Психологические эксперименты по изучению агрессии

Ագրեսիան   ուսումնասիրող հոգեբանական էքսպերիմենտները

Երբ հոգեբանը խնդիր է դնում հասկանալ մարդու վարքը,ապա նա պետք է ընտրի այնպիսի մեթոդներ,որոնք հարկավոր են մարդուն առօրյայում ուսումնասիրելու  համար, քանի որ  բիհևյորիստական ուղղությունը  հետազոտությունը գործնականում իրականացվում է արհեստականորեն ստեղծված պայմաններում, այլ ոչ թե ՙռեալ՚ կյանքի  գործընթացում:
  Ստեղծել  մեթոդ մարդու  վարքի  դիտման և անալիզի  համար  լաբորատորիայից դուրս բավականին դժվար գործ  է,այնուամենայնիվ, դա հանդիսանում է մարդուն հասկանալու կարևորագույն միջոց:
  Իրականում մարդուն  ուսումնասիրելու համար  գործում են երկու դիտման   մեթոդ.
1-Մեկ մարդու ուսումնասիրումն է մյուս մարդու  կողմից: Տվյալ մեթոդի ամենաարդյունավետ  տարբերակը  ցուցադրվում  է  Զ.Ֆրոյդի ստեղծած ՙՀոգեվերլուծության լաբորատորիայում՚: Այստեղ այցելուին հնարավորություն  է  ընձեռնվում  արտահայտել  իր  չգիտակցված հակումները,միաժամանակ բացահայտվում  է  կապը  այդ հակումների ՙնորմալ՚  ու ՙնևրոտիկ վարքի փաստերի միջև: Պակաս  ուժեղ, բայց և բավականին  արդյունավետ  մեթոդ  է  հանդիսանում    հարցազրույցը , ինչպես  նաև  այն, որ դիտողը  ուշադրություն  է  դարձնում  նրան, ուսումնասիրում ժեստերը,ձայնը,ձեռքերը, դեմքի  արտահայտությունը և այլն: Նույնիսկ չճանաչելով հետազոտվողին, չունենալով նրա  կենսագրական  տվյալները, օրագրերը  հոգեբանը  որպես կարևոր  աղբյուր կարող  է օգտագործել դիտման այնպիսի  տեսակը,որը հնարավորություն  կտա  կազմելու անձի  հոգեբանական  բնութագիրը:
2-Այս մեթոդի էությունը կայանում է նրանում, որ հոգեբանական   լաբորատորիան վերածվի ՙբնական լաբորատորիայի՚` կյանքի   իրավիճակներով: Հետազոտողը  սովորում  է այն էքսպերիմենտները,  որը նրան  առաջարկում  է ինքը` կյանքը: Պետք է ընտրել այնպիսի սոցիալական իրավիճակներ, որոնք դրվում են  համեմատության  և  հատուկ  մեթոդի  օգնությամբ նրանցից ընտրվում  է համապատասխան  էքսպերիմենտը: Եթե որոշ գործոններ ընդունենք հաստատուն և որոշներն  էլ  փոփոխենք, ապա  այդպիսի  լաբորատորիայում  հնարավոր կլինի  տարբեր հիպոթեզներ ճշտել: Գոյություն ունեն շատ նման իրավիճակներ  և կարող են հստակ  ճշգրտել համապատասխանում է  այս կամ այն  հիպոթեզը  բոլոր այս իրավիճակներին, թե ոչ: Եթե դա  այդպես  չէ, ապա   կարող ենք բացահայտել գոյություն ունի այդ բացառության համար  համոզիչ բացատրություն, թե պետք է փոխել հիպոթեզը:
 Նման ՙբնական էքսպերիմենտի՚ ձև է հանդիսանում անկետային հարցումը, որն անցկացվում է տարբեր տարիքի, մասնագիտությունների  տեր  մարդկանց հետ առանձնացված խմբերում ( բանտ,հիվանդանոց):
 Ենթադրվում  է, որ նման  դեպքերում արդյունքները սխալ են: Է.Ֆրոմը գտնում էր, որ ագրեսիվ վարքի վերլուծությունը գիտականորեն նպատակահարմար է կամ հոգեվերլուծական տեսանկյունից կամ սոցիալական կյանքի բնական լաբորատորիայի պայմաններում: