Разработка урока по информатика

Тармақталу операторлары 1. Информатика және есептеуіш техника негіздері 8 сынып

Тармақталу алгоритімі. Өткенді еске түсіру. • Белгілі бір шарттың орындалу немесе орындалмауына байланысты командалар тізбегінің бірнеше тармақтарға бөлінетін тобы тармақталу алгоритімі деп аталады.

Тармақталу алгоритімін орындау үшін қолданылатын операторлар Шартты оператор if  <шарт>  then <1-оператор>  else <2-оператор>; Таңдау операторы case <селектор-оператор> of < 1-тұрақты> : < 1-оператор>; < 2-тұрақты > : < 2-оператор>; … else < n-оператор> end; Шартсыз көшу операторы goto <белгі>;

Шартсыз көшу операторы • Көшу немесе шартсыз көшу операторы операторлардың сызықты орындалуын бұзып, келесі атқарылуды, яғни белгісі бар операторға көшуді орындайды. • Бұл оператор GOTO (көшу) түйінді сөзінен басталады да, одан кейін LABEL бөлімінде сипатталған белгі атауы жазылады. GOTO БЕЛГІ

Шартсыз көшу операторы Мысалы, белгі Программадан бөлігіндегі сипатталу: үзінді: LABEL 20, SUM; болса, онда GOTO операторында тек осы белгілер ғана пайдаланылады, яғни label belgi; … begin … goto belgi … belgi: … GOTO 20; немесе GOTO SUM;

Шартты оператор • Тарамақталу процестері бар алгоритмдерді ұйымдастыру үшін шартты операторлар пайдаланылады. If шартты операторы шартқа байланысты программадағы іс-әрекеттердің орындалу ретін өзгертеді. els e оператор операто then 2- р if өрнек 1- егер онда әйтпесе

Шартты оператор Толық түрі: Қысқартылған түрі: if  <шартты өрнек>  then <1- оператор>  else <2- оператор>; if  <шартты өрнек>  then <1- оператор>;

Таңдау операторы • Жоғарыда біз белгілі бір шарттың орындалу немесе орындалмауына байланысты алгоритмнің 1- операторы немесе 2-операторы орындалатынын қарастырдық. • Алайда, көбінесе мүмкін болатын жағдайлар екеу емес, одан да көп бола береді, яғни процесс көп тармақты болады.

Таңдау операторы • Берліген мысалдан 0-9 дейінгі цифр түрінде көрсетілген сандардың сөз түрінде жазылуы if операторы арқылы көрсетілген. • Алайда, бұлай жазу ыңғайлы емес болып табылады. Осы арада case таңдау операторы керек. if digit= 0   then     write ('Нөл'); if digit = 1   then     write (‘Бір'); if digit = 2   then     write (‘Екі'); .... ..... ......

Таңдау операторы BEGIN S-ті ЕНГІЗУ Case <селектор-оператор> of <1-тұрақтылар тізімі>: < 1-оператор >; S <2-тұрақтылар тізімі>: < 2-оператор >; … : < N-оператор >; Else <оператор> End; 1- мән 2- мән N- мән else 1-оператор 2-оператор …………….. N-оператор Оператор End.

Басы N-ді енгізу Дүйсен Сейсен бі бі ………… ….. бі Жексен Аптада 7 күн ғана бар! N 1 2 7 els e Соңы. Есеп Апта күндерінің сан реті бойынша (1,2,…,7) апта күнінің атын шығаратын блок- схема және программа құр. Басқа сандар енгізілген жағдайда «Аптада 7 күн ғана бар!» хабарын шығар.

Program esep_sheshui; Var n : integer; Begin writeln(‘Апта күніне сәйкес сан енгізіңіз: ’); readln(n); Сase n of 1: writeln(‘Дүйсенбі); 2: writeln(‘Сейсенбі); 3: writeln(‘Сәрсенбі’); 4: writeln(‘Бейсенбі’); 5: writeln(‘Жұма’); 6: writeln(‘Сенбі’); 7: writeln(‘Жексенбі’); Else writeln(‘Аптада 7 күн ғана бар!’) End; End.

Сандар интервалы Case x of балама 1,2,3,4: < 1-оператор >; 1..4: < 1- (альтернатива) оператор >;

Айдың реттік нөміріне сәйкес жыл мезгілін анықтау program zhyl_mezgili; var    month: integer; {айға сәйкес сан} begin     write (’Айға сәйкес санды енгізіңіз:’);     readln (month);    writeln (‘Жыл мезгілі:’);     case month of         1, 2, 12: writeln (’қыс’);         3..5: writeln (’көктем’);         6..8: writeln (’жаз’);         9..11: writeln (’күз’);         else writeln (’Енгізілетін сан 1 мен 12-нің арасында болуы керек.’);     end; end.

Есеп Екі сан енгізіліп, арифметикалық амал таңдалуы керек (+,-,*,/). Таңдау бойынша программа сәйкес есептелурді жүргізіп нәтижені экранға шығаруы керек. begin Program amaldar; Var operation:Char; x,y,z:real; Writeln('Введите первое число'); readln(x); Writeln('Введите число'); readln(y); Writeln(‘арифметикалық амалды енгізіңіз +, -, * или /'); readln(operation); Case operation of '+': z:=x+y; '-': z:=x-y; '*': z:=x*y; '/': z:=x/y; Else Writeln(‘Сіз енгізген амал End; қабылданбайды'); writeln('Z=', Z:5:2); end.