Металлургиялық кешен: құрамы және ерекшеліктері. Қара металлургия. 9-қазақ сыныптары үшін пайдалануға болады.
Дайын өнім шығару мен құрылыста қолданылатын материалдарды конструкциялық материалдар деп атайды.
Металдар қара және (темір), түсті (барлық қалған металдардың түрлері) болады және соған байланысты қара және түсті металлургияға бөлінеді.
Қазақстанда алынатын металдардың 90%-ының үлес салмағын темір қорытпалары, яғни қара металдар құрайды.
Металлургия - Қазақстан өнеркәсібінде жұмысшылар саны жөнінен бірінші және өнім құны жөнінен екінші салааралық кешен. Қазақстанның экспорттағы үлесі 1/5-ден асады.
МЕТАЛЛУРГИЯЛЫҚ КЕШЕН:
ҚҰРАМЫ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
ҚАРА МЕТАЛЛУРГИЯ
Дайын өнім шығару мен құрылыста қолданылатын
материалдарды конструкциялық материалдар деп атайды.
Металдар қара және (темір), түсті (барлық қалған
металдардың түрлері) болады және соған байланысты қара
және түсті металлургияға бөлінеді.
90%-ының
алынатын
Қазақстанда
үлес
металдардың
салмағын темір қорытпалары, яғни
қара металдар құрайды.
Металлургия
Қазақстан
өнеркәсібінде жұмысшылар саны
жөнінен бірінші және өнім құны
жөнінен екінші салааралық кешен.
Қазақстанның экспорттағы үлесі
1/5-ден асады.
-
кешеннің
Металлургиялық
бірқатар
ерекшеліктері бар. Біріншіден, оны
құрайтын
салалар-материалды,
қаржыны, еңбекті көп қажет етеді және
экологиялық жағынан «лас» болып
келеді.
Екіншіден, онда өндірісті құрамдастыру
таралған
Үшіншіден, оның елеулі айырмашылығы
– өндірістегі шоғырлану деңгейінің
жоғары болуында. Мысалы, Еліміздегі
барлық титан бір комбинатта, ал мыстың
4/5 екі комбинатта балқытылады.
фабрикаларында
Әдетте, кендегі метал мөлшері көп
болмайды. Соншама көп жынысты
текке балқытпас үшін кенді байтады.
Байыту
оларды
ұнтақтап, сумен және реагенттермен
(мысалы,
маймен)
араластырады. Осы қоспа арқылы күшті
ауа немесе су ағынын өткізеді. Металы
бар бөлшектер реагенттерге жабысып,
көбік түзеді. Көбікті қалқып, кептірген
соң, концентрат алады. Байытудың бұл
тәсілін флотация деп атайды.
техникалық
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ МЕТАЛДАРДЫҢ ҚОРЫ
Металдар және
Қоры
Дүние жүзіндегі
кендер
Темір кені,
млрд.т
Марганец, млн т
Хром, млн.т
Боксит, млн.т
Мыс, млн.т
Қорғасын, млн.т
Мырыш, млн.т
4,2
430
320
350
18
12
24
орны
8
3
2
12
11
2
3
Дүние жүзі
қоры бойынша
%дық үлесі
2
8
13
2
3
10
9,5
Біздің еліміздегі темір кені
шикізатының 90%-ы Қостанай мен
Атасу алаптарында орналасқан.
Кеннің барлығына жуығын үш кен
байыту комбинаты өндіреді, олар
ТМД-дағы ең ірі Соколов-Сарыбай
(Рудный қаласы), Лисаковск және
Қаражал комбинаттары.
Болатты қалыптарға құяды. Олардан
алынған салмағы 5-7 т болатын
құймаларды прокат машиналарының
(орнақтың) айналып тұратын
біліктерінің арасынмен өткізіп, әр
түрлі прокат алады.
немесе
олардың
1 т шойын алуға орта есеппен 1,5 тонна
көмір мен кен керек. Сондықтан толық циклді
комбинаттарды шикізат, отын базаларынның
ортасында
маңында
орналастыраады. Біздің еліміздегі толық
циклді өндірістік жалғыз кәсіпорын Теміртау
қаласында орналасқан. Ол барлық шойын
мен болаттың 80%-ын өндіреді.
Хром кені Дөң КБК-да (Хромтау қаласы), ал
КБК-да
марганец-Жезді және Жәйрем
өндіріледі.
еліміздегі
ферроқорытпаның негізгі бөлігін Ақтөбедегі
және әлемдегі ең үлкен Ақсудағы 2 зауыт
шығарады. Олардың негізгі өнімі-феррохром.
Біздің
Металлургиялық кешен.pptx
