Кушымчалар (татарский язык 2 класс)
Оценка 4.6

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Оценка 4.6
Документация +1
docx
религиоведение
2 кл
16.01.2017
Кушымчалар (татарский язык 2 класс)
Кушымчалар Максат: 1. Сүзнең мәгънәсен үзгәртүче һәм сүзнең мәгънәсен үзгәртмәүче кушымчалар турында күзаллау; сүз ясагыч кушымчаның сүзнең мәгънәсен үзгәртүен аңлауларына ирешү 2. Сүз ясагыч кушымчалар ялгап, тамырдаш сүзләр ясарга өйрәнү; укучыларның уйлау, фикерләү сәләтен, иҗади активлыгын, дөрес язу күнекмәләрен үстерү 3. Үзара дуслык, ярдәмчеллек сыйфатлары тәрбияләү
татарча.docx
ОСНОВНОЙ КУРС БЕРЕНЧЕ ДӘРЕС Болар нәрсәләр? Болар – саннар. Монда ничә сан бар? Монда ун сан  бар.  «Китап» сузендә ничә хәреф бар? «Китап» сузендә биш хәреф бар. «Мәскәу» сузендә ничә хәреф бар? «Мәскәу» сузендә алты хәреф бар. «Татарстан» сузендә ничә хәреф бар? «Татарстан» сузендә тугыз хәреф бар. Монда ничә суз бар? Монда җиде суз бар. «Казан» монда ничәнче суз?  «Казан» монда өченче суз, ә «нәрсә» сузе – алтынчы суз. → Ике китап – икенче дәрес Баш хәреф – башкала.  Бер – беренче – беренче дәрес – берлек сан Бу китап. Бу китапта текстлар бар. Текстлар җөмләләрдән торалар.  Җөмләләр сузләрдән, ә сузләр хәрефләрдән торалар. Татар телендә дә, рус телендә дә, инглиз телендә дә сузләр бар. Татар сузе «рәсем», русча – «рисунок», ә инглизчә – «picture». «Рәсем» сузе  ничә хәрефтән тора? «Рәсем» сузе биш хәрефтән тора. Ә «рисунок»  сузендә ничә хәреф бар? Җиде. «Рicture» сузендә дә җиде хәреф бар. КУНЕГУЛӘР 1. Сузләрне куплек санга куегыз: Үрнәк: китап – китаплар. Карават, хәреф, суз, кунегу, сан, рәсем, сорау, нәрсә, бу. 2. Сузләрне берлек санда языгыз: Үрнәк: текстлар – текст. Саннар, трамвайлар, җөмләләр, җаваплар, болар, китаплар,  башкалалар, сузләр, рәсемнәр, сораулар, кунегуләр, хәрефләр,  нәрсәләр. 3. Җөмләләр языгыз: Урнәк: «Сан» сузе өч хәрефтән тора. «китап» сузендә өч хәреф бар «җөмлә» сузе биш хәрефтән тора «биш» алты  «Казан» җиде «башкала» тугыз «Әлмәт» «Мәскәу» «кунегу» «Татарстан» Урнәк: Париж – Франция башкаласы. Казан Англия башкаласы Лондон Әфганстан сузе Мәскәу Польша Варшава инглиз Кабул рус picture Татарстан рисунок татар рәсем Россия 4. Урнәк буенча языгыз: Урнәк: Бу китап тугел, бу суз. Бу сузме? Әйе, бу суз. Бу китапмы? Юк, бу китап тугел, бу суз. 1) Бу хәреф тугел, бу – сан. 2) Бу сан тугел, бу – суз. 3) Бу җөмлә тугел, бу – сан. 4) Бу сорау тугел, бу – җавап. 5) Париж Англия башкаласы тугел, Париж – Франция башкаласы. 6) Бу текст тугел, бу – китап. 7) Бу рус сузе тугел, бу – татар сузе. 8) Бу баш хәреф тугел, бу – кечкенә хәреф. 9) Бу суз дурт хәрефтән тугел, биш хәрефтән тора. 10) Бу җөмләдә җиде суз тугел, тугыз суз бар. ↔ ↔  ... ...; сорау  5. Сузләр өстәгез: 1) баш хәреф  2) бер – ... – өч – ...; биш – ... – җиде – ... – ... – ун; дурт – ... – ике – ...; 3) «а» – хәреф; «биш» – сан; «Казан» – суз; «рәсем» – ...; «в» – ...;  «Мәскәу» – ...; «ун» – ...; «Бу нәрсә?» – ...; «Бу китап» – ...; «тугыз» – ...;  «сорау» – ...; «Җөмләдә өч суз бар» – ... .  ...; берлек сан  ↔  ... ...; 6. Сузләрне ике баганага языгыз: Нечкә сузләр Калын сузләр нечкә, китап, башкала, Мәскәу, карават, трамвай, суз, хәреф, тугыз,  җиде, Әлмәт, җөмлә, сорау, җавап, куплек, рәсем, бар, тора, татар,  Казан, бер, ике, өч, нәрсә. 7. Сорауларга җавап бирегез: 1) «А» – бу нәрсә? 2) «Китап» – бу санмы? 3) «Казан» сузендә ничә хәреф бар? 4) «Татарстан» сузе ничә хәрефтән тора? 5) «Рим – Италия башкаласы» җөмләсендә ничә суз бар? 6) «3, 7, 9» – болар нәрсәләр? 7) «а» – бу кечкенә хәрефме? 8) Париж – Англия башкаласымы? 9) «К» – бу кечкенә хәрефме? 10) «Бу китапмы?» – бу сораумы? 11) «Әйе, бу китап» – ә бу сораумы? 12) «Рәсемнәр» сузе ничә хәрефтән тора? 13) «А, б, ж, ң, һ» – монда ничә хәреф бар? 14) Мәскәү – Россия башкаласымы? 15) Бу дәрестә ничә кунегу бар? ИКЕНЧЕ ДӘРЕС  Бу – рәсем. Рәсемдә нәрсә бар? Рәсемдә сыйныф схемасы бар. Схемада нәрсәләр бар? Схемада ике тәрәзә, бер ишек һәм такта бар. Схемада  кемнәр бар? Схемада студентлар һәм укытучы бар. Сыйныфта ничә  студент утыра? Сыйныфта тугыз студент утыра. Ә укытучы утырамы?  Юк, укытучы басып тора. Студент В кайда утыра? Студент В беренче рәттә утыра. Студент Д  икенче рәттә утыра. Студент Г беренче рәттә утырамы? Юк, ул өченче  рәттә утыра. Студент Г студент Д артында утыра, ә студент Д студент В артында  утыра. Студент У студент В артында утырамы? Юк, ул студент Б  артында утыра. Студент А кайда утыра? Ул беренче рәттә студент Ә алдында утыра.  Студент Һ кайда утыра? Студент Һ өченче рәттә тәрәзә янында утыра.  Ә студент В беренче рәттә ишек янында утыра. Студент У кайда утыра? Ул икенче рәттә уртада утыра. Икенче рәттә  ничә студент утыра? Икенче рәттә өч студент утыра. Сыйныфта ничә  студент бар? Сыйныфта тугыз студент бар. Сыйныфта такта кайда? Такта стенада, укытучы артында. Укытучы утырамы? Юк, ул басып тора. Укытучы алдында кем утыра? Укытучы  алдында студент Б утыра. Студент Е алдында кем утыра? Студент Е  алдында студент У утыра. Кайда? сыйныфта, рәттә, уртада, тактада, рәсемдә, җөмләдә, трамвайда,  автобуста Кем? студент, укытучы, ул, Марат, Хөсәен. Нәрсә? китап, суз, тәрәзә, ишек, өстәл, хәреф, такта, сыйныф, сорау, җавап. Бу нәрсә? Бу өчпочмак. өчпочмакта ничә почмак бар? өчпочмакта өч  почмак бар. Ә квадратта ничә почмак бар? Квадратта дурт почмак бар.  Квадрат уртасында нинди хәреф бар? Квадрат уртасында А хәрефе  бар. Студентлар кайда утыралар? Алар сыйныфта утыралар. Студентлар  өстәлләр артында утыралар. Сыйныфта ничә өстәл бар? Сыйныфта ун  өстәл бар. Студентлар нәрсәләрдә утыралар? Алар урындыкларда  утыралар. Студентлар нинди дәрестә утыралар? Алар татар теле дәресендә  утыралар. Укытучы сыйныфка керә. Дәрес башлана. Сыйныфта ничә тәрәзә бар? Сыйныфта ике тәрәзә бар. Укытучы сыйныфтан чыга. Дәрес бетә. Марат схемага карый. Ул схемада нәрсәләр курә? Ул схемада  укытучыны, ишекне, студентларны курә. Әлмәттә трамвайлар бармы? Юк, Әлмәттә трамвайлар юк. Ә Чаллыда  трамвайлар бармы? Әйе. Поездлар Мәскәудән Казанга барамы? Әйе,  поездлар Мәскәудән Казанга бара. Чаллыда метро бармы? Юк,  Чаллыда метро юк. Ә кайда метро бар? Метро Мәскәудә бар. Казаннан  Әлмәткә автобуслар барамы? Әйе, бара. Ә бу автобус кая бара? Бу  автобус Әлмәткә бара. Сыйныфта кемнәр бар? Сыйныфта студентлар һәм укытучы бар.  Сыйныфта нәрсәләр бар? Сыйныфта такта, ике тәрәзә бар. Сыйныфта  телевизор бармы? Юк, сыйныфта телевизор юк.  Ул институтка бара. Автобус Чаллыга барамы? Әйе, бу автобус Чаллыга  бара. Ә бу автобус Әлмәткә барамы? Юк, бу автобус Бөгелмәгә бара. Антонимнар: керә  юк; әйе  ↔  юк; калын  ↔  чыга; утыра  ↔  нечкә. ↔  басып тора; башлана  ↔  бетә; бар  ↔   КУНЕГУЛӘР 1. Сузләрне куплек санда языгыз: китап – китаплар, дәрес, өстәл, җөмлә, рәт, сыйныф, ишек, рәсем,  студент, укытучы, урындык, тәрәзә, трамвай, автобус, ул, хәреф, сан. 2. Тәрҗемә итегез: китапта – в книге; өстәлдә – на столе, в столе; тәрәзәдән – из окна, от  окна, с окна; шәһәргә – в город, к городу. Шәһәрдә, тактадан, Казаннан, Алабугага, сыйныфка, рәттә, китапта,  рәсемдә, өстәлгә, шәһәрдән, Әлмәттә, Әлмәткә, Мәскәугә, китаптан,  Чаллыга, җөмләдә, ишеккә, ишектән, өстәлгә, караватта, дәрестән. Сыйныф – сыйныфта, сыйныфка, сыйныфтан. Китап – китапта, китапка, китаптан. Трамвай – трамвайда, ..., трамвайдан. Рәсем – рәсемдә, рәсемгә, ... . Тәрәзә – ..., ..., ... . Ишек – ..., ..., ... . Җөмлә – ..., ..., ... . ... – ..., рәткә, ... . 3. Сузләрне ике баганага языгыз: Нечкә сузләр Калын сузләр Бу, рәсем, бара, курә, сыйныф, укытучы, ничә, тәрәзә, ишек, кайда,  утыра, икенче, өченче, алтынчы, квадрат, артында, алдында, урындык,  өстәл, җөмлә, авыл, шәһәр, Казан, Зәй, Мамадыш, Питрәч, Идел, рәт,  тугыз, сигез, кем, суз, хәреф, автобус, башлана, бетә, тора. 4. Тәрҗемә итегез: Самолет Казаннан Мәскәугә оча. Автобус Чаллыдан Казанга бара.  Поезд Мәскәудән Казанга бара. Студент сыйныфка керә. Тубән Камада троллейбуслар юк, ә Әлмәттә бар. Чаллыда трамвайлар бар. Казан – зур шәһәр. Марат институтка бара. Автобус Алабугадан Казанга бара. Сыйныфта дурт тәрәзә бар. Бу – зур сыйныф. Сыйныфта ничә өстәл?  Сыйныфта ун өстәл, алар артында студентлар утыралар. Укытучы  утырамы? Юк, ул басып тора. Марат автобуска карый. Марат автобусны  курә. Марат тәрәзәдән карый, ул автобусны курә. өчпочмакта ничә почмак бар? өчпочмакта өч почмак бар. Ә квадратта  ничә почмак? Квадратта дурт почмак бар. Студентлар нинди дәрестә утыралар? Алар татар теле дәресендә  утыралар. Студентлар нинди сыйныфта утыралар? Алар зур сыйныфта  утыралар. Студентлар нәрсәләрдә утыралар? Алар урындыкларда утыралар. 5. Татар теленә тәрҗемә итегез: В городе, за столом, около окна, в книге, из Казани, в Елабугу, на окне,  из окна, к двери, к столу, в столе, на кровати, из Москвы, к Елабуге, со  стола. В классе есть три окна. Студент выходит из класса. Учитель входит в  класс. Сколько в классе столов? В классе девять столов. Поезд едет  (идёт) из Казани в Москву. Этот автобус едет в Альметьевск? Да, этот  автобус едет в Альметьевск. Сколько букв в слове «книга»? В этом  слове пять букв. Где находится доска? Она находится в классе за учителем на стене.  Где книга? Книга на столе. Сколько углов в квадрате? В квадрате  четыре угла. На каком уроке сидят студенты? Студенты сидят на уроке  татарского языка. 6. Сорауларга җавап бирегез: 1) Сыйныф схемасында нәрсәләр бар? 2) Сыйныф схемасында кемнәр бар? 3) Студент Д кайда утыра? 4) Студент Г өченче рәттә утырамы? 5) Сыйныф уртасында кем утыра? 6) Беренче рәттә ничә студент утыра? 7) Сыйныфта ничә студент бар? 8) Ишек янында кем утыра? 9) Тәрәзә янында кем утыра? 10) Студент В тәрәзә янында утырамы? 11) Студент Б артында кем утыра? 12) Студент Ә алдында кайсы студент утыра? 13) Сыйныфта кем басып тора? 14) Сыйныфта такта кайда? 15) «Татарстан» сүзендә ничә хәреф бар? 16) Чаллыда трамвайлар бармы? 17) Франция башкаласы нинди шәһәр? 18) Квадратта ничә почмак бар? 19) Укытучы сыйныфка керә. Дәрес бетәме? 20) Студентлар нинди дәрестә утыралар? ӨЧЕНЧЕ ДӘРЕС Исем Исемнәр: Булат, Гөлнара, Гүзәл, Искәндәр, Марат, Алсу… Исемнәр (грамматик категория): өстәл, китап, укытучы, дәрес, хәреф,  шәһәр, автобус… Исемнәр кем, нәрсә сорауларына җавап бирә. Татар телендә исемнәр  килеш (падеж) белән төрләнәләр. КИЛЕШЛӘР Татар телендә алты килеш бар: Иялек килеше Кешенең ике аягы бар. Кешенең ике кулы бар. Сыйныфның ике тәрәзәсе бар. Балыкның аяклары бармы? Юк, балыкның аяклары юк. Бу  җөмләнең ничә сүзе бар? Бу кемнең китабы? Бу Маратның китабы. Сыйныфта өстәлләр, урындыклар, такта быр. Өстәлнең дүрт аягы бар.  Тактаның аяклары юк. Сыйныфның ишеге бар. Такта кара төсле.  Өстәлләр яшел. Ак: ландыш чәчәге төсе; шахмат тактасы аклы­каралы була. Кара: нефтьне «кара алтын» диләр. Яшел: киви төсе; газон яшел төсле; татарча «Гринпис» (Green Peace) –  яшел дөнья Кызыл: коммунистлар байрагы төсе Сары: лимон төсе; светофорның урта төсе Зәңгәр: глобуста океан төсе; Зәңгәр кит – дөньяда иң зур җәнлек. Сыйныфның стеналары нинди төсле? Сыйныфның стеналары яшел.  Светофорның төсләре нинди? Светофорның кызыл, сары һәм яшел  төсләре бар. Сыйныфның идәне нинди? Идән кызыл. а) Мин студент, мин институтта укыйм. Хәзер мин беренче курста укыйм. Мин институтка барам. Мин татар теле дәресендә утырам һәм  тәрәзәдән карыйм. Укытучы тактада татар сүзләре яза, мин тактадан  укыйм. Мин китаптан дәфтәргә язам. б) Син кем? Син эшче. Син студентмы? Юк, син студент түгел. Син  укыйсыңмы? Юк, син укымыйсың, син эшлисең. Син хәзер эшкә барасың.  Синең китабың бармы? Юк, синең китабың юк. в) Студент китап укый. Китапта күнегүләр бар. Ул күнегүләр эшли.  Дәрестә укытучы студентка күнегүләр бирә һәм ул күнегүләрне эшли.  Ә хәзер ул диктант яза. г) Без – студентлар. Без хәзер сыйныфта. Без татар теле дәресендә  утырабыз. Укытучы такта янында басып торпа. Ул тактада сүзләр яза, ә без аларны укыйбыз. Без дәфтәрләргә татар сүзләре язабыз. д) Сез эшчеләрме? Юк, сез эшчеләр түгел. Сез дә студентлар. Сез  нәрсә эшлисез? (нәрсә эшлисез = нишлисез)? Сзх хәзер дичтант язасыз. Семестр бетә, һәм укытучы сездән зачёт ала. Сез нишлисез? Без институтта укыйбыз. Сез ничәнче курста укыйсыз?  Без беренче курста филология факультетында укыйбыз. е) Алар кемнәр? Алар эшчеләр. Алар студентлар түгел. Алар  интститутта укымыйлар, алар заводта эшлиләр. Аларның китаплары  бармы? Юк, аларның китаплары юк. ж) Бу – сыйныф. Сыйныфның ишеге ак. Сыйныфның тактасы кара,  стеналары яшел. Ә түшәм нинди? Сыйныфның түшәме ак. Өстәлләр  нинди төстә? Алар яшел. Ә укытучының өстәле нинди? Ул зәңгәр. Машинаның дүрт тәгәрмәче бар. Велосипедның ике тәгәрмәче бар.  Кешенең ике кулы һәм ике аягы бар. Балыкның аяклары һәм куллары  буламы? Юк, балыкның аяклары һәм куллары булмый. Банан яшел  буламы? Әйе, банан яшел була. Ә бу банан яшелме? Юк, бу банан сары.  Алмы нинди төсле була? Ә бу алма кызылмы? Юк, бу алма яшел. КҮНЕГҮЛӘР 1. Рус теленә тәрҗемә итегез (сүзлек кулланыгыз):  Алар бирәләр; сез киләсез; без китәбез; син аласың; ул китапны ала;  алар җавап бирәләр; сез Чаллыга барасыз; без Чаллыдан кайтабыз;  алар сыйныфтан чыгалар; мин сыйныфка керәм; мин эшләмим; мин  укыйм; мин Казанга китәм; ул Мәскәүгә китәм; алар укыйлармы?; алар  эшлиләр; без татар теле дәресендә утырабыз; без институтта укыйбыз. Һәр кешенең башы бар. Баш хәреф. Һәр җөмлә баш хәрефтән башлана.  Рим – Италиянең башкаласы. Лондон нинди илнең башкаласы? Лондон – Англиянең баш шәһәре. Дәрес башланамы? Әйе, хәзер дәрес башлана.  Хәзер нинди дәрес була? Хәзер татар теле дәресе була. Лимон кызыл  буламы? Юк, лимон сары була. Ә нәрсәләр кызыл була? Помидор, алма  кызыл була. Син хәзер нишлисең? Мин хәзер институтка китәм. Ул институтка  барамы? Юк, ул студент түгел, институтка бармый. Ул эшче, ул хәзер  заводка эшкә китә. Сез хәзер нишлисез? Без хәзер татар теле дәресендә утырабыз. Без  күнегүләр эшлибез. Син студентмы? Юк, мин студент түгел, мин укучы;  мин мәктәптә укыйм. 2. Үрнәк буенча эшләгез: Үрнәк: Мин эшлим. Син укыйсыңмы? Юк, мин укымыйм. Ә син нишлисең? Мин эшлим. 1) Мин язам. 2) Мин укыйм. 3) Без китәбез. 4) Без Чаллыга барабыз. 5) Ул керә. 6) Алар чыгалар. 7) Без Чаллыга барабыз. 8) Син Казанга барасың. 9) Син сыйныфка керәсең. 10) Мин институтка барам. 3. Татар теленә тәрҗемә итегез: Вы читаете. Я беру. Она приходит. Он учиться. Мы не работаем. Я беру.  Ты что делаешь? Я выполняю упражнение. Они дают ответы. Мы читаем книги. Мы пишем с доски. Они пишут в тетрадях. Я учусь в институте. Он работает на заводе. Сколько столов в классе? Десять. Какого они цвета? Они зелёные.  Какого цвета потолок и пол в классе? Пол красный, а потолок белый.  Какого цвета бывают яблоки? Яблоки бывают красные, зелёные и  жёлтые. А какого цвета это яблоко? Оно зелёное. Кто это? Это учитель. Он стоит возле доски. А мы сидим на уроке и  смотрим на доску. На доске учитель пишет слова, а мы их записываем в  тетрадях. Сейчас студенты пишут диктант. Мы делаем упражнения из  книги. У тебя есть книга? Да, у меня есть книга. А у Марата есть книга? Нет, у  Марата нет книги. А у рыбы бывают руки и ноги? Нет, у рыб рук и ног не бывает. У машины бывает четыре колеса, а у велосипеда – два. Этот поезд сейчас уезжает в Москву. Автобус прибывает из  Набережных Челнов. В Челнах есть троллейбусы? Нет, в Челнах есть  трамваи, а троллейбусы есть в Альметьевске. 4. Сүзләрне үрнәк буенча килешләр белән төрләндерегез һәм тәрҗемә  итегез: Үрнәк: китап – китап (книга); китапның (книги); китапка (в книгу);  китапны (книгу); китаптан (из книги); китапта (в книге). Баш, кул, аяк, без, җөмлә, шәһәр, сыйныф, укытучы, студент, түшәм. 5. Сүзләрне үрнәк буенча төрләндерегез һәм тәрҗемә итегез: Үрнәк: бара – мин барам (я иду); син барасың (ты идёшь); ул бара (он  идёт); без барабыз (мы идём); сез барасыз (вы идёте); алар баралар  (они идут). Карый, эшли, укый, яза, утыра, килә, китә, чыга, ала, бирә. 6. Нокталар урынына антонимнар куегыз: бар  башлана  ↔  …; утыра  ↔  …; кара   …; кечкенә  ↔  …; керә  ↔  …; ала   …; килә  ↔  …; ак  ↔ ↔ ↔ ↔  …; китә   …; чыга  ↔ ↔  … .  …; әйе  ↔  …;

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)

Кушымчалар (татарский язык 2 класс)
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
16.01.2017