O'zbekistondagi tabiiy boyliklar

O`quvchilarga O`zbekiston hududi, shahar va qishloqlari, O`zbekiston tabiiy boyliklari to`g`risida tushuncha berish;

o’quvchilаrni darslikdan tashqari adabiyotlarni o’qishga da’vat etish ularni tabiatni sevishga uni asrab avaylashga undash,tabiat in’omlaridan ,ayniqsa suvdan oqilona foydalanishni o’rgatish,tabiatga mehr va muhabbat uyg’otish asosida ekologik dunyoqarashni kengaytirish ,estetik didni,axloqiy sifatlarni kamol toptirish

O`zbekiston boyliklarini ko`z qorachig`idek asrab avaylash, tejashni o`rgatish;

Fanga oid kompitensiyalar: O’quvchilаrni mustaqil fiikrlashga o’rgatish,nutq madaniyatini oshirish,o’z-o’zini boshqarishga yo’naltirish,hozir javoblik,topqirlik xususiyatlarini rivojlantirish. O`zbekiston tabiiy boyliklari haqida bilib oladilar.

1.O`rmonga ta`rif bering.

2.Tog` o`rmonlarida qanday daraxtlar o`sadi?

3.Cho`l o`rmonlarida qaysi hayvonlar yashaydi?

4.O`rmonlarning ahamiyati?

5.O`rmonlarni muhofaza qilish uchun qanday ishlarni amalga oshirish mumkin?

1.O`rmon turlarini ayting.

2.To`qay o`rmonlarida qanday daraxtlar o`sadi?

3.Cho`l o`rmonlarida qanday o`simliklar o`sadi?

4.O`lkamizda daryolar qanday hosil bo`ladi?

5. Qog`oz nimadan olinadi?

1.Mineral, yoqilg`i boyliklari: (ko`mir, neft, gaz, torf, slanetslar)
Tuzlar oltingugurt fosforit va hakozolar.
Tiklanadigan: Yer, suv, havo, o`rmon, gidroenergetika boyliklari, tuproq, o`simlik, hayvonot boyliklari.
2.Tugamaydigan boyliklar. Yadro energiyasi, Quyosh energiyasi, geomermal energiya, shamol energiyasi, dengiz suvining qalqish energiyasi, oqimlar energiyasi, iqlim boyliklari.
Mineral boyliklardan, ya`ni foydali qazilmalardan og`ir sanoatda, suv boyliklaridan sanoat qishloq xo`jalik va maishiy ehtiyojlarda , yer (turoq)unumdorligidan qishloq xo`jaligida foydalaniladi.
Shuningdek, o`simlik va hayvonot boyliklaridan ham foydalaniladi. Biz kattagina hududga va Quyosh energiyasi boyliklariga ham egamiz.
O`zbekiston o`z yer osti boyliklari bilan naqli suratda faxrlanadi. Bu yerda mendeleyev davriy sistemasining deyarli barcha elementlari topilgan. Hozirga qadar 27 mingdan ziyod turli foydali qazilma konlari va madan namoyon bo`lgan istiqbolli yoylar aniqlangan. Umumiy mineral xom ashyo potesiali 3,3 mln AQSh dollaridan ortiqroq baholanayotir.
Har yili Respublika konlaridan taxminan 5,5 milliard dollarlik miqdorda foydali qazilmalar olinmoqda va ular yoniga 6,0-7,0 milliard dollarlik yangi zahiralar qo`shilmoqda.
O`zbekistonda tugamaydigan tabiat boyliklaridan foydalanish imkoniyatlari cheksizdir, lekin bu imkoniyatlardan oqilona foydalanish zarur.
O`zbekistonda tabiiy gaz har yili 55mlrd kub metrdan ortiq qazib olinadi.
1904-yildan boshlab neft qazib olish yo`lga qo`yilgan. Janubiy Olamushuk Ko`kaydi, Ko`kdumaloq, polvontosh, Uchqizil, lalmikor, Ko`kdumaloq neft konlari ishga tushirilgan.
Har yili 8-9 mln tonna neft qazib olinadi.
O`zbekistonda 3 ta neftni qayta ishlash zavodi bor.
1.Farg`ona neftni qayta ishlash zavodi.
2.Oltiariq
3.Buxoro Qorovulbozor neftni qayta ishlash zavodlari.

Tabiiy boylilardan oqilona foydalanish uchun ularni iqtisodiy jihatdan baholash, ya`ni fan texnika taraqqiyotiga juda ko`p mahsulot yetkazib berib rivojlantirib kelmoqda.
O`zbekiston boyliklariga yer, paxta, bug`doy, suv boyliklari ham kiradi.
Qishloq xo`jaligi ilg`orlari doimo bu boyliklarni yetkazib berishga jonbozlik ko`rsatmoqdalar.

O

M

I

A

N

z

a

n

O

B

I

A

A

T

T

A

N

!

“ Ramashka “ o’yinida bunda 2 ta guruhga 2 ta ramashka guli beriladi . Har bir gul bargida mavzuga oid ma’lumotlar yoziladi . Faqat 1 ta gul bargida noto’g’ri ma’lumot beriladi . Shu bargda uzib olib , gulni qurib qolishdan asraysiz.

“Ona zamin “guruhi

“ Ona tabiat “ guruhi

Bunda siz uyga vazifa tariqasida berilgan mavzuga
oid ma’lumotlar to’plab kelishingiz kerak edi.
Bu o`yinda o`zingizni tadbirkorligingizni
namoyish etasiz.
2018-yil “Faol tadbirkorlik, innovatsion g`oyalar va
texnologiyalarni qo`llab-quvvatlash yili” munosabati bilan “Men kelajakda tadbirkorlik
g`oyam bilan yurtim ravnaqiga hissa qo`shaman ”
mavzusi bo`yicha o`quvchilar ijodiy ishlarini
namoyish etadilar.

Darsning xulosasi :
Har bir guruhlarning kartochkalar soni va yiqqan ball hisoblanadi .G’olib guruh e’lon qilinib dars davomida faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi . Dars yakunida “ Mavzu qahramoni “ bo’yicha o’quvchilarga “Eng izlanuvchan “ o’quvchi , “ Eng faol “ o’quvchi “, eng bilimdon “ guruh ,” Eng hamjihat guruh “naminatsiyalari bilan taqdirlanadi

“Eng
izlanuvchan “
o’quvchi

“Eng bilimdon “
guruh

“Eng faol “
o’quvchi

“Eng
hamjihat “
guruh

Uyga vaziafa: Shu mavzuni o’qib ,ijodiy
ishlar tayyorlab kelish