Презентация

Бақылау жұмысына  дайындық (І тоқсан)

Ақпарат Ақпарат термині латынның informatio –  түсіндіру, баяндау деген сөзінен шыққан.  Жалпы түрде ақпарат дегеніміз – ол нақты  өмірді белгілермен немесе сигналдардың   көмегімен  бейнелеу.   Жеке  жағдайда  ақпарат  деп  адамның  қоршаған ортадан алатын мәліметтерін  айтамыз.  Ақпарат – қоршаған  ортадағы   объектілер  мен  құбылыстардың  параметрлері,  қасиеттері,  жай  күйі   туралы  білімді  кеңейтетін,  анықталмағандықтарды азайтатын  мәліметтер жиыны.

Ақпараттың сыртқы қасиеттері Объектілік және субъектілік қасиеті. Ақпараттың  жеке көзқарастар мен талқылаудан тәуелсіздігін  анықтайтын қасиет Толықтық қасиеті.  Ақпараттың объектіні немесе үрдісті толық мінездеу қасиеті. Бұл қасиет ақпараттың  сапасын және оның қажетті шешім қабылдауға жеткіліктігін анықтайды. Өзектілік (дәлуақыттылық) қасиеті. Ақпараттық ағымдық уақыт мезетіне сәйкестік дәрежесін  анықтайтын қасиет. Бұл қасиет ақпараттың толықтығымен біріге отырып оның құндылығын анықтайды. Ақиқаттық қасиеті.  Ақпаратта жасырын қателіктердің болмауы қасиеті.  Ақпарат қабылдағыш алған  уақытта белгілі мөлшерде «ақпараттық шуыл» болуы мүмкін, ол неғұрлым аз болса, ақпараттың ақиқаттығы  жоғарылайды. Қатынау мүмкіндігі қасиеті.  Пайдаланушының ақпаратты алу мүмкіндігі дәрежесін анықтайтын қасиет.  Ақпаратқа қатынау мүмкіндігінің жоқтығы оны қатынауға мүмкін емес етеді. Адекваттық қасиеті.  Ақпараттың өзі бейнелейтін объектіге немесе құбылысқа, үрдіске бірмәнді  сәйкестігін анықтайтын қасиет. Бұл қасиет ақиқаттық және қолданушы мұқтаждығына сәйкес келу  қасиеттерімен анықталады. Эргономдық қасиеті. Белгілі қолданушы үшін ақпараттың пішімі мен көлемінің ыңғайлылық дәрежесін  көрсететін қасиет.

Ақпарат қауіпсіздігі мен оны қорғау Ақпараттың  қауіпсіздігі  –  ақпарат  тұтастылығының  физикалық  және  логикалық бұзылуынан немесе санкцияланбаған пайдаланудан қорғаныс  жасау.  Ақпаратты қорғау – ақпараттың сыртқа кетуінің, оны ұрлаудың,  жоғалтудың, рұқсатсыз жоюдың, өзгертудің, маңызына тимей түрлендірудің,  рұқсатсыз көшірмесін алудың, бұғаттаудың алдын алу үшін жүргізілетін  шаралар кешені.  Яғни, ақпаратты қорғау­  автоматтандырылған   жүйелерде  оның  бекітілген қорғаныс  статусын   қолдайтын  арнайы  механизмдерді  құрау  және   қолдау процесі.

Сұрау салу арқылы ақпаратты қорғау Парольдер – жүйеге ену үшін қажетті кілттер ретінде  қарастырылады және ақпарат  тұтастығын сақтауды қамтамасыз етеді. Бірақ, олар басқа мақсаттар үшін де қолданылады,  мысалы,  дискіенгізгіште жазуды бұғаттауда, мәліметтерді шифрлеу командаларында, т.б. Парольдерді 7 негізгі  топтарға бөледі:  қолданушы орнататын парольдер;  жүйемен генерацияланатын парольдер;  енудің кездейсоқ кодтары;  жартылай сөз;  кілттік фазалар;  “сұрақ ­жауап” түріндегі интерактивті тізбек;  “қатаң ” парольдер.

Ақпаратты қорғаудың техникалық  құрылғылары Ақпаратты қорғаудың техникалық  құрылғылары Электронды  қорғау  құрылғылары Оптикалық  қорғау  құрылғылары Биометриялық Ақпаратты қорғаудың техникалық құрылғыларыЭлектронды қорғау құрылғыларыОптикалық қорғау құрылғыларыБиометриялық

Компьютерлік вирустар Компьютерлік вирустар – жұмыс істейтін  компьютерде рұқсат етілмеген іс­ әрекеттерді  орындауға арналған программа коды. Ішінде   вирусы  бар программа “жұқтырылған” деп  аталады.  Программалық вирус компьютерге иілгіш  дискілерден, немесе интернеттен алынған  тексерілмеген программаларды іске қосқанда  енеді.  Сондықтан вирустар енуінің негізгі жолдары –  компьютерлік желілер және дисктер болып  табылады.

Вирусқа қарсы программалар Флаги немесе доктор дискілерді немесе  бұзылған программаларды тазалайды,  олардан вирус денесін «тістеп алу» арқылы  программаларды бұзылғанға дейінгі  қалыпқа келтіреді.  Ревизор программалар – бірінші дискінің  жүйелік аймақтары және программа күйі  жайлы ақпараттарды есіне сақтап, сосын  оны бастапқы күйімен салыстырады.  Келіспеушіліктер болса, онда ол жайлы  пайдаланушыға хабарлайды.  Ревизор докторлар­ ревизор мен докторлар  қызметін атқарады.

Вирусқа қарсы программалар Детекторлар­ нақты вирустарға арналған, вирустың денесіндегі кодты  тексерілетін программалар кодымен тізбектей тексеруге негізделген.  Фильтрлер­ бұл резидентті программалар, қолданушыны қандай да бір  программаның  дискке  жазылуының  барлық  мүмкіндіктері  туралы,   оларды форматтау туралы, және де басқа сенімсіз әрекеттер туралы  хабардар етеді. Бұл жағдайда берілген әрекетке   рұқсат ету, етпеу туралы   сұраныс шығады. Вакцина программалары дискілерді немесе программаларды оның жұмыс  нәтижесінде модификациялайды, вакцинацияланған программаны  вирусталған деп қабылдайды.

Архиваторлар Архиватор дегеніміз­ ақпаратты сығудың  арнайы жолдарымен файлдардың  кішірейтілген көлемдегі көшірмелерін  жасауға мүмкіндік беретін программа.  Архиваторлардың негізгі  сипаттамалары:  Сығу деңгейі­ бастапқы және өңделген  файлдар көлемінің қатынасы.   Сығу жылдамдығы­ белгілі бір ақпарат  бөлігін сығуға кеткен уақыт.  Сервис (міндеттер топтамасының  кеңдігі)

ЭЕМ дамуының 5 буыны ЭЕМ–нің дамуы бірнеше буындарға бөлінеді:  І. ЭЕМ­нің бірінші буыны (1945­1954 жж.) ІІ. ЭЕМ­нің екінші буыны (1950­60 жж.) ІІІ. ЭЕМ­нің үшінші буыны (1960 ж.) IV. ЭЕМ­нің төртінші буыны (1970 ж. ) V. ЭЕМ­нің бесінші буыны  (Жапония, 1980­жылдар)

Компьютер Компьютер (ағылш. computer­ есептеуіш,  лат. computo­ есептеймін) – тапсырылған  арнайы нұсқаулар жиынтығы­ бағдарлама  бойынша есептеу амалдарының күрделі  тізбегін орындау арқылы электрондық  түрде ақпарат қабылдауға, өңдеуге,  сақтауға және беруге арналған машина.   Компьютер термині ХХ ғ­дың 90 жылдары  «ЭЕМ» терминін толық ығыстырып  шығады.