Құрылыс өндірісінің негізгі ережелері мен нөлдік циклі

                                                                                               бЕКІТЕМІН:

                        Директордың  оқу – өндірістік

                        жұмыстары жөніндегі орынбасары:

                                                            Р.Айназаров

Сабақ жоспарының конспектісі

Дәріс №23-24

1.3.2 Ғимараттың техникалық жай-күйінің параметрлері

Көп қүрылымдық элементтерден түратын

ғимараттардың техникалық жай-күйінің өзгеру процесін математикалық сипаттау едәуір қиындық тудырады. Бүл                техникалық

қүрылғылардың жүмыс істеу қабілеттілігінің өзгеру процесі белгісіздікпен және кездейсоқтықпен сипатталуымен байланысты.

Ғимараттарды пайдалану барысында олардың техникалық жай-күйі өзгереді. Бүл жүмыс қабілеттілігінің, атап айтқанда сенімділіктің сандық сипаттамаларының нашарлауынан көрінеді. Ғимараттың техникалық жай- күйінің нашарлауы материалдардың физикалық қасиеттерінің, олардың арасындағы жанасу сипатының, сондай-ақ өлшемдері мен нысандарының өзгеруі нәтижесінде болады.

Ғимараттың техникалық жай-күйінің өзгеруіне конструкциялық материалдардың бүзылуы және жүмыс істеу қабілетін жоғалтудың басқа да түрлері себеп болады.

Көтергіш және қоршау конструкциялары, сондай-ақ ғимараттар мен имараттардың жабдықтары уақыт өте келе тозып, ескіреді. Ғимараттарды пайдаланудың бастапқы кезеңінде элементтердің өзара іске кірісуі жүреді. Ғимарат конструкцияларының механикалық, беріктік және пайдалану сипаттамаларының нашарлауы орын алады. Бул өзгерістердің барлығы ортақ және жергілікті болуы мүмкін, олар жекелей және жиынтықта болады.

Ақаулардың, істен шығулар мен авариялардың ең көп саны қүрылыс процесіне және ғимараттар мен имараттарды пайдаланудың бірінші кезеңіне келеді. Басты себептері: бүйымның, монтаждың жеткіліксіз сапасы, негіздің шөгуі, температуралық-ылғалдық өзгерістер және басқалар.

Құрылыс және бірінші қүрылыстан кейінгі кезеңдер ғимараттың күрделі бірыңғай жүйесіндегі барлық элементтердің іске кірісуімен сипатталады. Осы кезеңде ішкі қабырғалардың сыртқы қабырғаларынан ығысуы және үзілуі, шөгуі, конструкцияның температуралық деформациясы, материалдардың сырғуы және т.б. орын алады.

Ғимараттар мен имараттардың конструкциялары мен элементтерінің жүмыс істеу кезеңі аяқталғаннан кейін (ақаулы учаскелерді бітегеннен кейін) қалыпты пайдалану кезеңінде істен шығу саны төмендейді және турақтандырылады.

Бул кезеңде жумыс жағдайлары мен элементтерді пайдалануға байланысты кенеттен деформациялар негізгі ақаулар болып табылады.

Кенеттен деформацияға жүктемелердің күтпеген шоғырлануы, материалдардың сырғығыштығы, қанағаттанғысыз пайдалану,температуралық-ылғалдық әсер ету, жөндеу жұмыстарын дурыс орындамау себеп болуы мүмкін.

Үшінші кезең - конструкция материалының ескіруімен, оның серпімді қасиеттерінің төмендеуімен байланысты қарқынды тозу кезеңі.

Конструкция мен жабдықтың қалыпты пайдалану жағдайында да әртүрлі қызмет мерзімі болады және әркелкі тозады. Жекелеген конструкциялардың қызмет ету үзақтығы материалдар мен пайдалану жағдайларына байланысты. Конструктивтік элементтердің үзақ мерзімділігіне жалпы ғимараттың конструктивтік шешімі мен капиталдығы әсер етеді; берік материалдардан және сенімді конструкциялардан жасалған ғимараттарда кез келген элемент үзақ емес материалдардан жасалған ғимараттарға қарағанда үзағырақ қызмет етеді.

Пайдалану кезеңінде табиғи жағдайлар мен адам қызметінің әсерінен ғимараттардың қүрылымдық элементтері мен инженерлік жабдықтары біртіндеп өзінің пайдалану сапасын жоғалтады.

Уақыт өте келе беріктік, түрақтылық төмендейді, жылу және дыбыс оқшаулағыш, су және ауа өткізбейтін қасиеттері нашарлайды.

Бүл қүбылыс физикалық (материалдық, техникалық) тозу деп аталады және салыстырмалы шамада (%) және қүндық мәнде анықталады.

Ғимараттың жекелеген конструкцияларының жай-күйін техникалық сипаттау үшін оның табиғи тозуын анықтау қажеттілігі туындайды.

Физикалық тозу деп уақыт өте келе көтеру қабілетінің (беріктігі, түрақтылығы), жылу және дыбыс оқшаулағыш қасиеттерінің, су және ауа өткізгіштігінің            төмендеуі

арқылы ғимараттың жоғалуын түсінеді.

Физикалық тозудың негізгі себептері - табиғи факторлардың, сондай-ақ ғимаратты пайдаланумен байланысты технологиялық процестердің әсер етуі.

Ғимараттардың тозу пайызы физикалық тозуды бағалау ережелерін пайдалана отырып, қызмет ету мерзімі немесе конструкциялардың нақты жағдайы бойынша анықталады, онда кестеде тозу белгілері белгіленеді және конструкциялар мен жүйелердің физикалық тозуы анықталады (%- бен). 2- қосымшада «Ғимараттың қүрылымдық элементтерінің тозу белгілері» деген кестелер келтірілген.

Табиғи тозуды:

-    конструктивтік элементтерді көзбен шолып қарау және физикалық тозу салдарынан шығындардың немесе пайдалану қасиеттерінің пайызын анықтау негізінде кестелердің көмегімен;

-    қалдық қызмет мерзімін бағалай отырып, сараптамалық жолмен;

-    есептеу жолымен;

-    ғимаратты пайдалану қасиеттерін қалпына келтіру үіпін қажетті жүмыстардың қүнын анықтаумен инженерлік зерттеу арқылы белгілейді.

Физикалық тозу ғимараттың жекелеген элементтерінің: қабырғалардың, жабындардың, шатырлардың, шатырлардың, едендердің, терезе және есік құрылғыларының, әрлеу жұмыстарының, ішкі санитарлық-техникалық және электротехникалық құрылғылардың және басқа да элементтердің физикалық тозу шамаларын қосу арқылы анықталады.

Конструкциялардың табиғи тозуын анықтау үшін олардың әртүрлі тозу дәрежесі бар жекелеген учаскелерін тексереді. Барлық ғимараттың ^ф пайызы объектінің жалпы қалпына келтіру қүнында олардың үлес салмағы бойынша өлшенген жекелеген конструктивтік элементтердің тозуының орташа арифметикалық мэні ^ - ^^// тоо Р^еті^нД^е анықталады:

і=1

. . (^и) . . мүнда - осы конструктивтік элементтің немесе инженерлік жүйенің жалпы

қалпына келтіру қүнындағы үлестік қүны, %;

іі - техникалық қарап-тексеру кезінде орнатылған конструктивтік элементтің тозуы, %.

Мысал. 1.3-кестеде ғимарат конструкциясының физикалық тозу пайызын есептеу келтірілген. (1.1) формула бойынша ғимараттың орташа физикалық тозуы анықталды.

П

е_Ф=Іад/юо

і=і

0_Ф=1966/100 = 19,66%

Табиғи тозу қүны I, теңге, мына формула бойынша анықталады

I     =£фҒ/100,                                              (1.2)

мүндағы Оф - физикалық тозу, (1.1) формуласы бойынша

V - қалпына келтірілген қүн, теңге.

Ғимараттың қалпына келтірілген құны осы кезеңдегі қолданыстағы бағаларда оның өсімін молайту қунымен анықталады.

Инженерлік зерттеу негізінде физикалық тозуды анықтау әдісі ғимарат элементтерінің жай-күйін аспаптық бақылауды және олардың пайдалану қасиеттерін жоғалту дәрежесін анықтауды көздейді. Тозуды шамамен бағалау үшін ғимараттың нақты қызмет ету мерзімін есептік қызмет ету мерзімімен салыстыру пайдаланылады:

іі=(і /7)100, мұнда                                                      (1.3)

іі - есептеумен белгіленген конструктивтік элементтің тозуы, %;

і - нақты қызмет ету мерзімі, жыл;

Т- нормативтік қызмет ету мерзімі, жыл.

Нақты нормативтік қызмет ету мерзімдерін салыстыру әдісі бойынша физикалық тозуды бағалау тозудың қызмет ету мерзімдеріне желілік тәуелділігін білдіреді, бұл ғимарат элементтерінің физикалық тозуына алып келетін физикалық процестердің нақты заңдылығына сәйкес келмейді. Сондықтан физикалық тозуды әділ бағалау үшін инженерлік қарап-тексеру жүргізу қажет.

Конструкцияны бақылау пайдаланудың бірінші кезеңінде (жұмыс істеу кезеңі), конструкция жаңа кезінде тозу әлсіз болатынын, ал үшінші кезеңде (қызмет ету мерзімінің соңына қарай) тозу қарқындылығы артатынын көрсетеді. 100 жыл ішінде тозуы 75%-ды құрайгын конструкция қызмет ету мерзімінің соңына қарай бірінші кезеңге қарағанда (30%) бір жарым есе артық (45%) тозады.

Жекелеген конструктивтік элементтер мен инженерлік жүйелердің физикалық тозуы бойынша ғимараттың жалпы тозуы белгіленеді.

Күрделі жөндеуді орындау кезінде физикалық тозу ішінара жойылады, ал ғимараттың құны артады.

Ауысатын конструкцияларда гимараттарды күрделі жөндеу кезінде физикалыц тозу жойылады, ал ауыспайтын Ш конструщияларда - тек азаяды, өйткені физикалыц тозу бойыниш 1ф ауыспайтын конструкцияларды жөндеу мүмкін емес, ал оларда жүргізілетін жөндеу жүмыстары цалпына келтіру сипатында болады және физикалық тозу мөлшерін анықтау жөніндегі нормативтік цүжаттардыц негізіне табиги тозу мен қалпына келтіру үшін қажетті жөндеу цүныныц арацатынасы алынады. Күрделі және агымдагы жөндеу нәтижесінде физикалыц тозудыц өсу царцыны төмендейді. Ғимараттардыц тозуы 90 - 100 жылдан кейінгі алғашцы 20-30 жыл ішінде өте царцынды болады.

Физикалық тозудың дамуына күрделі жөндеу көлемі мен сипаты, ғимаратты жоспарлау, орналасу тығыздығы, күрделі жөндеу кезіндегі жұмыс сапасы, санитарлық-гигиеналық факторлар (инсоляция,

аэрация), пайдалану кезеңдері, ұстау және ағымдағы жөндеу деңгейі сияқты факторлар әсер етеді.

Ірілендірілген көрсеткіштердегі конструкциялардың физикалық тозуы және олардың жай-күйінің сипаттамасы 1.4-кестеде келтірілген.

Ғимарат пайдалану барысында моральдық тозуға үшырайды, оның негізгі себебі - техникалық прогресс.

Оның мәні, уақыт өте келе үздіксіз техникалық

прогрестің әсерінен жаңадан салынған және ескі ғимараттар   арасындағы

сәйкессіздік, ғимараттың өзгермелі әлеуметтік сүраныстар салдарынан оның функционалдық мақсаттарына сәйкес келмеуі болып табылады.

Бүл сәулет-жоспарлау шешімдерінің қүрылыс салудың тығыздылығы туралы қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келмеуінен, аумақты абаттандыру,

көгалдандыру деңгейінің жеткіліксіздігінен, ескірген инженерлік жабдықтардан тұрады.

Ескі ғимараттар адамдардың қазіргі заманғы сураныстарын және өндірістің қазіргі заманғы талаптарын өзінің габариті, жоспарлануы, үй- жайлардың орналасуы, сыртқы келбеті, техникалық жабдықтау деңгейі бойынша да қанағаттандырмайды. Бұл ғимараттар айтарлықтай берік және олардың физикалық тозуы шамалы, бірақ «моральдық тұрғыда» ескірген болуы мүмкін. Сондықтан ескі ғимаратты қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келтіру үшін қайта жаңартуды, жаңғыртуды, қайта орналастыруды жүргізу қажет.

Моральдық тозудың екі нысаны бар (1.11-блок-схема)

Бірінші нысанның моральдық тозуын анықтау формуласы:

^М1 = (!-<?)■ ^Сст ^{= П}1 ' ^Сст ₅                       (14)

мүнда Мі - қүнсызданудың абсолюттік шамасы, теңге;

Пі - моральдық тозудың бірінші нысанының көрсеткіші;

С_ст - үқсас ескі қүрылыстың қүны;

ф - үқсас жаңа С_н және ескі С_ст құрылыстары құнының қатынасы.

Екінші нысандағы моральдық тозудың шамасы ескі ғимараттың және қазіргі заманғы талаптарға сәйкес салынған жаңа ғимараттың қалпына келтіру (баланстық) құнын салыстыру жолымен бағаланады, бұл келесі математикалық тэуелділік түрінде ұсынылады:

С = К.

мұнда С - құрылыстың бастапқы құны, теңге.;

П₂ - құрылыстың моральдық тозуының екінші нысанының көрсеткіші;

К_м - моральдық тозудан туындаған қайта жаңартуға күрделі салымдар, теңге. Қосымша шығындарға байланысты емес бірінші нысандағы моральдық тозудан айырмашылығы, екінші нысандағы моральдық тозуды жою күрделі жөндеу, қайта жабдықтау және ғимараттарды жаңғырту қажеттігімен байланысты, бүл күрделі жөндеу қүнының үштен бір бөлігін, ал кейде одан да көп бөлігін қамтиды. Қолданыстағы ғимараттың моральдық тозуын жоюға жүмсалатын шығындардың рүқсат етілген мөлшері алаң бойынша тең, бірақ жаңа технология мен абаттандыру талаптарына жауап беретін ғимараттың жаңа қүрылысына жүмсалатын шығындардан аспауы тиіс.

Ғимараттың моральдық тозуы әлеуметтік талаптардың өзгеруіне қарай күрт өзгеріп отырады, бірақ ғимараттар физикалық тозуға қарағанда, осы тозуға әлдеқайда жылдамырақ үшырайды.

Екінші нысандағы моральдық тозуды сандық бағалаудың екі негізгі тәсілі болуы мүмкін: техника-экономикалық және әлеуметтік.

Техникалық-экономикалық тәсіл ғимараттардың қалпына келтіру қүнынан пайызбен көрсетілген әртүрлі ғимараттардың конструктивтік элементтері мен инженерлік жабдықтарының үлестік қүнын жинақтау негізінде жасалған көрсеткіштер жүйесін білдіреді.

Моральдық тозудың екінші нысанын социологиялық бағалау әдісі түрғын үйді айырбастау және сатып алу-сату процестерін талдауға негізделген.

Екінші нысандағы моральдық тозуды сандық бағалаудың екі негізгі тәсілі болуы мүмкін: техника-экономикалық және әлеуметтік.

Техникалық-экономикалық тәсіл ғимараттардың қалпына келтіру қүнынан пайызбен көрсетілген әртүрлі ғимараттардың конструктивтік элементтері мен инженерлік жабдықтарының үлестік қүнын жинақтау негізінде жасалған көрсеткіштер жүйесін білдіреді.

Моральдық тозудың екінші нысанын социологиялық бағалау әдісі түрғын үйді айырбастау және сатып алу-сату процестерін талдауға негізделген.

Физикалық және моральдық тозуды тудыратын факторлардың өзгеру заңдылықтары әртүрлі. Пайдалану барысында моральдық тозудың алдын алуға келмейді. Ғылыми-техникалық прогресті ескере отырып, жобалау әдістерімен неғүрлым үзақ пайдалану кезеңінде қолданыстағы талаптарға сәйкестігін қамтамасыз етуге қабілетті өлшемдік-жоспарлау және конструктивтік шешімдерді алуға болады.

Физикалық тозуды жою ғимараттың тозған конструкцияларын ауыстыру жолымен жүргізіледі. Әртүрлі конструкциялардың қызмет ету мерзімі айтарлықтай әртүрлі болғандықтан, пайдалану кезеңінде кейбір конструкцияларды кейде тіпті бірнеше рет өзгерту керек.

Кейде физикалық тозуы шамалы ғимараттың конструкциялары мен инженерлік жүйелері моральдық тозуына байланысты ауыстыруды талап етеді.

Ь коэффициенті физикалық және моральдық тозу қунының арақатынасын ескереді:

Ь = I / М 2——1,                                                           (1.6)

мунда М₂- екінші нысандағы моральдық тозу құны, теңге.

Ғимарат конструкциялары мен жүйелерінің моральдық және физикалық тозу мерзімдері сәйкес келетіндер ең үнемді жобалық шешімдер болып саналады. Бүл жағдайда тозу арақатынасын ескеретін коэффициент бірлікке ұмтылады.

Ғимараттың техникалық жай-күйінің параметрлері параграфы бойынша қорытынды жасаймыз

Әрбір меншік иесі оның жылжымайтын мүлкі тиісті жағдайда болғанын, ұзақ уақыт қызмет еткенін, қызметкерлер мен түрғындар үшін қауіпсіз болуын қалайтыны сөзсіз. Дәл осы себепті ғимараттар мен имараттар мерзімді қарап-тексеру — техникалық жай-күйін қарап-тексеруге жатады. Рәсім заң бойынша міндетті. Алайда, меншік иелері оған ерікті негізде жүгінеді. Ол мүліктің қандай жағдайда екенін анықтауға және проблемаларды жою бойынша уақтылы шаралар қабылдауға мүмкіндік береді.

Біз ғимараттар мен имараттарға жиі қарап-тексеру жүргізу қажеттігі туралы айттық, ал қазір бүл рәсімнің қалай өтетінін және орындаушы компанияны қалай дүрыс таңдау керектігін қарастырамыз.

Автомобиль немесе газ жабдығы тұрақты техникалық байқауды және жөндеуді қажет ететіні сияқты, ғимараттар мен имараттар да мерзімді тексерілуге тиіс. Қарап-тексеру міндеттері техниканы қарауға ұқсас - объектінің авариялық жағдайда еместігіне және пайдаланушылар мен айналасындағыларға қауіп төндірмейтініне көз жеткізу, ақауларды анықтау, конструкция бөлігін жөндеу және/немесе ауыстыру қажеттілігін анықтау.

Қысқаша айтқанда, техникалық қарап-тексеру (ТҚТ) — бүл объектінің жағдайы мен жүмыс қабілеттілігін, пайдалану және қайта қүру мүмкіндігін бағалау және анықтау жөніндегі, сондай-ақ жөндеу, қалпына келтіру, күшейту қажеттілігін анықтайтын іс-шаралар кешені. Егер объектіге жөндеу немесе қайта жаңарту қажет болса, техникалық қарап-тексеру қорытындысы осы жүмыстарды жобалау үшін жеткілікті ақпарат беруі тиіс. Техникалық пайдалану жөніндегі нормативтік қүжаттарда қандай жағдайларда техникалық қарап-тексеру қажет екендігі көрсетіледі. Оларды шартты түрде үш топқа бөлуге болады (1.12-блок - схема).

Бұдан басқа, «ғимараттың техникалық жай-күйін кешенді қарап-тексеруге» және «ғимараттар мен имараттардың техникалық жай-күйінің жалпы мониторингіне» қойылатын талаптар белгіленеді. Кешенді қарап-тексеру кезінде, әдеттегіге қарағанда, ғимараттың акустикалық, жылу оқшаулағыш қасиеттері мен коммуникациялардың жай-күйін де зерттейді. Мониторинг тапсырыс беруші анықтайтын объектінің бөліктерін ғана зерттеуді көздейді.

Ғимараттар мен имараттарға ТҚТ барысында ғимаратты авариясыз пайдалану үшін аса маңызды бөліктердің жай-күйін тексереді. Нормативтік құжаттар тұрғысынан мұндай бөліктерге: топырақ, іргетас, шатырдың (ферманың) элементтері, қабырғалар, бағаналар, аражабындар, балкондар, сатылар мен эркерлер, конструкция бөліктерінің жіктері мен тораптары жатады.

Әлбетте, материалдың әрбір түрі қарап-тексеру кезінде жеке тәсілді талап етеді, сондықтан ағаш қаңқасы бар үйді немесе тас ғимаратты бағалау жүмыстарының тізімі әртүрлі болады. Бірінші жағдайда маман ағашта жарықтардың болуын, шіру белгілерін, арқалықтардың иілуін анықтауға тырысады, бу және гидрооқшаулау қасиеттеріне назар аударады. Тас ғимаратты зерттеу кезінде бағалаушылар қүрылыста қуыстардың бар-жоғын тексереді, материал сынамасын алады, зертханалық жағдайларда оның ылғалдылығы мен беріктігін зерттейді. Бүл туралы толығырақ 2-тарауда сипатталған және осы оқу қүралының 3-қосымшасында зерттеу мысалдары келтірілген.

Маңызды! Ғимараттар мен имараттардың техникалъщ жай-күйін қарап-тексеру құрылыс иесінен сарапшының кұрылыс конструкциясының негізгі бөліктеріне қол жеткізуін қамтамасыз етуді талап етеді. Сарапшы қарап-тексеру және материалдардың сынамасын алу үшін тұсқагаздардың бір бөлігін, сылақты, еден мен қабыргаларды қаптау элементтерін алып тастауды талап етеді.

ТҚТ рәсімі - өте күрделі және орындаушыдан бағалау мен қүрылыс стандарттарын, сондай-ақ заңнаманы егжей-тегжейлі білуді талап етеді, сондықтан оны жүргізу үшін компанияның тиісті өзін-өзі реттейтін үйымға рүқсаты болуы тиіс.

Зерттеу кезеңділігі МЕМСТ 31937-2011 стандартында көрсетілген. Қүжатқа сәйкес ғимараттарды қарап-тексеруді:

1.                 пайдалануға берілгеннен кейін екі жылдан кешіктірмей;

2.                 қолайсыз факторларға үшыраған — мысалы, жоғары ылғалдылық жағдайында, сейсмикалық белсенді аудандарда және т. б. жүмыс істейтін ғимараттар үшін қарапайым пайдалану жағдайында он жылда бір рет және бес жылда бір рет;

3.                 нормативтік пайдалану мерзімі аяқталғаннан кейін;

4.                 ақаулар мен деформациялар анықталған кезде;

5.                 авариялар мен дүлей апаттардан кейін;

6.                 қүрылыстың мақсаты өзгерген кезде;

7.                 қадағалау органдарының үйғарымы бойынша;

8.                 меншік иесінің қалауы бойынша жүргізу қажет.

Ғимараттар мен имараттарды қарап-тексеруді шартты түрде үш кезеңге бөлуге болады.

1    кезең - Дайындық

Дайындық кезеңінде сарапшылар қолда бар барлық құжаттаманы: ғимарат жобасын, техпаспортты, қабаттық жоспарларды, өткен зерттеулердің нәтижелерін, соның ішінде топырақты геологиялық зерттеу нәтижелерін, өзге де құжаттаманы зерделейді. Сарапшылардың міндеті - объектінің құрылысы, оны пайдалану шарттары және ғимараттың «әлсіз жерлері» туралы барынша толық түсінік алу. Осы кезеңде жумыстарды орындауға арналған техникалық тапсырманы жасайды және тапсырыс берушімен келіседі.

2     кезең - Алдын ала (көзбен шолып) қарап-тексеру

Осы кезеңде мамандар ғимаратты қарап, көзге көрінетін ақаулардың, мысалы бетон қабырғалары мен негізінің жарықтарының, іргетастың зақымдануының бар-жоғын тексереді. Алдын ала қарап-тексеру негізінде мынадай кезеңдердің қажеттілігі туралы шешім қабылданады.

3-кезең - Егжей-тегжейлі (аспаптық) қарап-тексеру

Егер алғашқы екі кезеңде бүлінген желер, конструкциялардың ақаулары, топырақпен және т.б. байланысты проблемалар анықталса, мунда бұзбайтын бақылаудың арнайы жабдықтары іске қосылады, олар беріктік көрсеткіштерін, қалыңдығын және материалдардың басқа да параметрлерін өлшейді, қажет болған жағдайда зертханалық және геодезиялық зерттеулерді жүзеге асырады.

ТҚТ рәсімін өткізгеннен кейін Орындаушы компания Тапсырыс берушіге нысаны МЕМСТ 31937-2011 стандартында белгіленген қужаттарды береді. Нәтижелердің бірінші және негізгі бөлігі қорытынды болып табылады. Онда объект туралы мәліметтер (мекенжайы, мәртебесі, қабаттылығы, типі, меншік туралы ақпарат, жобалау мен құрылыс жүргізген компаниялар және т.б. туралы), сондай-ақ зерттеу барысында анықталған негізгі параметрлер: крен, өзіндік тербелістердің негізгі тонының кезеңі және ең бастысы-техникалық жай- күйінің санаты болуы тиіс. Жүргізілген техникалық қарап-тексерудің үлгісі 3- қосымшада келтірілген.

Санат 1.13-блок-схемадағы төртеудің бірі болуы мүмкін

Алғашқы екі санат ғимаратты шектеусіз пайдалануға және қосымша жүмыстар жүргізуге мүмкіндік береді. Үшінші санатты иелену меншік иесін анықталған проблемаларды жою жөнінде шаралар қабылдауға міндеттейді. Төртінші санат кезінде ғимаратты пайдалануға тыйым салынады. Сондай-ақ, ғимараттың құлауына алып келуі мүмкін елеулі ақаулар анықталған кезде бағалаушы мундай факт туралы меншік иесіне және атқарушы билік және қүрылыс қадағалау органдарына дереу хабарлауға міндетті.

Белгілі бір нысандағы қорытындыдан басқа, орындаушы тапсырыс берушіге қосымшалар пакетін беруі тиіс. Оған объектінің схемалары, сызбалары мен фотосуреттері (оның ішінде анықталған зақымданулар), жердің, топырақтың, ғимараттың жай-күйі мен конструкцияларының, анықталған ақаулар мен олардың ықтимал себептерінің сипаттамасы кіреді. Ғимаратқа техникалық жай-күйдің үшінші санаты берілген кезде орындаушы конструкцияны қатайтуға арналған техникалық тапсырманы жасауы тиіс.

Ғимараттар мен имараттардың техникалық жай-күйін қарап-тексеру — жылжымайтын мүліктің кемшіліктері мен зақымдануларын дер кезінде анықтауға көмектесетін рәсім. Бағалау кезіндегі қателіктер ғимарат конструкциясының дер кезінде қатайтылмауына әкеп соғуы мүмкін. Нәтижесінде объект одан әрі күрделі жөндеуге, қайта жаңартуға немесе авариялық жағдайға елеулі салымдарды талап етеді.

Скачано с www.znanio.ru