факультатив сабағының мазмұны келесі тақырыптарды қамтиды:
І-тарау. Зайырлылық және зайырлы мемлекет (3 сағат)
Кіріспе. Зайырлылық және зайырлы мемлекет: ұғымы, мәні, сипаты. Зайырлылық пен діннің қоғамдағы орны (1 сағат).
Зайырлы мемлкет және дін.(1 сағат).
Білім беру жүйесіндегі зайырлылық негіздері.(1 сағат).
ІІ тарау. Дін-рухани мәдениет феномені. (2 сағат).
Діннің мәні, анықтамасы, әлеуметтік маңызы, шығу тегі, құрылымы, функциялары және оның жіктелуі мен түрлері.(1 сағат).
Дінтану ғылымының қалыптасуы мен дамуы. Негізгі діни ұғымдар(1 сағат).
ІІІ тарау. Ежелгі діни сенім түрлері және ұлттық діндер.(4 сағат).
Көне діни сенімдер: тотемизм, фетишизм, анемизм, магия. Ежелгі Египеттегі, Грекиядағы, Римдегі діндер(1 сағат).
Үнді және Қытай діндері. Конфуцийялық. Даоцизм. Синтоизм(1 сағат).
Тәңірлік.ежелгі түркі танымындағы тәңірліктің орны. Ежелгі месопотамия діндері. Ежелгі Иран діні.(1 сағат).
Иудейлік. Танах пен талмуд(1 сағат).
ІҮ тарау. Әлемдік діндер(10 сағат).
Буддизм. Діни ілімнің негіздері, тарихы, тәжірибесі және таралу аймақтары
(1 сағат).
Христиан діні. Діни ілімнің негіздері, тарихы, тәжірибесі және таралу аймақтары(1 сағат).
Иисус Христос және інжіл (Евангелия) (1 сағат).
Христиан дінінің бағыттары (православие,католицизм, протестантизм)(1 сағат).
Қазіргі заманғы христиан діні(1 сағат).
Ислам. Діни ілімнің негіздері, тарихы тәжірибесі және таралу өңірлері
(1 сағат).
Мұхаммед пайғамбар. Қасиетті кітап-Құран(1 сағат).
Ислам дініндегі бағыттар. Шариғат. Мұсылман құқығының негізгі мектептері және жоралары(1 сағат).
Матуриди діни танымдық мектебі(1 сағат).
Ислам, ғылым және мәдениет(1 сағат)
Ү тарау. Қазақстандағы діндер(8 сағат).
Исламның қазақ жерінде таралуы(1 сағат).
Қазақ мемлекетілігінің қалыптасуындағы исламның ролі(1 сағат).
ХХ ғасырдағы және қазіргі кезеңдегі ислам(1 сағат).
Қазақстандағы христиан діні(1 сағат).
Қазақстандағы православие шіркеуі(1 сағат).
Қазақстандағы ислам мәдениеті: исламдық және сәулет өнері және жазба ескерткіштері(1 сағат).
Әл-Фараби, Қ. А. Яссауи, Ж. Баласағұни, М. Қашқари, А. Иүгінекей, Х. Сығанақидың діни философиялық және моралбдық көзқарастары(1 сағат).
ХІХ-ХХ ғасырдағы дін ғұламалары. Абай мен Шәкәрімнің діни мүралары
(1 сағат).
ҮІ тарау. Жаңа діни қозғалыстар(3 сағат).
Жаңа діни қозғалыстар туралы түсінік, сипаты және ерекшеліктері. Жаңа діни қозғалыстар мен дәстүрлі діндер: танымдық , психологиялық және болмыстық қайшылықтар(1 сағат).
Терсі пиғылды діни ағымдар, олардың белгілері және зардабы(1 сағат).
Экстремизм және лаңкестік: ұғымы, шығу негіздері мен көріністері. Экстремизм мен лаңкестіктің ұлттық қауіпсіздікке қатері. Лаңкестік-дінге жат ұғым(1 сағат).
ҮІІ тарау. Қазақстан-дінаралық келісім елі(4 сағат).
Қазақстанның дін туралы заңнамасы. Зайырлылық-мемлекеттік жүйенің және ұлттық қауіпсіздіктің тұғыры(1 сағат).
Діни сенім бостандығы туралы түсінік(1 сағат).
Қазіргі Қазақстандағы дінаралық татулық пен келісім тұғырнамасы(1 сағат).
ҚР президенті Н. Ә. Назарбаевтың ҚР және халықаралық қауымдастыққа бейбітшілік пен дінаралық келісім орнату саласындағы саясаты(1 сағат).
Зайырлылық және дінтану негіздері
9-сыныпқа арналған факультатив жоспары
жылына 34, аптасына 1 сағат
|
р/с |
Тақырыбы |
Сағат
саны |
Мерзімі |
Ескерту |
|
I тоқсан(10 сағат) І-тарау. Зайырлылық және зайырлы мемлекет |
||||
|
1 |
Кіріспе. Зайырлылық және зайырлы мемлекет: ұғымы, мәні, сипаты. Зайырлылық пен діннің қоғамдағы орны |
1 |
|
|
|
2 |
Зайырлы мемлкет және дін. |
1 |
|
|
|
3 |
Білім беру жүйесіндегі зайырлылық негіздері. |
1 |
|
|
|
ІІ тарау. Дін-рухани мәдениет феномені. |
||||
|
4 |
Діннің мәні, анықтамасы, әлеуметтік маңызы, шығу тегі, құрылымы, функциялары және оның жіктелуі мен түрлері. |
1 |
|
|
|
5 |
Дінтану ғылымының қалыптасуы мен дамуы. Негізгі діни ұғымдар |
1 |
|
|
|
ІІІ тарау. Ежелгі діни сенім түрлері және ұлттық діндер. |
||||
|
6 |
Көне діни сенімдер: тотемизм, фетишизм, анемизм, магия. Ежелгі Египеттегі, Грекиядағы, Римдегі діндер. |
1 |
|
|
|
7 |
Үнді және Қытай діндері. Конфуцийялық. Даоцизм. Синтоизм. |
1 |
|
|
|
8 |
Тәңірлік.ежелгі түркі танымындағы тәңірліктің орны. Ежелгі месопотамия діндері. Ежелгі Иран діні. |
1 |
|
|
|
9 |
Иудейлік. Танах пен талмуд. |
1 |
|
|
|
ІҮ тарау. Әлемдік діндер. |
||||
|
10 |
Буддизм. Діни ілімнің негіздері, тарихы, тәжірибесі және таралу аймақтары. |
1 |
|
|
|
II тоқсан(7 сағат) |
||||
|
11 |
Христиан діні. Діни ілімнің негіздері, тарихы, тәжірибесі және таралу аймақтары. |
1 |
|
|
|
12 |
Иисус Христос және інжіл (Евангелия) |
1 |
|
|
|
13
14 |
Христиан дінінің бағыттары (православие,католицизм, протестантизм).
|
1
1
|
|
|
|
Қазіргі заманғы христиан діні. |
||||
|
15 |
Ислам. Діни ілімнің негіздері, тарихы тәжірибесі және таралу өңірлері. |
1 |
|
|
|
16 |
Мұхаммед пайғамбар. Қасиетті кітап-Құран. |
1 |
|
|
|
17 |
Ислам дініндегі бағыттар. Шариғат. Мұсылман құқығының негізгі мектептері және жоралары. |
1 |
|
|
|
III тоқсан (10 сағат) |
||||
|
18 |
Матуриди діни танымдық мектебі. |
1 |
|
|
|
19 |
Ислам, ғылым және мәдениет. |
1 |
|
|
|
Ү тарау. Қазақстандағы діндер. |
||||
|
20 |
Исламның қазақ жерінде таралуы. |
1 |
|
|
|
21 |
Қазақ мемлекетілігінің қалыптасуындағы исламның ролі. |
1 |
|
|
|
22 |
ХХ ғасырдағы және қазіргі кезеңдегі ислам. |
1 |
|
|
|
23 |
Қазақстандағы христиан діні. |
1 |
|
|
|
24 |
Қазақстандағы православие шіркеуі. |
1 |
|
|
|
25 |
Қазақстандағы ислам мәдениеті: исламдық және сәулет өнері және жазба ескерткіштері. |
1 |
|
|
|
26 |
Әл-Фараби, Қ. А. Яссауи, Ж. Баласағұни, М. Қашқари, А. Иүгінекей, Х. Сығанақидың діни философиялық және моралбдық көзқарастары. |
1 |
|
|
|
27 |
ХІХ-ХХ ғасырдағы дін ғұламалары. Абай мен Шәкәрімнің діни мүралары. |
1 |
|
|
|
IV тоқсан(7 сағат) ҮІ тарау. Жаңа діни қозғалыстар. |
||||
|
28 |
Жаңа діни қозғалыстар туралы түсінік, сипаты және ерекшеліктері. Жаңа діни қозғалыстар мен дәстүрлі діндер: танымдық , психологиялық және болмыстық қайшылықтар. |
1 |
|
|
|
29 |
Терсі пиғылды діни ағымдар, олардың белгілері және зардабы. |
1 |
|
|
|
30 |
Экстремизм және лаңкестік: ұғымы, шығу негіздері мен көріністері. Экстремизм мен лаңкестіктің ұлттық қауіпсіздікке қатері. Лаңкестік-дінге жат ұғым. |
1 |
|
|
|
ҮІІ тарау. Қазақстан-дінаралық келісім елі. |
||||
|
31 |
Қазақстанның дін туралы заңнамасы. Зайырлылық-мемлекеттік жүйенің және ұлттық қауіпсіздіктің тұғыры. |
1 |
|
|
|
32 |
Діни сенім бостандығы туралы түсінік. |
1 |
|
|
|
33 |
Қазіргі Қазақстандағы дінаралық татулық пен келісім тұғырнамасы. |
1 |
|
|
|
34 |
ҚР президенті Н. Ә. Назарбаевтың ҚР және халықаралық қауымдастыққа бейбітшілік пен дінаралық келісім орнату саласындағы саясаты. |
1 |
|
|
Пайдалануға ұсынылатын әдебиеттер тізімі
1.Дінтану негіздері /Авт ұжым жетекшісі Байтенова Н.ЖАлматы «Қазақ универститеті»2006 жыл
2. Н.Назарбаев «Сындарлы он жыл » «Атамұра » 2003 жыл
3. Ғ.Есім Хакім Абай /даналық дүниетанымы /Алматы «Атамұра Қазақстан »2003 жыл
4. Ғ.Есім Данышпан Шәкәрім Алматы «Атамұра »2008 жыл
5.Қ.Р.Кониституциясы «Астана»2009 жыл
6. Буддизм Минск «Кнежный дом » 2006 жыл
7. Құран Кәрім Қазақша мағына және түсінігі /ауд Х.Алтай / 1991 жыл
8. Индуизм Минск «Кнежный дом » 2006 жыл
9.Қазақтың ұлттық энциклопедия Алматы «Қазақстан энциклопедиясы »1998-2007 жж
10. Католичество Минск «Кнежный дом » 2006 жыл
11. Протестанство «Кнежный дом » 2006 жыл
12.Құдайбердиев Ш.Мұсылмандық шарты.-Алматы ,1993жыл
Скачано с www.znanio.ru
Аудандық эксперттік
Түсінік хат «
Бағдарламада ұсынылған материалды игеру барысында «Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы», «Адам
Матуриди діни танымдық мектебі(1 сағат)
Зайырлылық және дінтану негіздері 9-сыныпқа арналған факультатив жоспары жылына 34, аптасына 1 сағат р/с
ХХ ғасырдағы және қазіргі кезеңдегі ислам
Пайдалануға ұсынылатын әдебиеттер тізімі 1
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.
