Раушангүлділер тұқымдасы. 6 сынып

Оқытуды басқару және көшбасшылық Сабақтың түрі: танымдық сабақ Сабақтың типі :   Жаңа  материалды меңгерту.  Сабақтың әдістері: Әңгіме­ сұхбат ;өзіндік жұмыс; жұптық   жұмыс;  интерактивті тақтамен жұмыс;  дәптермен жұмыс; кітаппен жұмыс; тест  жұмысы               Оқыту технологиясы:  блум жүйесі, жаңа форматтағы 7 модуль Мотивация:  Жаңа тақырыпты ашу   Сабақтың  көрнекілігі: Биология  7 сынып,    “Балықтар”   тірек сызбалар,  « Акулалардың  бейнематериалы “ Сүйекті балықтар мен шеміршекті  балықтардың венн диаграмасы.  8 сынып.“Тамақтанудың маңызы”  бейнематериал,слайдтар

Сабақтың технологиялық картасы: Үй тапсырмасын  сұрау Жаңа тақырып  мазмұны Қорытынды ­оқылған тақырып  бойынша  оқушылардың білімін  мақсатынан  анықталады.  бағалау  критерийлерінің  тізімі. Ол аталған  рубриканы ашып  көрсететін қандай да  бір тақырыптың  ­оқудың  міндеттерімен  анықталады және  жұмыс барысында  жүзеге асыру арқылы  нәтижені толық  меңгеруге қатысты  оқушының әртүрлі  қызметтерінің тізімі  көрсетіледі. – оқушының әрбір  критерий бойынша  (жақсы нәтижеге  жетудің барлық  адымдарын) жетістік  деңгейін көрсетеді  және нақты балл  санымен бағаланады.  Жетістігі жоғары  болса – баллыда  артады Үй тапсырмасын сұрауЖаңа тақырып мазмұныҚорытынды­оқылған тақырып бойынша оқушылардың білімін бағалау критерийлерінің тізімі. Ол аталған рубриканы ашып көрсететін қандай да бір тақырыптың мақсатынан анықталады. ­оқудың міндеттерімен анықталады және жұмыс барысында жүзеге асыру арқылы нәтижені толық меңгеруге қатысты оқушының әртүрлі қызметтерінің тізімі көрсетіледі.– оқушының әрбір критерий бойынша (жақсы нәтижеге жетудің барлық адымдарын) жетістік деңгейін көрсетеді және нақты балл санымен бағаланады. Жетістігі жоғары болса – баллыда артады

Топ ережесі: ­Ұйымшылдық ­Сыйластық Тәртіп сақтау Жетістікке жету Тапсырманы сапалы  орындау Уақытқа бағыну Бірге шешім қабылдау ­Ұйымшылдық­СыйластықТәртіп сақтауЖетістікке жетуТапсырманы сапалы орындауУақытқа бағынуБірге шешім қабылдау

Бағалау шкаласы: “Бірін-бірі оқыту” тест Жоғары ұпай-7 Биологиял ық Диктант Жоғары ұпай-8 Жалп ы ұпай саны “Ой қозғау” Жауап беруге байланыс ты 1 ұпаймен Бейсенбай Г Жеңіс Торғын Сәдіман  Ақжол Келіс Дәулет

Бағалау шкаласы: “Бірін-бірі оқыту” тест Жоғары ұпай- 7 Жеке жұмыс Жалпы Жоғары ұпай-17 ұпай - “Ой қозғау” Жауап беруге байланыст ы 1 ұпаймен Аты-жөні Қажығали Інжу Қажығали Ж Жылқыбай Н Жалғасбек Н Құттықадам Т

“Ой қозғау”  кезеңі. Әр сұрақ 1ұпаймен бағаланады 7 сынып. 1.Балықтар туралы не білесіңдер? 2.Балықтар неше класқа бөлінеді? 3.Балықтардың жүрегі неше қуысты 4.Тақтажелбезектілерге  қандай балықтар жатады? 5.Шеміршекті балықтардың бас қаңқасында не орналасқан? 8 сынып. 1.Тынысалу дегеніміз не? 2.Тынысалу мүшелерін ата. 3.Жасанды тынысалу жолдары туралы  не білесіздер? 4.Тынысалу мүшеерінің ауруларын ата “Ой қозғау”  кезеңі.Әр сұрақ 1ұпаймен бағаланады

“Бірін­бірі оқыту” тест тапсырмалары.         Уақыты­ 3 минут Әр сыныпқа 7 сұрақтан  берілген.Әр сұрақ 1  ұпаймен бағаланады.       Ең жоғары ұпай­ 7           “Бірін­бірі оқыту” тест тапсырмалары.

“Бірін­бірі оқыту” тест тапсырмаларының  жауаптары: 7 сынып 1.В 2.А 3.С 4.В 5.С 6.С 7.А 8 сынып. 1.В 2.С 3.В 4.С 5.С 6.А 7.А           “Бірін­бірі оқыту” тест тапсырмаларының жауаптары:

Шағын жинақталған мектептерде 7,8 сыныптарға  арналған биология пәнінен кіріктірілген сабақ Сүйекті балықтардың  құрылысына ,  сан алуандығы туралы  жалпы  мағлұмат беру; Оқушылардың бойына   тамақтанудың маңызы  туралы терең  түсінік  қалыптастыру; 2 3 • Оқушылардың өз бетінше жұмыс жасаудағдысын  қалыптастыру; шығармашылық мүмкіндіктерін анықтау және  пайдалана білуге үйрету; топтық жұмыстар жүргізу арқылы  интеллектуалдық қабілеттерін дамыту; • Оқушылардың пәнге деген көзқарасын, білімге деген  құштарлықтарын,адамгершілік қағидаларын бойына сіңіре  отырып тазалыққа,ұқыптылыққа тәрбиелеу. Сүйекті балықтардың құрылысына , сан алуандығы туралы жалпы  мағлұмат беру;Оқушылардың бойына  тамақтанудың маңызы туралы терең  түсінік қалыптастыру;

Сұхбаттасу кезеңі:  Жаңа тақырыпты оқып – білу Бүгін біз қай тақырып төңірегінде  сөз қозғаймыз? 1.Сүйекті балықтар 1.Сүйекті балықтардың  құрылысы 1.Сүйекті балықтардың  класс  тармақтары 1.Сүйекті балықтар1.Сүйекті балықтардың құрылысы1.Сүйекті балықтардың класс  тармақтары

І І . Ж а ң а   с а б а қ   м а з м ұ н ы .   б а л ы қ т а р   к л а с ы С ү й е к т і   б а л ы қ т а р д ы ң   С ү й е к т і қ ұ р ы л ы с ы н а     с а н   а л у а н д ы ғ ы   т у р а л ы   м а ғ л ұ м а т   б е р у ;   ж а л п ы   , Сүйекті балықтардың құрылысына , сан алуандығы туралы жалпы  мағлұмат беру;

Сүйекті  (костные) балықтардың қазіргі кезде  20 000­нан  астам түрлері бар. Дене  пішіндері де түрліше. Сүйекті  балықтардың терісі жалпақ  ірі қабыршықтармен  қапталған. Қабыршықтарында ағаш дініндегі жылдық  сақиналарға ұқсас сызықтар бар. Осы сызықтарға қарап,  балықтың жасын ажыратуға болады. Сүйекті балықтардың  қаңқасында сүйектер өте көп. Сүйекті балықтарда  торсылдақ болады. Іші ауаға толы торсылдақ ұрықтың  даму кезеніңде ішектен бөлінеді.  Сүйекті  (костные) балықтардың қазіргі кезде  20 000­нан астам түрлері бар. Дене  пішіндері де түрліше. Сүйекті балықтардың терісі жалпақ  ірі қабыршықтармен қапталған. Қабыршықтарында ағаш дініндегі жылдық сақиналарға ұқсас сызықтар бар. Осы сызықтарға қарап, балықтың жасын ажыратуға болады. Сүйекті балықтардың қаңқасында сүйектер өте көп. Сүйекті балықтарда торсылдақ болады. Іші ауаға толы торсылдақ ұрықтың даму кезеніңде ішектен бөлінеді.

Сүйекті балықтар

Сүйекті балықтардың 2 класс  тармағы бар. Бұлардың кейбір  отрядтарының қаңқасында сүйектен  гөрі шеміршек көбірек. Сондықтан  болады шеміршекті балықтарға ұқсас  белгілері байқалады. Мысалы,  тұмсығының болуы, құйрық  жүзбеқанаттарының  тең болмауы.  Олардың сүйекті балықтарға тән  желбезек қақпағы және торсылдағы  Сүйекті балықтардың 2 класс тармағы бар. Бұлардың кейбір отрядтарының қаңқасында сүйектен гөрі шеміршек көбірек. Сондықтан шеміршекті балықтарға ұқсас белгілері байқалады. Мысалы, тұмсығының болуы, құйрық жүзбеқанаттарының  тең болмауы. Олардың сүйекті балықтарға тән желбезек қақпағы және торсылдағы болады

Сүйекті балықтардың денесі: Тұлға Бас Құйры қ

Алдыңғы ми ­  шағын, екі ми  сыңарына  бөлінбеген. Ортаңғы ми мен мишығының  көлемі үлкендеу. Көзінің  құрылысы шеміршекті  балықтарға ұқсас. Есту мүшесі де  тек ішкі құлақтан тұрады Алдыңғы ми ­ шағын, екі ми сыңарына бөлінбеген.Ортаңғы ми мен мишығының көлемі үлкендеу. Көзінің құрылысы шеміршекті балықтарға ұқсас. Есту мүшесі де тек ішкі құлақтан тұрады

Торсылдақ­ кейбір балықтарда тыныс алуға,  дыбыс шығаруға қатысады.  Сүйекті  балықтарда да екі бүйрек, екі несепағар өзегі бар.  Сүйекті балықтарда алғаш рет зәрдің уақытша  сақталатын мүшесі  қуық пайда болған. Зәр  шығаратын тесік те сыртқа жеке ашылады.  Торсылдақ­ кейбір балықтарда тыныс алуға, дыбыс шығаруға қатысады.  Сүйекті балықтарда да екі бүйрек, екі несепағар өзегі бар. Сүйекті балықтарда алғаш рет зәрдің уақытша сақталатын мүшесі  қуық пайда болған. Зәр шығаратын тесік те сыртқа жеке ашылады.

Шеміршекті және сүйекті балықтарды  салыстырыңдар. Шеміршекті  балықтар Сүйекті балықтар 1.Қортпа ,шоқыр,пілмай,латимерия, бахтах. 2.Скат,тұтасбас,акула. 3.Тоқ ішегі жуан,оралмалы қатпарлары бар. 4.Терісі ірі жалпақ қабыршақтармен қапталған 5.Терісі плакоидты қабыршақтармен қапталған 6.Желбезегінің сыртында сүйекті қақпағы бар 7.Желбезек саңылаулары тікелей сыртқа ашылады. 8.Тоқ ішегімен аш ішегінің шекарасында көптеген ұсақ тұйық өскіндері бар. 9.Тұмсығы алға созылыңқы. 10.Торсылдағы болады. 11.Торсылдағы болмайды. 12.Клоакасы бар.. 13.Аналь тесігі бар. 14.Іштей ұрықтанады. 15.Сырттай ұрықтанады.

«Қызығушылықты ояту» 1.Дәу үңгірдің  қақпасы   жабылып,ашылып     тұрады,    Жоқ болсада  топсасы.  /....../ 2.Қос  жиек  ортасы,ақ сүйек.   /...../ 3.Есігін  ашсаң,сайраған  бұлбұл,   Есігін  жапсаң,жайраған  құр   күл.  /....../

Жаңа сабақ  мазмұны: Тағамның маңызы,құрамы мен  қызметі Оқушылардың бойына  тамақтанудың  маңызы туралы терең  түсінік  қалыптастыру;    Жаңа сабақ  мазмұны:Тағамның маңызы,құрамы мен қызметіОқушылардың бойына  тамақтанудың маңызы туралы терең  түсінік қалыптастыру;

Тамақтанудың  маңызы. Адам организмінің қалыпты тіршілік әрекеттері  үшін оның барлық жасушалары мен ұлпалары  үнемі қоректік заттармен қамтамасыз етілуі  керек. Тамақ құрылыс материалы ретінде, организм  өсуі үшін,жасушалардың жаңартылуына,  ұлпалардың жойылған бөліктерін қалпына  келтіруге, сондай­ақ жұмсалған энергияны  толықтыру үшін қажет. Қоректік заттар дегеніміз нәруыздар, көмірсулар,  майлар, минералды тұздар, су мен витаминдер.  Оларды организм күнделікті пайдаланатын тамақ  өнімдерінен алады.     Тамақтанудың  маңызы.

Нәруыздар Күрделі  Органикалық  қосылыстар витаминдер Су көмірсулар ҚОРЕКТІК ЗАТТАР Өзгеріссіз қанға  сіңіріледі Минералды тұздар

Нәруыздар организмнің негізгі құрылыс материалы  Тамақ өнімдері мен қоректік  заттар болып табылады.Олар ұлпалардың тіршілік әрекеті  процесінде жойылған жасушаларды қалпына келтіруге  және жаңа жасушалардың түзілуіне қатысады.Нәруыз  ет,балық,жұмыртқа,сүзбе,бұршақтарда т.б.  болады.Нәруызға тәуліктік қажеттілік 100 г. Көмірсулар ­  организмдегі негізгі энергия көзі.Бұлар  өсімдіктекті өнімдерде көп мөлшерде крахмал түрінде  болады.Олар картоп,ұн,жарма.қызылша  т.б.Көмірсуларға деген тәуліктік қажетсіну 400­500 г. Майлар ­ құрылыс материалы ретінде жасуша  мемранасының құрамына кіреді.Сүт  өнімдері,жұмыртқа,ет және өсімдіктекті тамақта  майлар көп мөлшерде болады.Майлардың тәуліктік  мөлшері 80­90 г. видеоролик

Тағамдық заттардың қызметі Құрылыстық қызметі. Тағамдық заттардан бұлшықеттегі   нәруыздар,тері астындағы май, жаңа  жасушалар түзіледі. Энергетикалық қызметі. Тағам құрамындағы күрделі  органикалық заттар  ыдырағанда  энергия бөлінеді. Қорыта айтқанда, тағамдық заттар  организмді  үнемі құрылыс  материалымен және энергиямен  қамтамасыз етіп отырады. Құрылыстық қызметі.Тағамдық заттардан бұлшықеттегі  нәруыздар,тері астындағы май, жаңа жасушалар түзіледі.Энергетикалық қызметі.Тағам құрамындағы күрделі органикалық заттар  ыдырағанда энергия бөлінеді.Қорыта айтқанда, тағамдық заттар организмді  үнемі құрылыс материалымен және энергиямен қамтамасыз етіп отырады.

• Танертеңгі ас ­ міндетті түрде ыстық  болу керек, мысалы қара құмық не сұлы  ботқасы,сүт,қара нан,көкөністер салат. • Түскі ас ­ көкөністер мен жемістер  салаты еттен не балықтан дайындалған  бірінші және екінші ыстық  тағамдар,компот • Түстен кейінгі ас ­ жеміс не көкөніс  шырыны,сүт сусындары мен жемістер. (банан,алма,алмұрт,апелсин т б) • Кешкі ас ­ жеңіл болғаны дұрыс.Сүт не  айран көкөніс, жарма тағамдары,  жемістер.

Биологиялық диктант 1.Тамақ өнімдерінің едәуір қарапайым организмге  сіңірілетін заттарға ….. және …..процестерді …… деп  аталады. 2.Өзгеріссіз қанға сіңірілетін заттар ……., …….  3.Адам организміне орташа алғанда ….., ……, ……, …….,  …… болатыны есептелген. 4.Органимдегі негізгі энергия  көзі ….. тәуліктік қажеттілігі ……  5.Адамның ……  тәуліктік қажеттілігі 100г болып келетін және  көмірсуда, майда ….айнала алмайды.6.Витаминдердің  жеткіліксіз мөлшерінен организм әлсіреп, әртүрлі аурулар  ….. пайда болады.7  …… сүйек пен тіс құрамына кіретін,  зат алмасуға қатысатын қоректік зат. 8.Организмде ……  әртүрлі заттардың еріткіш рөлін атқарады, көптеген  химиялық реакциялар ….. қатысуына байланысты.

Биологиялық диктанттың жауаптары: 1.Тамақ өнімдерінің едәуір қарапайым организмге  сіңірілетін заттарға ұсақталу және ыдырау процестерді ас  қорыту деп аталады. 2.Өзгеріссіз қанға сіңірілетін заттар  су, минералды тұздар. 3.Адам организміне орташа алғанда  15­20% нәруыз, 0,6% көмірсу, 19% майлар,  5,8% минералды  тұздар, 60­65% су болатыны есептелген. 4.Органимдегі  негізгі энергия көзі көмірсу, тәуліктік қажеттілігі 400­ 500г  5.Адамның нәруызға тәуліктік қажеттілігі 100г  болып келетін және көмірсуда, майда айнала алмайды.  6.Витаминдердің жеткіліксіз мөлшерінен организм  әлсіреп, әртүрлі аурулар авитаминоз пайда болады.7   Минералды тұз сүйек пен тіс құрамына кіретін, зат  алмасуға қатысатын қоректік зат. 8.Организмде су  әртүрлі заттардың еріткіш рөлін атқарады, көптеген  химиялық реакциялар су қатысуына байланысты.

6.Рефлексия (Бес саусақ) 2 минут. Қатысушылардың түсіну деңгейін анықтау мақсатында «Бес саусақ» әдісі бойынша  сабақты бағалау

Үйге тапсырма: 7 сынып. “Сүйекті балықтар класы” Біліміңді сына. “Балықтар әлемі”  тақырыбында сынақөтем  сұрақтарына  жауап беру 8 сынып. “Тамақтанудың  маңызы” Біліміңді сына          “В”, “С”  тапсырмалары 7 сынып. “Сүйекті балықтар класы”Біліміңді сына. “Балықтар әлемі” тақырыбында сынақөтем сұрақтарына  жауап беру8 сынып. “Тамақтанудың маңызы”Біліміңді сына         “В”, “С”  тапсырмалары