Презентация информатика

1. Сараптама жүйелері

1 – Сараптама жүйелері

Сараптама жүйесі деген не?

Тарих

Сараптама жүйесінің компоненттері

Кім қатынасты?

Сараптама жүйесін жасау

Сараптама жүйесі деген не?

Сараптама жүйесі (CЖ) – белгілі бір салада көптеген мамандардың білімін қамтыған компьютерлік жүйе

СЖ жасанды интеллект түрі

СЖ логикалық ережелерді және де сала туралы білімді пайдаланып адами маман сияқты шешім қабылдайды

Шығу тарихы

1970 жылдары пайда бола бастады

Жасанды интеллект саласындағы мамандар адам сияқты ойлайтын бағдарлама жасауды мақсат етті

1970 - бағдарламаның шешім қабылдау қабілеті оның біліміне байланысты екені анықталды

СЖ ақылды ету үшін оған шектеулі саладағы білімді беру қажет

Сараптама жүйесінің компоненттері

Білім дерекқоры – факт
Сараптама жүйесінің барлық білімін сақтайтын дерекқор
Ережелер
Білім компьютер ішінде ережелер арқылы белгіленеді
Көбінесе if-then конструкциясы арқылы жүйеге асады
Бірнеше if-then конструкцияларын қосқанда логикалық ой сызығы пайда болады
Қорытынды шығару жүйесі
Сараптама жүйесінің миы
Ережелерді және білімді пайдаланып сауалға жауап береді
Интерфейс
Пайдаланушыға арналған интерфейс
Көбінесе графикалық болады

Сараптама жүйесінің компоненттері

Білім дерекқоры – факт
Барлық адамдар ажалды
Сократ адам
Ережелер
Ажалды -> адам
Қорытынды шығару жүйесі
Сократ ажалды

Дұрыс па бұрыс па?

Дұрыс па жоқ па?
Барлық жемістер дәмді
Банан жеміс
Сондықтан, банан дәмді

Дұрыс па жоқ па?
Барлық алма жеміс
Банан жеміс
Сондықтан, банан алма

Кім қатынасты? Сараптама жүйесін жасау

Білім инженері – жасанды интеллекттен тұратын бағдарламаларды жасай алатын компьютер ғалымы
Салалық маман – сараптама жүйесіне арналған саладағы үздік маман
Білім инженері және салалық мамандар бірге қосылып мәселе саласын сипаттайды және оған шешім шығарады
Содан сон инженер білімді компьютер түсінетін тілге аударады, қорытынды жасау жүйесін жасайды

Сараптама жүйесі

Сараптама жүйесі адами маман деңгейінде сауалдарға жауап бергенде ғана сәтті деп саналады

Қандай мәселелер болуы мүмкін?
Қорытынды шығару жүйесі дұрыс емес
Білім сақтау формасы қолайлы емес

Адам vs. Сараптама жүйесі

Пайдалану салалары

Медициналық диагноз
Mycin бағдарламасы, http://en.wikipedia.org/wiki/Mycin
Қауіпті инфекцияларды шығаратын бактерияларды табу үшін арналған жүйе
Білім дерекқоры 600 факттан тұрады
Дәрігерден иә/жоқ деген сұрақтар сұрап аяғында инфекцияға қатынасты бактериялар тізімін шығарады

Медициналық диагноз мысалы

Факттар
Пневмония белгілері
Дене қызуы 39-40 С
Қалтырау
Құрғақ және қақырықты жөтел
Бүйір шаншу
Ауа жетпеу
Ереже және қорытынду құру
Науқас симптомдарының кемдегенде 80% пайызы пневмония белгілерімен сәйкес келсе -> пневмония
Пайдалану мысалы
Науқастың дене қызуы, қалтырау, қақырықты жөтел және бүйір шаншу белгілерімен келеді. Себебі не?
Пневмония.
4/5 – 80%
Науқастың дене қызуы, қақырықты жөтел, бүйір шаншу және орынсыз күлкі белгілерімен келеді. Себебі не?
Пневмония емес.
3/5 – 60%