Электрон ўқув-методик материаллар мажмуаси, унинг тузилмаси ва таркиби..

Мавзу:Электрон ўқув-методик материаллар  мажмуаси, унинг тузилмаси ва таркиби.

Каримова Мавжуда Боходировна

Электрон ўқув қўлланма архитектураси компьютерлаштирилган ахборот технологияларини эгаллаш ҳаракатидир. Полиграфик нашрларни нусхалашда, ёзилган CD-ROM лар ёки Интернет биргаликдаги зарбасига учради. Бу албатта отсиз сакрашга ўхшайди чунки ҳеч қандай қоғозбозликсиз электрон йўллар орқали нашр қилиш ёки кўпайтириш имконияти бор.

Тақдим этилган маълумотлар янги шаклда, электрон ўқув қўлланмада тасвирланади. Электрон ўқув қўлланманинг биринчи шакли матн кўринишида ишлаб чиқилди Ҳозирда эса унинг кўриниши мураккаб ҳолга етиб келди. Электрон ўқув қўлланмага ҳозирда матн, овоз, мусиқа, видео ва бошқа интернет тармоғи имкониятлари қўшиб борилмоқда. У телевизион ва радио узатиш имкониятига эга. Мультимедиа ўқувчи ўқитувчиларнинг экран дизайнига бўлган муносабатини камайтирди. Тан олиш керак маълумотлар фойдаланувчиларга янги имкониятлар билан берилмоқда. Шу билан бир қаторда ҳар хил кўринишдаги муаммолар, боғлиқликлар, масалан, фойдаланиш манбалари етишмайдиган махсус билимларни пулга олишларидир. Бу муаммонинг ечимини такрорланмас, энг замонавий электрон ўқув қўлланмалар кўрсатиб берди. Замонавий ахборот технологиялари тараққиёти стратегияси йўналишни маълумотдан билимга белгилайди. Компьютер дастурлари билимларни ташиш вазифасини бажаради деган фикр, фақат маълумот ёки унинг шакли, белгиланган бутунлик таъминланади. Дарҳақиқат биринчи электрон ўқув қўлланмада алгоритмлаш амалга оширилиб, муаллиф бутун ўқитишни шакллантиришга эришди. Бу электрон ўқув қўлланма эволюциясига мультимедианинг тараққиёти сабаб бўлди. Аммо айнан у фойдаланувчилар ахборот ресурсларининг келажагини белгилайди. Энг яхши электрон ўқув қўлланмаларда чуқур маъно, яна методик ва панд -насиҳат даражаси стратегия ва алгоритмига эга.

Ландшафт

Электрон ўқув қўлланма маълумотлар фазосининг элементи ҳисобланади. У фойдаланувчилар манбалари, бошқа электрон ўқув қўлланма, инсоният яралиши, давлат, нашрий ва етказиб берувчиларнинг маданиятини белгилаб беради.

Тан олиш керак, ўқитувчи, ўқувчи, ота - она, синфдош юзасидан инсоният яралиши мактаб таълими учун маълумот ечимини бажаради. Ўрта мактаб даражасида юқори обрўли шахс вазифасини ўқитувчи бажаради. Қандай замонавий электрон ўқув қўлланма бўлмасин, агар у, ота - оналар йиғилишида ўқитувчи томонидан тавсия этилмаса, ўқувчига бу ўқув қўлланмадан ҳеч қандай қўшимча имкониятлар етиб бормайди. Камчилиги, ўқитувчи ўқувчини, ота - оналар ва ўқувчиларнинг ўзлари ҳам савдо тармоқлари ёки ИНТЕРНЕТга кириб қолишларига сабабчи бўлшлари мумкин. Бугунги кунда жиддий нашриётлар четлатилиб, электрон ўқув қўлланмага қаратилган лекин сотилиши мумкин бўлган, ўқитишга мўлжалланган маълумотлардан ташкил топган бўлиши керак. Ягона мўлжал нарх ва тижорий реклама, дўст ва танишлар маслаҳатларидан иборат. Ўқитувчи биладики электрон ўқув қўлланма кичик уй компьютерларига ҳам мос бўлиб у тармоқсиз ишлаши ҳам мумкинлигини ҳисобга олиб ўқувчиларга мустақил ўқишларни уйга бериши ҳам мумкин бўлди.

Асосий шакллар

Электрон ўқув қўлланма яратиш муаллифнинг таланти ва усталигига боғлиқ бўлиб, ҳар қандай мураккаб тизимларни яратиш имкониятини беради. У албатта яхши жиҳозланган ва элементлари тартибли жойлашган бўлиши керак.

Тест. Ташқаридан қараганда у оддий электрон ўқув қўлланмага ўхшайди. Асосий қийинчиликни саволларни йиғиш ва шакллантириш, саволларга жавобларни мослаштириш ташкил этади. Яхши тестдан билим объектив картинасини, фикрлаш ва фан, белгиланган предмет соҳасини эгаллашда фойдаланилади. Худди тўғри қўйилган ташхис саломатликнинг биринчи қадами саналганидек, объектив тестдан ўтказиш билим чўққисига эришишнинг оптимал йўлини белгилайди.

Энциклопедия. Бу электрон ўқув қўлланманинг омбор кўринишидир. Тузилиш сатҳида энциклопедия атамаси маълумот, электрон ўқув қўлланмада марказлаштирилиши тушунчасини беради.

Электрон нашр - бу график, матн, рақамли, мусиқали, видео, фото ва бошқа ахборотларни ва яна фойдаланувчилар учун босма хужжатлар йиғиндиси. Электрон нашрдан электрон ташувчилар -магнитли (магнит тасма, магнит диск), оптик (CD-ROM, DVD, CD-R) ва яна компьютер тармоқларидан фойдаланиш мумкин.

Электрон ўқув нашр - илмий малакавий билимлар майдонида тизимлаштирилган материалларда ташкил топган бўлиб, бу майдонда ўқувчи, талабаларнинг билимларини фаол равишда ўстириб бориш таъминланади. Электрон ўқув қўлланма юқори даражада фойдаланиш вабадиий кўргазмага мўлжалланган бўлиб, тўлиқ ахборот, методик
кўрсатмалар        сифати,      техник        фойдаланиш        сифати,      аниқлик,

мантиқийликка   эга.

Ўқув қўлланма - ўқув нашри, ўқув тартиблари тизими ёки унинг бўлими,   қисми.

Электрон ўқув қўлланма - асосий электрон ўқув қўлланма юқори методик ва илмий даражада яратилади. У электрон кўринишда бўлиб, бунда   илмий   техника   ривожи   ва   юқори   сифат   мавжуд.

Гиперматн - бу матн электрон шаклда ва белгиланган тизимлар алоқасининг   кўриниши.   У   дарахт   кўринишида   бўлади.

Компьютерлаштирилган     тушунтириш     -     тушунтириш     тури,

аниқлик ва равшанликдан фодаланиш, саволларга индуктив ақллилик ва шакллантирилган тушунчалар йўли билан ―ҳа‖ ёки ―йўқ‖ типидаги жавоблардир.

Компьютерлаштирилган ечим - ечим методи, оддий ва ягона йўл билан бажарилади, компьютерсиз қабул қилиб бўлмайди ва шунинг билан юқори   тезлик   ва   ҳисоблаш   талаб   қилинади.

Визуаллик - расм, гарфик ва ҳаракатларнинг аниқ шаклидаги кўриниши.

Электрон   ўқув   қўлланмага   таъриф

Замонавий таълим тараққиёти шундай имкониятларга яратилган
компьютер    пакетларидан   ташкил         топиши     мумкин,    уйда    шахсий

компьютерларда, мустақил ишлаш учун жиҳозланган олийгоҳларда, компьютер синфларида, ётоқхоналарда, махсуслаштирилган малакавий аудиторияларда   фойдаланишимиз   мумкин.

Электрон   ўқув   қўлланма   -   ўқув   адабиётининг   янги   жанри.

Электрон     ўқув    қўлланма    (ҳатто     энг     зўр)    китоб    шаклига

алмаштириш шарт ҳам, керак ҳам эмас. Экранлаштирилган ўқув адабиётининг бу жанри мутлоқо янгидир. Китобни худди фильм томоша қилгандек тушуниш мумкин. Бу жанрни янгилаш ҳам осон, ҳам қулай бўлиб, қидириш тизимига эга. У ўзида бой маълумотлар видео, расм, маълумотномалар, матнлар   жой   олган.

Электрон     ўқув    қўлланма    максимал    даражада    тушуниш    ва

тушунтирилишга эга бўлиши, инсон мияси, онгига нафақат эшитиш балки кўриш орқали етиб бориши, компьютер тушунтиришидан фойдаланиш   керак.

Ташкил   қилувчи   матнлар   ҳажми   чегараланган   бўлиши   керак.