Электромагниттік тербелістер.Тербелмелі контур.Томсон формуласы

Күні: Сынып:9  Мектеп:  Мұғалімнің аты­жөні:Кенжеханов Рауан Кенжеханұлы  Қатысқандар саны:  Қатыспағандар саны:  Сабақтың тақырыбы Электромагниттік тербелістер.Тербелмелі контур.Томсон формуласы Осы сабақта қол  жеткізілетін оқу  мақсаттары (оқу  бағдарламасына  сілтеме) Сабақ мақсаттары Барлық оқушылар Электромагниттік тербелістермен танысып солар жайлы түсінік бере алады Оқушылардың көпшілігі Тербелмелі контур,Томсон теңдеуілерін біледі.   Оқушылардың кейбірі Формулаларды   тұжырымдап,   есеп   шығаруда  Тербелмелі   контур,Томсон формуласын қолдана біледі  Бағалау критерийлері Тілдік мақсаттар Пәндік лексика және терминология Ағылшынша Oscillatory circuit The Equation Of  Thomson Capacitor Inductance Қазақша Орысша Тербелмелі контур Томсон теңдеуі Колебательный контур Уравнение Томсон Конденсатор Конденсатор Индуктивтілік Индуктивность Electromagnetic  oscillation Электромагниттік  тербеліс Электромагнитных  колебаний Oscillation frequency Тербеліс жиілігі Cosine Law Косинус заңы Частота колебаний Закон Косинуса Құндылықтарды  дарыту Пәнаралық байланыстар АКТ қолдану дағдылары Тербеліс периоды Oscillation period Оқушыларды шапшаңдыққа, өз бетімен жұмыс жасауға , отансүйгіштікке  тәрбиелеу, жауапкершілігін арттыру. Химия,математика. Период колебаний Интерактивті тақта,оқулық,таратпа материалдар. Алдыңғы білім  Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелісі. Математикалық  және серіппелі маятниктердің тербеліс периоды Сабақтың барысы Сабақтың жоспарланған кезеңдері Сабақтағы жоспарланған іс­әрекет Ресурстар Ӏ.Сабақтың басы  1.Ұйымдастыру: Оқушылармен  Оқулық     Презентация Электронды тақта ӀӀ.Сабақтың ортасы Жаңа сабақ амандасып,балаларды түгендеп  өтемін.Ұйымдастырып біткеннен соң үй тапсырмасын тексеремін.тексеру ретінде өткен тақырыптарға  байланысты сұрақтар қоямын. 1. Математикалық маятник дегеніміз не? (созылмайтын салмақсыз жіңішке ұзын жіпке ілінген  кішкентай ауыр шарды айтады.) 2. Тербелмелі жүйелер дегеніміз не?(Тербелмелі  процестер жүзеге асатын құрылғылар) 3. Қарапайым тербелмелі жүйе түрлері қандай? (математикалық және серіппелі маятник) Үй тапсырмасын тексеріп біткеннен кейін  оқушыларға күннің атын,жаңа тақырыптың атын және мақсатын жаздырып өтемін.  Электромагниттік  тербелістер–конденсатордың  разрядталуы кезінде заряд,ток,кернеу, электр және  магнит өрістері периодты түрде өзгеріп отыруы. Тербелмелі контур­электромагниттік тербелістер  алуға болатын, тізбектей жалғанған конденсатор  конденсатор мен индуктивтік катушкадан тұратын  тізбек. Тербелмелі контур деп бір­біріне тізбектей  жалғанған конденсатор мен индуктивті катушкадан  тұратын тізбекті атайды.  А) Егер тебелмелі контурдың R кедергісі  ескерілмесе, онда ол идеал деп аталады. Б) Егер тебелмелі контурдың R кедергісі ескерілсе,  онда ол шынайы деп аталады   Электромагниттік   тербелістер –конденсатордың разрядталуы кезінде  заряд, ток, кернеу, электр және магнит өрістері  периодты түрде өзгеріп отыруы Тербелмелі контурда конденсатордың  астарларындағы заряд шамасы уақытқа тәуелді косинус заңы бойынша өзгереді. Физикалық шаманың синус немесе косинус заңы  бойынша өтетін уақытқа тәуелді периодты өзгерісі  гармоникалық тербелістер деп аталады. Тербелістегі щаманың ең үлкен мәнінің модулі  тербеліс амплитудасы деп аталады. Тербелістегі физикалық шаманың мәні қайталанып  отыратын ең аз уақыт аралығын Т тербеліс периоды  деп атайды. Тербеліс жиілігі деп бірлік уақыт ішіндегі тербеліс  санына тең шаманы айтады. — Томсон  формуласы. ӀӀӀ.Сабақтың соңы           Бекіту. Тербелмелі контурда жоғары жиіліктегі  электромагниттік тербелістер өндіріледі. Тербеліс фазасы деп косинустың, не синустың  аргументін айтады Томсон сымсыз телеграфтың  негізін қалаушы. 1854ж бастап трансатлантика  телеграфтық кабельдерді жүргізу жұмыстарына көп   көңіл бөлді.1851 жылы  термодинамиканың 2  бастамаларын тұжырымдап, энергия теориясын жасап шығарды. Есептер шығару 1.Тербелмелі контурға сыйымдылығы 0,2 мкФ  конденсатор қосылған. Контурда жиілігі 400 Гц  электр тербелістерін алу үшін оған қандай  индуктивтілік қосу керек?   2. Тербелмелі контурдың индуктивтілігі 20 мкГн.  Бұл контурды 5000 кГц жиілікке шақтап құру үшін  сыйымдылығы қандай конденсаторды таңдап алу  керек? 3.Сыйымдылығы 50 пФ тербелмелі контурда жиілігі    10 МГц еркін тербеліс алу үшін оған қандай  индуктивтілік қосу керек?  Тақта,таратпа  материал VIІI. Бағалау. Үй тапсырмасын беру: §29  24­ жаттығу (2,3). Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?  көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап (1) Алдағы тақырыптың түсінуін. (2) Үй жұмысының орындалуын. (3) Жаңа тақырыпты меңгеруде пікірталастарға  қатысып отыруын. (5) Сыни ойлау дағдыларын дамытуға бағытталған  есептерде ойлау операцияларын қолдануы. отырсыз?  Барлықоқушылар:  Бүгінгі игерген  материалдар келесі  сабақтардың негізі  болатындықтан,  тақырып бойынша  теориялық  білімдерін  барлық  оқушыда  қалыптастыру. Оқушылардың  басым бөлігі:  Материальдық  нүкте, санақ жүйесі, нүктенің  координаталары,  траектория, жол  және орын  ауыстыру, дененің  жылдамдығы  ұғымдарынбіліп бір­ бірінен ажырата  алады.  Сабақ бойынша  рефлексия  «Жауапдәлелдемесі» рефлексиясы 1.Мен сабақта жұмыс жасадым……..себебі………      2.Сабақтағы өзімнің жұмысыма  ………           3.Сабақтың өтуімаған…….                  4.Сабақ үстіндемен…..                       5. Сабақ материалы маған……… Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы Оқушы құрал­ жабдықтар мен  жұмыс жасағанда  өздерінің және  басқалардың  денсаулығына,  мектеп мүлкіне  жауапкершілікпен  қарау. Алынған нәтижені  талқылау  барысында  креативті, сыни  тұрғыдан талқылау. Оқушылардың  жұппен, топпен  жұмыс  жасауы,  мұғаліммен біріге  отырып  жаңа білім  алуға әрекет етуі  олардың өзара ,  және мұғаліммен  қарым қатынасын  нығайтады,Олар өз  пікірін айтуға  дағдыланады.Тілдік дағдылары  қалыптасады. 6. Менің көңіл­күйім…….. Жалпы баға  Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)? 1:  2: Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары  туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? ҚОСЫМША МАТЕРИАЛ Физикалық диктант 1. Бірдей уақыт аралығы өткен сайын дәлме­дәл немесе жуықтап қайталанып отыратын  қозғалыстар механикалық тербелістер деп аталады. 2. Созылмайтын салмақсыз жіңішке ұзын  жіпке ілінген кішкентай ауыр шарды  математикалық маятник деп атайды. 3. Дене қозғалысы толығымен қайталанып отыратын ең аз уақыт аралығын тербеліс периоды  деп атайды. 4. Бірлік уақыт ішіндегі тербелістер саны тербеліс жиілігі деп аталады. 5. Тербеліс амплитудасы­ деп дененің тепе­теңдік күйінен ең үлкен ығысуының мәнін  айтады.  6. Электромагниттік тербелістер алуға болатын, тізбектей жалғанған конденсатор мен  катушкадан тұратын тізбек тербелмелі контур деп аталады.