Тармақталу
операторлары 3
Информатика және есептеуіш
техника негіздері
8 сынып
GOTO операторы
• GOTO операторы программада
шартсыз көшу үшін қолданылады.
• Бұл оператор GOTO (көшу) түйінді
сөзінен басталады да, одан кейін
LABEL бөлімінде сипатталған белгі
атауы жазылады.
GOTO
БЕЛГІ
GOTO операторының
жазылуы
Оператордың жалпы жазылуы:
GOTO белгі;
Белгі 1 мен 9999 арасындағы таңбасыз
сан болуы мүмкін немесе латын
әріптерінен және цифрлардан құралған
символдар тізбегі болуы мүмкін
“Белгіні”сипаттау
• Белгілер белгілерді сипаттау
бөлімінде жарияланады.
,
Label
бүтін оң
сан
;
идентификатор
белгісі
• Мысалы:
• LABEL 20, SUM;
• LABEL 1;
• LABEL A;
Белгінің жазылуы
• Белгі қажетті операторлар алдында
қойылып, олардан қос нүкте арқылы
бөлінеді.
Label L1, L2;
Begin
...
goto L1;
...
L1 : goto L2;
...
L2 :
End.
Мысал.
program goto_mysal; {программа аты}
uses crt; {модульді қосу}
label m; {m белгісінің сипатталуы}
begin
write(‘Мен'); {басып шығару}
goto m; {белгіге өтуді талап ету}
write(‘мектепте оқымаймын'); {бұл
оператор орындалмайды}
m: write(‘мектепте оқимын'); {осы бөлімге
өту}
readkey; {программаны тоқтату
үшін}
end.
Есеп
X-ті есептеу программасын құру:
x:=12*b/(2-a)
Шартты операторды қолдану
арқылы
uses crt;
var a,b,x:real;
begin
read (a,b);
if (a=2)then
writeln (‘Шешімі жоқ')
else
begin
writeln (‘Шешімі бар');
x:=12*b/(2-a);
writeln (x);
end;
end.
Шартсыз көшу операторы арқылы
Берілген программа а-
ның дұрыс мәні
енгізілгенше,
қолданушыдан сан
енгізуді сұрайды
uses crt;
var a,b,x:real;
begin
BELGI:
read (a,b);
if (a=2)then
begin
writeln (‘Шешімі жоқ');
writeln (‘а-ның мәнін қайта енгізіңіз');
goto BELGI;
end
else
begin
writeln (‘Шешімі бар');
x:=12*b/(2-a);
writeln (x);
end;
end.
Бос оператор
Бос оператор ешқандай да әрекеттің
орындалмайтынын көрсетеді, ол программа
блогынан шықпай-ақ, бірнеше жолды орындамай
өткізіп жіберіп, блок соңына бірден көшетін кезде
пайдаланылады. Мұндайда END cөзінің алдына
белгі жазылап, соңына қос нүкте
қойылады,мысалы:
Label Belgi;
...
Begin
...
goto Belgi;
...
Belgi: {Белгісі бар бос оператор}
End.
{Блок соңына көшу}
Мысал.
x
Есеп. X нақты саны берілген. Y функциясының
мәнін есептеңіз:
1
x
cos2
1
1
егер
егер
x
2
егер
x
1
,4
x
,
,
2
x
y
Шарттарды байқап қарасақ, 1< x ≤ 2 интервалында
функцияның анықталмағанын көруге болады.
Блок-схема
басы
x
иә
y cos2
x
x≤-1
иә
жо
қ
x≤1
y=-x2+4
y
соңы
жо
қ
иә
x>2
жоқ
y=1/x
‘Функция
анықталмаған’
program mysal;
uses crt;
Label 1;
var x,y:real;
BEGIN
clrscr;
Write(‘х мәнін енгізіңіз: ');ReadLn(x);
If x <=-1 Then y:=sqr(cos(x))
Else IF x<=1 THEN y:=-sqr(x)+4
ELSE if x>2 then y:=1/x
else Begin
WriteLn('Функция
анықталмаған');
GOTO 1;
End;
WriteLn('y=',y:7:2);
1: readln;
END.
• Шартсыз көшу операторын Паскаль
тіліндегі басқа операторлармен
алмастыруға болады.
• Құрылатын программаларда шартсыз
көшу операторы сирек қолданылады.
• Goto операторын шектен тыс көп қолдану
программаны түсінуді қиындатып жіберуі
мүмкін.
13-сабақ.pptx
