Механикалык козгалыстар графиктери

Сабақтың тақырыбы:  Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері СЫНЫП:  7 Қатысқан оқушылар  саны:   Мұғалімнің аты­жөні: Күні:     Қатыспаған  оқушылар саны:   Сабақ  негізделген оқу  мақсаттары Сабақ   нәтижесі: Бағалау   критерийі Тілдік  құзіреттілік Ресурстар 7.2.1.6 – дененің  орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік графигінен келесі  жағдайларды анықтау: (1) дененің тыныштық күйін, (2) тұрақты жылдамдықпен қозғалысын; 7.2.1.7 – бірқалыпты қозғалған дененің орын ауыстыруының уақытқа тәуелділік  графигінен жылдамдығын анықтау Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және  қосымша тапсырмаларды орындайды.  Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап  береді. Оқушыларға бірқалыпты түзу сызықты қозғалыс графигі туралы түсінік  береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе  орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме  ресурстармен  жұмыс жасайды.  Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:  Оқулықтан   тыс   берілген   қосымша   тапсырмалады   орындайды,   тақырып   бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. Жеке,   жұптық,   топтық   тапсырмаларды   орындай   алады.   Сабақ   барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады. Әртүрлі механикалық қозғалыстардың графиктері Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар  және  әртүрлі  заттар,  топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. Әдіс­тәсілдер Сұрақ­жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. Пәнаралық  байланыс Алдыңғы оқу Жылдамдық және орташа жылдамдықты есептеу Математика, қазақ тілі.  Сабақ барысы : Сабақтың жоспары Жоспарлан ғануақыт Басталуы 5  минут Сәлемдесу.  Топқа бөлемін : «Билеттер арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды   кассадан  билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отрады. Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім­ай» би Сынып реттілігін қадағалау.  Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.  Бір­бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз! Ұйымшыл боламыз десек 2 рет  Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз! Бағалау түрлері 1­топ: «Бақыт»  вагоны 2­топ: «Сүйіспеншілі к» вагоны 3­топ: «Жарқын  өмір» вагоны «Қызыл  гүлім­ай» би  билету. Жаңа білім 10 минут Білу және түсіну Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. «Қарама қарсы сұрақтар» .  ООМ бойынша оқушыларға сұрақтар қою. 1. 2. 3. Материяның ажырамас қасиеті (қозғалыс) Жол дегеніміз не?  (траектория ұзындығы) Траектория дегеніміз не? (дененің қозғалыс кезінде сызық түрінде  қалдырған ізі) Жол қандай шама?  (скаляр) Скаляр шамалар дегеніміз қандай шамалар? (тек сан мәнімен ғана  Оқулық, мәтіндер. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. өрнектелетін шамалар) Траектория түрлерін ата (түзу, қисық, сынық, шеңбер бойымен) Векторлық шамалар деп қандай шамаларды айтамыз? (сан мәнімен де,  бағытымен де өрнектелетін шамалар) Жылдамдық дегеніміз не? (Белгілі бір уақыт ішінде дененің орын  ауыстыруын сол уақытқа бөлу) Жылдамдықтың ХБЖ бірлігі (м/с) Жылдамдық қандай шама (векторлық шама) Бір қалыпты қозғалыс (дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей  жол жүруі) Бірқалыпты емес қозғалыс дегеніміз (тең уақыт аралығында  ұзындығы әр түрлі жол жүруі) Бірқалыпты емес қозғалысты қандай жылдамдықпен  анықтаймаз (орташа жылдамдық) Орын ауыстыру дегеніміз не?  (дененің бастапқы және соңғы орнын  қосатын бағытталған кесінді)  Орын ауыстыру қандай шама (векторлық)  Санақ жүйесі дегеніміз не? (Санақ денесімен байланысқан  координата жүйесі мен сағат) Механикалық қозғалыс дегеніміз не? (дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелермен салыстырғанда орнының өзгеруі)  Уақыттың еселік бірліктері (с, мин, сағат, тәулік, апта, ай, жыл,  ғасыр) Қозғалыс бағытын және шапшаңдығын сипаттайтын физикалық  шама (жылдамдық) Жолдың берілген бөлігіндегі немесе уақыт аралығындағы қозғалыс  жылдамдығы (орташа жылдамдық) Жүрілген жол мен орын ауыстырудың айырмашылығы (жол скаляр,  орын ауыстыру векторлық шама)  «Жариялау» әдісі Ортасы   10 минут (Әрбір топ берілген сұрақ бойынша  өз позициясын жариялау керек.  Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа  қатысушылар  алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.) Қолдану Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау. Түсіндіру. Топтық, жеке жұмыс жүргізу. Дәптермен жұмыс. Аудио материалдарды тыңдау. Көрнекілік үшін қозғалысты график көмегімен сипаттауға болады. Бірқалыпты түзу сызықты қозғалысты график түрінде бейнелеу тәсілін Оқулық,қабыр ғаға ілінген   ватмандар,  түрлі­түсті  маркерлер қарастырайық. Бастапқы t0=0 болған мезетте дененің координатасы x0, ал кез келген t уақыт мезетіндегі координатасы х болсын. Сонда орын ауыстыру   l   =х­x0  болады.   Ал   бірқалыпты   қозғалыс   кезіндегі   орын ауыстыру   l=v*t   екені   белгілі.   Мұндағы   жылдамдық   тұрақты   шама болғандықтан,   бірқалыпты   қозғалатын   дененің   орын   ауыстыруы қозғалыс   уақыта   тура   пропорционал.   Осы   екі   өрнекті   салыстыра отырып, былай жазуға болады: Топтық жұмысқа арналған ресурстар x – x0= vt Өрнектегі x0­ді теңдіктің оң жағына шығарып, былай өрнектей аламыз: x = x0 + vt Бұл   өрнек   бірқалыпты   түзу   сызықты   қозғалатын   дененің   немесе материялық нүктенің қозғалыс заңы деп аталады. Сергіту  сәті 2 минут Аяқталуы  Сабақты  бекіту 10 минут «Қыдырып қайтайық!»  би билеу Ой қорытыу    БББ кестесі Білгенім Білдім Білгім келеді Бағалау  «Білім қоржыны» кері байланыс 5 минут Оқушылар би  билеп сергіп  қалады. Таақырып  бойынша  түйген  білімдерін  жазады. Сабақтан  алған  әсерлерін  стикерге  жазып,  қоржындарға  жабыстырады. Кері  байланыс 3 минут Қорытынды бағамдау Қандай екі н рсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: ə ə Қандай екі н рсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1: 2: Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? 1 2 3 Білу Түсіну Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс   дегеніміз не? Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графигі  салуды түсіндір? Қолдану  10 м/с жылдамдықпен қозғалатын дененің  қозғалыс графигін сал? 4 Талдау  Оқулықтағы 53 және 54 суреттегі графикті  салыстыр? 5 Жинақтау Бірқалыпты түзусызықты қозғалатын  дененің орын ауыстыруын оның қозғалыс  жылдамдығы мен уақыт арқылы қалай  өрнектеуге болады? 6 Бағалау  Бірқалыпты түзусызықты қозғалыс графигін білу біздің өміріміз үшін   маңызы неде? Білу және түсіну Берілген мәтіндерді балалар оқып алады. «Қарама қарсы сұрақтар» .  ООМ бойынша оқушыларға сұрақтар қою. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. Материяның ажырамас қасиеті (қозғалыс) Жол дегеніміз не?  (траектория ұзындығы) Траектория дегеніміз не? (дененің қозғалыс кезінде сызық түрінде қалдырған ізі) Жол қандай шама?  (скаляр) Скаляр шамалар дегеніміз қандай шамалар? (тек сан мәнімен ғана өрнектелетін шамалар) Траектория түрлерін ата (түзу, қисық, сынық, шеңбер бойымен) Векторлық шамалар деп қандай шамаларды айтамыз? (сан мәнімен де, бағытымен де  өрнектелетін шамалар) Жылдамдық дегеніміз не? (Белгілі бір уақыт ішінде дененің орын ауыстыруын сол уақытқа  бөлу) Жылдамдықтың ХБЖ бірлігі (м/с) Жылдамдық қандай шама (векторлық шама) Бір қалыпты қозғалыс (дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүруі) Бірқалыпты емес қозғалыс дегеніміз (тең уақыт аралығында ұзындығы әр түрлі жол жүруі) Бірқалыпты емес қозғалысты қандай жылдамдықпен анықтаймаз (орташа жылдамдық) Орын ауыстыру дегеніміз не?  (дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын бағытталған  кесінді)  Орын ауыстыру қандай шама (векторлық)  Санақ жүйесі дегеніміз не? (Санақ денесімен байланысқан координата жүйесі мен сағат) Механикалық қозғалыс дегеніміз не? (дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелермен  салыстырғанда орнының өзгеруі) 39. 40. 41. 42.  Уақыттың еселік бірліктері (с, мин, сағат, тәулік, апта, ай, жыл, ғасыр) Қозғалыс бағытын және шапшаңдығын сипаттайтын физикалық шама (жылдамдық) Жолдың берілген бөлігіндегі немесе уақыт аралығындағы қозғалыс жылдамдығы (орташа  жылдамдық) Жүрілген жол мен орын ауыстырудың айырмашылығы (жол скаляр, орын ауыстыру  векторлық шама)