Информатика 6 класс первое полугодие (Беларусь)

Навучанне правілам бяспекі ў камп’ютарным класе

Заходзіць у камп'ютэрны клас, займаць месца за камп’ютарам, а таксама, ўключаць і выключаць камп’ютар можна толькі з дазволу настаўніка.

Пры працы ў камп’ютарным класе катэгарычна забараняецца:
- знаходзіцца ў класе ў верхняй вопратцы;
- размяшчаць вопратку і сумкі на працоўных месцах;
- знаходзіцца ў класе з ежай і напоямі;
- класці кнігі, сшыткі і да т.п. на клавіятуру;
- размяшчацца збоку ці ззаду ад уключанага манітора;
- далучаць ці адлучаць кабелі, чапаць раздымы, правады і разеткі;
- удараць па клавіятуры, націскаць бязмэтна на клавішы;
-запускать камп’ютарныя гульні;

Знаходзячыся ў камп’ютарным класе, неабходна:
- выконваць цішыню і парадак, выключаць мабільныя тэлефоны ад гучнай сувязі;
- выконваць усе патрабаванні настаўніка;
- пры дрэнным самаадчуванні паведаміць пра гэта настаўніку;
- пасля заканчэння працы закрыць усе праграмы і правільна выйсьці з сыстэмы;
- пакінуць працоўнае месца чыстым.

Подпіс сшыткаў

Сшытак
для работ
па інфарматыцы
вуч___ 6 класа
Даманаўскай сярэдняй школы
______ ________

Як вы лічыце што такое інфармацыя?

Слова "інфармацыя" адбываецца ад лацінскага informatio, што ў перакладзе абазначае звядзенне, растлумачэнне, азнаямленне.

Пры дапамозе чаго чалавек атрымвае інфармацыю?

Чалавек атрымлівае інфармацыю з дапамогай органаў пачуццяў.

Таму, ўспрыманую чалавекам інфармацыю можна падзяліць на наступныя віды:
• Візуальная - ўспрыманая органамі гледжання (вочы).
• Гукавая - ўспрыманая органамі слыху (вушы).
• Тактыльныя - ўспрыманая органамі дотыку (скура).
• нюхальныя - ўспрыманая органамі нюху (нос).
• Смакавая - ўспрыманая органамі густу (мова).

Інфармацыя можа валодаць наступнымі ўласцівасцямі:

Каштоўнасць
Яснасць
Актуальнасць
Паўната
Дакладнасць

Атрыманая чалавекам інфармацыя можа быць прадстаўлена ў пэўнай форме, г.зн. у выглядзе запісаў, малюнкаў, гукаў.
Інфармацыя, запісаная з дапамогай літар, лічбаў, знакаў, называецца тэкставай.
Малюнкі, фатаграфіі, чарцяжы, графікі, схемы - гэта графічная інфармацыя.
Вусная размова, музыка ставяцца да гукавой інфармацыі.

Што можна рабіць з інфарацыяй?

падрыхтоўваць, захоўваць, апрацоўваць, перадаваць, назапашваць (збор+захаванне)

Якія спосабы захавання інфармацыі вы ведаеце?

Інфармацыя можа здабывацца з дадзеных.

Напрыклад:

Тэкст, які прысутнічае ў падручніку - гэта дадзеныя. Навучэнец, які чытае гэты тэкст, здабывае з яго, г.зн. з дадзеных, інфармацыю.

Інфарматыка - навука аб метадах і сродках падрыхтоўкі, захоўвання, апрацоўкі і перадачы інфармацыі.

Усімі пытаннямі, звязанымі з інфармацыяй, займаецца навука інфарматыка.

Прычым, у сучасным свеце, інфарматыка неадрыўна звязана з выкарыстаннем камп'ютэрных сістэм.

Я сёння даведаўся пра…
Я навучыўся…
Мне спадабалася…

Вызначце і падпішыце, да якога выгляду інфармацыі па форме прадстаўлення адносяцца:

Вызначце і падпішыце, да якога выгляду інфармацыі па форме прадстаўлення адносяцца:

Інфармацыя –

Даныя –



Віды інфармацыі:
Смакавая
Нюхальныя
Тактыльныя
Гукавая
Візуальная

Інфарматыка –

Пры дапамозе якіх сродкаў мы можам працавць з інфармацыяй?

Мы зараз ўжываем пішучыя ручкі, фламастэры, маркеры, алоўкі. А продкамі іх былі птушыныя альбо выкаваныя з металу пёры.

Калі трэба правесці нескладаныя разлікі, мы карыстаемся калькулятарам. У даўнія ж часы першапачаткова ўжывалі лік на пальцах, нанясенне засечак, падліковыя палачкі, вузельчыкі, абак (рахункі), арыфмометр.

Абак - гэта спецыяльная дошка з паглыбленнямі. Вылічэнні на ёй вырабляліся перамяшчэннем каменьчыкаў або костак.

Арыфмометр - механічнае прылада, якое выконвала арыфметычныя дзеянні: складанне, адніманне, множанне і дзяленне. Праца механізму была заснавана на выкарыстанні зорачак і шасцярэнек.

З сярэдзіны XX ст. у сувязі з імклівым развіццём навукі і тэхнікі з'явілася патрэба ў аўтаматызаваных вылічальных сродках. І першая электронна-вылічальная машына (ЭВМ) была прадстаўлена свеце ў 40-х гадах XX стагоддзя.

Сучасныя носьбіты дадзеных дазваляюць захоўваць інфармацыю ў вельмі вялікіх аб'ёмах.

Напрыклад, у сусветнай камп'ютэрнай сеткі прысутнічаюць так званыя дата-цэнтры.

дата-цэнтр - гэта вялікія сховішчы дадзеных, доступ да якіх можна атрымаць, знаходзячыся ў любым месцы зямнога шара.

Асноўным жа сродкам для працы з інфармацыяй у цяперашні час з'яўляецца камп’ютар. Мы актыўна выкарыстоўваем персанальныя камп’ютары ў самых розных галінах дзейнасці чалавека.

Сучасны камп’ютар здольны працаваць з дадзенымі, прадстаўленымі і ў форме тэксту, і ў графічнай форме, і ў гукавы. Таксама, з дапамогай камп’ютара можна выконваць усе асноўныя аперацыі над інфармацыяй, г.зн. падрыхтоўваць, захоўваць, апрацоўваць і перадаваць дадзеныя. Таму, камп’ютар з'яўляецца універсальным прыладай для працы з інфармацыяй.

Заходзіць у камп'ютэрны клас, займаць месца за камп’ютарам, а таксама, ўключаць і выключаць камп’ютар можна толькі з дазволу настаўніка.

Пры працы ў камп’ютарным класе катэгарычна забараняецца:
- знаходзіцца ў класе ў верхняй вопратцы;
- размяшчаць вопратку і сумкі на працоўных месцах;
- знаходзіцца ў класе з ежай і напоямі;
- класці кнігі, сшыткі і да т.п. на клавіятуру;
- размяшчацца збоку ці ззаду ад уключанага манітора;
- далучаць ці адлучаць кабелі, чапаць раздымы, правады і разеткі;
- удараць па клавіятуры, націскаць бязмэтна на клавішы;
-запускать камп’ютарныя гульні;

Знаходзячыся ў камп’ютарным класе, неабходна:
- выконваць цішыню і парадак, выключаць мабільныя тэлефоны ад гучнай сувязі;
- выконваць усе патрабаванні настаўніка;
- пры дрэнным самаадчуванні паведаміць пра гэта настаўніку;
- пасля заканчэння працы закрыць усе праграмы і правільна выйсьці з сыстэмы;
- пакінуць працоўнае месца чыстым.

Запісы ў сшытку

Выканайце тэст у праграме МуТеst

Камп’ютар - універсальная прылада для працы з інфармацыяй. З дапамогай кампутара можна ўводзіць інфармацыю, захоўваць яе, ператвараць, выводзіць.

У склад камп’ютара ўваходзяць некалькі асноўным блокаў, кожны з якіх мае сваё прызначэнне.

Функцыянальныя блокі камп’ютара:
сістэмны блок,
манітор,
клавіятура
мыш.

Клавіятура

З дапамогай клавіятуры ў камп’ютар зручна ўводзіць тэкставую інфармацыю.

Манітор

Манітор - гэта прылада, якая адлюстроўвае інфармацыю на экране.

Мыш

З дапамогай мышы можна выконваць розныя дзеянні над аб'ектамі, якія адлюстроўваюцца на экране манітора.

Сістэмны блок

Сістэмны блок складаецца з цэлага набору прылад. Кожнае з гэтых прылад выконвае сваю функцыю. Іх сумесная праца і дазваляе выконваць розныя дзеянні з дадзенымі.

Камп’ютар працуе з інфармацыяй, якая пераўтворыцца альбо самім кампутарам альбо іншымі прыладамі ў лічбавы код. Лічбавы код - гэта набор лікаў. У большасці сучасных камп’ютараў выкарыстоўваецца двайковы код, які ўяўляе з сябе камбінацыі двух лічбаў - 0 і 1.

Магчымасці камп’ютара залежаць ад набору праграм, якія на ім усталяваныя. Частка праграм кіруе працай прылад, якія ўваходзяць у склад кампу’ютара. Іншыя праграмы дазваляюць выкарыстоўваць камп’ютар для выканання якіх-небудзь задач.

Увесь набор праграм, усталяваных на кампутары, называюць праграмным забеспячэннем.

Многія сучасныя прылады выкарыстоўваюць прынцыпы працы камп’ютара. Гэтыя прылады, як і камп’ютар, пераўтвораць інфармацыю ў лічбавы выгляд. Таму, яны таксама называюцца лічбавымі. Напрыклад, гэта - сэнсарныя экраны, фотаапараты, відэакамеры, мабільныя тэлефоны, вэб-камеры, дакумент-камеры, праектары, прылады бесправадной перадачы дадзеных, сістэмы відэаназірання.

Лічбавымі прыладамі таксама з'яўляюцца носьбіты інфармацыі, на якіх можна захоўваць інфармацыю ў лічбавым выглядзе. Гэта, напрыклад аптычныя (лазерныя) дыскі, флэш-назапашвальнікі, флэш-карты, жорсткія дыскі.

Усе лічбавыя прылады можна падключаць да кампутара і затым выкарыстоўваць яго магутныя магчымасці для працы з алічбаванай гэтымі прыладамі інфармацыяй.
Сумеснае выкарыстанне розных лічбавых прылад і кампутара прадастаўляе чалавеку вялікія магчымасці ва ўсіх сферах жыцця: і ў навуцы, і ў вытворчасці, і ў побыце.
 

а) Какие устройства предназначены для вывода текстов и рисунков?
колонки;
монитор;
клавиатура;
мышь;
принтер;
сканер.

б) Какие устройства предназначены для ввода текстов и рисунков?
наушники;
монитор;
клавиатура;
микрофон;
принтер;
сканер.

в) Где располагаются процессор и оперативная память?
колонки;
монитор;
системный блок;
наушники;
принтер;
клавиатура.

Запісы ў сшытку

Камп’ютар – гэта…
Функцыянальныя блокі камп’ютара…
Электронныя прылады..
Устройствы увода…
Устройствы вывада…

Праграмы, якія кіруюць сумеснай працай усіх прылад камп’ютара і забяспечваюць узаемадзеянне з карыстальнікам, складаюць аперацыйную сістэму (АС).

Прыклады АС:

Адна з функцый АС - гэта праца з файламі.


Файл - гэта пэўны набор дадзеных, якія захоўваюцца на лічбавым носьбіце, які мае імя.

Для арганізацыі парадку работы з файламі прызначана файлавая сістэма.

Файлавая сістэма - гэта частка аперацыйнай сістэмы, якая кіруе захаваннем файлаў, іх адкрыццём, закрыццём, выдаленнем і г.д.

Захоўванне файлаў на носьбітах арганізуецца ў выглядзе файлавай структуры. Напрыклад, для АС MS Windows выкарыстоўваецца файлавая структура ў выглядзе дрэва.
Таму, дадзеная структура называецца дрэвападобнай.

Над файламі можна выконваць розныя аперацыі. Гэта захаванне, пошук, адкрыццё, закрыццё, перанос, капіраванне, перайменаванне, выдаленне. Для выканання гэтых аперацый зручна выкарыстоўваць файлавыя менеджэры.
Файлавыя менеджэры - гэта адмысловыя праграмы, якія дазваляюць наглядна кіраваць файламі і тэчкамі.

Імя файла - радок знакаў, адназначна вызначальная файл у пэўным прасторы назваў файлавай сістэмы (ФС).
Имена файлов строятся по правилам, принятым в той или иной файловой и операционной системах (ОС).

Імя файла неабходна для таго, каб да файла мог звярнуцца карыстальнік. У адным каталогу не можа быць двух файлаў з аднолькавымі імёнамі.

У файлах могуць утрымлівацца тэкставыя, лікавыя, гукавыя, графічныя даныя.
Кожны тып данных мае сваё пашырэнне.

Імя файла складаецца з двух частак, падзеленых кропкай:
Назва (да кропкі, часта таксама называюць імем);
Пашырэнне (неабавязковая частка).
Назву файлу (да кропкі) рэкамендуецца даваць асэнсаванай, якая гаварыла аб прызначэнні файла, каб не было блытаніны ў далейшым.

Многія аперацыйныя сістэмы забараняюць выкарыстанне некаторых службовых знакаў.



Забароненыя сымбалі Windows :

\ / : * ? " < > |

Поўнае імя файла ў Windows-сістэмах складаецца з літары дыска, пасля якога ставіцца двукроп'е і зваротная нахільная рыса (зваротны слеш), затым праз зваротныя слеша пералічваюцца падкаталогі, у канцы пішацца імя файла.

C:\Windows\System32\calc.exe

Поўнае імя файла (уключаючы пашырэнне) у Windows можа змяшчаць да 260 сімвалаў,

Заданне на картках.

Запісы ў сшытках

Растравы малюнак - выява, якое ўяўляе сабой сетку пікселяў - каляровых кропак (звычайна прастакутных) на маніторы, паперы і іншых адлюстроўваюць прыладах.

Вызначыць растравы малюнак можна павялічыўшы яго маштаб: на пэўным этапе стане прыкметна мноства маленькіх квадратаў - гэта і ёсць пікселі.

Найбольш распаўсюджаныя растравыя фарматы: JPEG, PNG.

Растравую графіку рэдагуюць з дапамогай растравых графічных рэдактараў. Ствараецца растравая графіка фотаапаратамі, сканарамі, непасрэдна ў растравым рэдактары, а таксама шляхам экспарту з вектарнага рэдактара або ў выглядзе здымкаў экрана.

Paint— это простейший графический редактор, позволяющий создавать и редактировать примитивные графические изображения.
Paint вряд ли можно использовать для профессиональной работы с графическими изображениями.

Для захавання малюнка выканайце каманду Файл, Захаваць.
Для адкрыцця малюнкаў неабходна спачатку запусціць Paint і выканаць каманду Файл, Адкрыць. Потым у дыялогу адкрыцця файла абраць патрэбны вам файл.

Заданне на картках

Запісы ў сшытку

Растравы відарыс…
Піксель….
Графічны відарыс…
Як захаваць малюнак?

Змяненне рабочага поля:
Справа і ўнізе белага поля з рабочым прасторай ёсць маленькія квадрацікі, з дапамогай якіх вы можаце разгарнуць працоўную прастору да патрэбнага вам памеру. Пры навядзенні мышкі на квадрацік - з'яўляецца двухбаковая стрэлка. Такая ↔ або такая ↕, у залежнасці ад таго, у які бок вы будзеце разгортваць

Заданне 2.
Выкарыстанне інструменты малявання фігур «Лінія», «Трыкутнік», «Прастакутнік», «Авал», інструменты "Палітра», «Запаўненьне» стварыце малюнак з практыкавання с.46 №3, 4

Вызначце, які інструмент быў ужыты для стварэння наступных графічных малюнкаў. Усталюйце ўзаемна адназначнае адпаведнасць:

Паўтарыць прылады рысавання

Рэдагаванне малюнкаў - змена арыгінала малюнка класічнымі або лічбавымі метадамі. Мэтай рэдагавання з'яўляецца карэкцыя дэфектаў, падрыхтоўка да публікацыі, рашэнне творчых задач.

Загрузіце файл Зіма. Дапоўніце малюнак неабходнымі элементамі (елка, ўпрыгажэнні, падарункі, снегавік, сняжынкі), каб атрымалася малюнак на тэму «З Новым годом». Захавайце малюнак з імем З Новым годам.

Дадатковыя заданні з картак (пісьмова ў сшытках)

Паўтарыць інструменты рэдагавання відарыса

Што такое фрагмент малюнка?

фрагмент малюнка - адмысловым спосабам вылучаная вобласць

Ў графічным рэдактары мы можам вылучыць аб'ект двума спосабамі:
1) Прастакутная вобласць
2) адвольную вобласць

Над фрагментам малюнка можна выконваць наступныя дзеянні:
Змяняць
Капіраваць
Выразаць
Выдаляць
Перамяшчаць

Пры капіраванні фрагмент малюнка змяшчаецца ў буфер абмену і застаецца на экране камп’ютара, а пры выразанні - выдаляецца з экрана і змяшчаецца ў буфер абмену.

Буфер абмену - гэта месца для часовага захоўвання і пераносу дадзеных. Пры гэтым новая скапіраваная інфармацыя выдаляе стары блок дадзеных

Гульня «Святлафор»

1) Графічны рэдактар ​​- гэта праграма, якая дазваляе ствараць і рэдагаваць графічныя выявы;
2) Каманды Захаваць і Захаваць як маюць аднолькавае значэнне;
3) З вылучаных фрагментам малюнка можна выканаць пэўныя дзеянні;
4) Буфер абмену - гэта адмысловая прылада ўводу даных;
5) У асяроддзі графічнага рэдактара можна дадаваць тэкст да выявы.

Загрузіце файл Арнамент.


Выкарыстоўваючы фрагмент малюнка стварыце арнамент, як ва ўзоры. Захавайце атрыманы файл у сваёй рабочай папцы.

Загрузіце файл Восень

1) Намалюйце лінію гарызонту.
2) Дадайце фон, намалюйце зямлю, сонца, аблокі.
3) Зменіце памеры атрыманых дрэў, каб яны сталі рознай вышыні і шырыні
4) Захавайце малюнак у сваёй рабочай папцы.

Запісы ў сшытку

Падрыхтаваць крыжаванку па тэме «Графічны рэдактар»

Стварыце малюнак(Заданне на картках)

Гульня «Святлафор»

1)Графічны рэдактар ​​Paint ўваходзіць у групу праграм Стандартныя;
2) Выдзелены фрагмент выявы можна павялічваць і памяншаць;
3) Графічнае выява можа мець адну ўласцівасць;
4) Буфер абмену - гэта частка памяці камп’ютара;
5) Да малюнку можна дадаваць тэкст толькі чорнага колеру.

Выканайцэ тэст (Заданне на картках)

Паўтарыць прыёмы стварэння і рэдагавання відарысаў

Дакумент, інфармацыя ў якім пададзена ў выглядзе тэксту, называюць тэкставым дакументам.

Тэкставы дакумент, захаваны на дыску ў файле, называюць электронным тэкставым дакументам.

Праграмы, прызначаныя для работы са змесцівам электронных тэкставых дакументаў, называюць тэкставымі рэдактарамі.

Адзін з першых тэкставых рэдактараў «Электрычны аловак» (Electric Pencil) быў створаны ў 1976 г. Майклам Шрэерам (ЗША). Праграма з’явілася таму, што Майклу надакучыла выкарыстоўваць друкарскую машынку для падрыхтоўкі дакументацыі да праграм. «У мяне ж камп’ютар, чаму не рабіць гэта прама на ім», — падумаў ён.

Сёння выкарыстоўваецца вялізная колькасць розных тэкставых рэдактараў

Існуе мінімальны набор дзеянняў, якія павінна ўмець выконваць любая праграма, што называецца тэкставым рэдактарам:
стварэнне тэксту (увод тэксту ў памяць камп’ютара);
захаванне тэксту на дыску ў выглядзе файла;
загрузка тэксту з файла ў памяць камп’ютара;
рэдагаванне (змяненне зместу) створанага тэксту;
фармаціраванне тэксту (змяненне формы ўяўлення тэксту на экране);
вывад тэксту на паперу.

Найбольш распаўсюджаны тэкставы рэдактар для камп’ютараў з АС Windows — рэдактар Word, які ўваходзіць у пакет Microsoft Office.

Акно тэкставага рэдактара змяшчае вобласць для ўводу тэксту, у якой адлюстроўваецца курсор.

Тэкставы курсор — паказальнік месца ўводу сімвала.

Звычайна курсор адлюстроўваецца ў выглядзе вертыкальнай рысы |, якая мігаціць. Для перамяшчэння па тэксце выкарыстоўваюць клавішы кіравання курсорам.

Тэкставы дакумент складаецца са старонак, старонкі змяшчаюць абзацы, абзацы складаюцца з радкоў, радкі — са слоў, а словы — з сімвалаў.


Сімвал і абзац — асноўныя элементы электроннага тэкставага дакумента.

Кожная літара, лічба, знак прыпынку і г. д. — асобны сімвал тэксту.


Абзацам - тэкст, які заканчваецца знакам абзаца.

Пры ўводзе тэксту неабходна выконваць наступныя правілы:
словы ў тэксце аддзяляюцца адным прабелам;
пасля знака прыпынку ставіцца адзін прабел, а перад знакамі прыпынку прабел не ставіцца;
злучок у тэксце не вылучаецца прабеламі, а працяжнік вылучаецца прабеламі з двух бакоў;
прабел ставіцца перад адкрытай дужкай і пасля закрытай, калі далей няма знака прыпынку. Пасля адкрытай і перад закрытай дужкамі прабел не ставіцца. Гэта ж правіла ўжываецца для двукосся;
для пераходу на новы абзац выкарыстоўваецца клавіша Enter;
пры стварэнні тэксту, які складаецца з некалькіх абзацаў, прынята ўстанаўліваць чырвоны радок.

Захаванне і загрузка тэкставага дакумента выконваюцца з дапамогай каманд меню Файл аналагічна захаванню і загрузцы графічных відарысаў

Тэкставыя дакументы, створаныя на адным камп’ютары, можна праглядаць і змяняць на іншым.
Для гэтага файл запісваюць на любы носьбіт або перасылаюць па электроннай пошце, а затым адкрываюць на іншым камп’ютары.

С. 66 Практыкаванні 1-3

§9. Запісы ў сшытку

Рэдагаваннем называюць змяненне зместу тэксту.

Рэдагаванне выконваецца, калі:
у тэксце патрабуецца выправіць арфаграфічныя, сінтаксічныя або іншыя памылкі;
тэкст неабходна разбіць на абзацы;
асобныя абзацы трэба аб’яднаць у адзін абзац;
адны словы трэба замяніць на іншыя;
тэкст неабходна дапоўніць

Тыповыя памылкі, якія могуць быць дапушчаны пры наборы тэксту:
прапушчаны сімвал;
лішні сімвал;
няправільны сімвал.

Для выпраўлення памылак у тэксце трэба ўмець выконваць наступныя дзеянні:
устаўляць сімвал;
выдаляць сімвал;
замяняць сімвал.

Каб уставіць прапушчаны сімвал, дастаткова націснуць на клавішу з гэтым сімвалам, і памылка будзе выпраўлена.


Усе сімвалы тэксту, якія стаяць пасля ўстаўленага сімвала, аўтаматычна ссунуцца ўправа.

Выдаліць лішні сімвал можна двума спосабамі. Клавіша Delete (Del) выдаляе сімвал справа ад курсора, клавіша Backspace (BS) выдаляе сімвал злева ад курсора

Каб замяніць сімвал, можна спачатку выдаліць няправільны сімвал, а затым уставіць правільны. Для замены можна таксама вылучыць няправільны сімвал і націснуць клавішу з сімвалам, на які яго трэба замяніць.

Для адмены дзеянняў выкарыстоўваюцца:
значок на панэлі хуткага доступу ; камбінацыя клавіш Ctrl + Z.

Да аперацый рэдагавання абзацаў належаць:
разразанне абзаца на два;
склейванне двух абзацаў у адзін;
устаўка пустога радка

Для таго каб падзяліць абзац на два, трэба перамясціць курсор у месца разрыву і націснуць клавішу Enter.

Калі клавіша Enter была націснута выпадкова, то разрыў абзаца можа адбыцца не ў тым месцы, у якім ён меркаваўся. Каб злучыць (склеіць) два абзацы ў адзін, трэба перамясціць курсор у канец першага абзаца і націснуць клавішу Del або перамясціць курсор у пачатак другога абзаца і націснуць клавішу BS.

Часам для афармлення тэксту паміж двума абзацамі ў пачатку або ў канцы тэксту ўстаўляюць пусты радок. Так, напрыклад, у вершах часта адно чатырохрадкоўе аддзяляюць ад іншага пустым радком. Для яго ўстаўкі неабходна націснуць клавішу Enter у канцы таго абзаца, пасля якога ўстаўляецца пусты радок, або ў пачатку таго, перад якім ён дадаецца.

Большасць тэкставых рэдактараў дазваляюць вылучаць у тэкставым дакуменце часткі тэксту.

Вылучаную частку камп’ютарнага тэксту называюць фрагментам тэксту.

Напрыклад, у тэкставым рэдактары Word у вылучаным фрагменце фон стане шэрага ці блакітнага колеру ў залежнасці ад версіі і настроек рэдактара (у іншых рэдактарах можа быць па-іншаму).

Вылучаць тэкст можна клавішамі кіравання курсорам або з дапамогай мышы .

З фрагментам можна выконваць наступныя аперацыі:
выдаленне;
капіраванне;
перамяшчэнне.

Для выдалення фрагмента тэксту яго трэба вылучыць, а затым націснуць BS або Del.

Капіраванне і перамяшчэнне тэкставага фрагмента, як і графічнага, можа ажыццяўляцца з выкарыстаннем буфера абмену і без яго.

Для работы з буферам абмену можна выкарыстоўваць каманды Вырезать, Копировать, Вставить, размешчаныя на ўкладцы Главная, або каманды кантэкставага меню, а таксама камбінацыі клавіш.

Вылучаны фрагмент тэксту можна перамясціць або скапіраваць без выкарыстання буфера абмену, з дапамогай мышы.

С. 72 Практыкаванне 1,2,5,6

§10. Запісы ў сшытку

Фармаціраванне тэксту — змяненне формы ўяўлення тэксту

Фармаціраванне сімвалаў мяняе форму іх уяўлення на экране.

Да фармаціравання сімвалаў належаць: змяненне шрыфту;
змяненне памеру;
змяненне напісання;
змяненне колеру.

Напісанне можа быць: звычайным, курсіўным, паўтлустым. Сімвалы таксама могуць быць падкрэсленымі або закрэсленымі.

Часам у тэксце выкарыстоўваюць над
радковыя (x2 ) або падрадковыя (H2O) сімвалы.

Напісанні тэксту могуць камбінавацца, напрыклад:
паўтлусты курсіў;
падкрэслены курсіў;
падкрэслены паўтлусты курсіў.

Для фармаціравання сімвалаў тэксту спачатку трэба вылучыць тэкставы фрагмент, а затым выбраць патрэбныя параметры фармаціравання.
Выбар можа ажыццяўляцца з дапамогай каманд укладкі Главная або кантэкставага меню

С. 80 Практыкаванне №1,2,3

§11.1. Запісы ў сшытку

Фармаціраванне абзацаў мяняе іх размяшчэнне адносна старонкі.

Да фармаціравання абзацаў належаць:
змяненне выраўноўвання;
змяненне водступаў;
змяненне інтэрвалаў.

Для фармаціравання абзаца трэба ўстанавіць курсор у любое месца абзаца і выбраць неабходныя параметры. Выбар можа ажыццяўляцца з дапамогай каманд укладкі Главная

У абзаца можна вызначыць водступы злева, справа, а таксама водступ першага радка (чырвоны радок). Для іх устаноўкі выкарыстоўваюць маркеры на лінейцы .

Міжрадковы інтэрвал — адлегласць паміж двума радкамі аднаго абзаца.

Па змоўчанні ўстаноўлена значэнне «адзінарны». Таксама часта выкарыстоўваюць і іншыя значэнні (двайны, паўтарачны і інш.). Акрамя таго, у абзаца можна ўстанавіць інтэрвалы перад абзацам і пасля абзаца

§11.2. Запісы ў сшытку

Задание
1.Отформатировать текст и абзацы:
установить размер шрифта для всего текста 14,
выравнивание текста по ширине, отступ первой строки на 1см, междустрочный интервал 1,5;
отступы и интервалы - 0.
2.Сохранить документ в своей папке,

Для вываду дакумента на друк трэба выканаць каманду Файл → Печать або выкарыстаць кнопку на панэлі хуткага доступу.

У акне Печать можна задаць нумары старонак, якія трэба вывесці на друк, вызначыць колькасць копій дакумента і інш.

Перад тым як адправіць дакумент на друк, рэкамендуецца выканаць яго папярэдні прагляд. Папярэдні прагляд дакумента дазваляе карыстальніку ўбачыць, як будзе выглядаць кожная старонка дакумента пры друку.

Пасля папярэдняга прагляду пры неабходнасці можна ўнесці змяненні ў афармленне дакумента.