Сындарлы теориясына негізделген оқыту мен оқу үдерісінде өзіндік білім алуды дамыту

14.04.2015ж.                                                                                                                                                                              «Тексерілді» Директордың оқу­тәрбие ісі жөніндегі орынбасары ________ Сынабаев Н Коучинг жоспар  сындарлылық   теориясы   туралы   түсінік   қалыптасады,   сын   тұрғысынан   ойлаудың   кейбір   стратегияларымен   танысады, Сабақтың тақырыбы:  Сындарлы теориясына  негізделген оқыту мен оқу үдерісінде өзіндік білім алуды дамыту.       Сабақтың мақсаты: Сындарлы оқу мен оқыту туралы жалпы түсінік қалыптастыру. Сонымен қатар, топтық жұмысты ұйымдaстыpy, бipлесiп жұмыс жүpгiзyдiң еpежесiн жaсay, шaғын топтaғы жұмыс моделiн құpy, әpбip топ мүшесi өз пiкipлеpiн aйтa бiлy, сыни көзқapaсты қaлыптaстыpy, үйpенгенiн iс­ тәжipибесiне енгiзy. Сабақтың   нәтижесі:  интеpпpетaцияны, тaқыpыпқa сыни көзқapaспен қapayды үйренедi.     Әлемдік стандарт талаптарына сай білім берудің, білімнің маңыздылығын түсініп, қорытынды жасайды.  Сабақтың түйінді идеялары: Ойлау туралы ойланудың  мазмұны мен сапасы­ оқу мен оқыту  үшін маңызды екендігін түсіндіре отырып,мұғалімдердің кәсіби өсуіне қолдау көрсету, іс­тәжірибе алмасу,   тәлімгерлік үдерісті жетілдіру. Кіріктірілетін модульдер: ықпалдасқан 7 модуль  Сабақтың әдіс­тәсілдері: Керемет сурет,  Жұбыңды тап, Кейс­Стади, Тесік хат, Инсерт, Постермен жұмыс, Ассоциация.  Мақсатты аудитория: тірек мектептерінен келген әріптестер мен тірек мектепке қарасты аймақтың мектеп мұғалімдері  Ресурстар: слайд, тақта, маркер,бейнеролик, т.б    Уа­ қы­ ты 5 м Сабақтың кезеңдері  Ұйымдасты ру кезеңі Мұғалімнің іс­әрекеті Оқушының іс­әрекеті  1. Сәлемдесу. 2. «Керемет сурет» тренингі.Коучтың нұсқауымен сурет  салу. ­ Бұл суретті сал қаншалықты қиын болды? Неге? ­ Өзіңіз салған суретіңізге қарап нені пайымдауға болады? 3."Адасқан әріп".  4 түсті стикер арқылы  4 топқа бөлу.  Стикерге жазылған білім, талап, тұлға, зерде сөздеріне  1.Сәлемдеседі. 2. Мұғалімдер бастарына қағаз қойып ортаға арал, шетіне  пальма, аралдың ортасына  өзінің суретін салады. Суретті  көрген соң салған суреттеріне  қарап күледі. Ойларын айтады. 3. Қатысушылар түрлі ­ түсті  стикерді таңдау арқылы  Оқыту үшін бағалау және оқытуды бағалау Қолданы­ латын ресурстар Формативті бағалау. А4 парағы, қалам, суреттер, «Қазақстан», «Ұлыбрита­ ния» жалаулары стикерге жазған әріптерді  құрастырып, табылған  сөздерге түсініктеме береді  "білім", "талап", "тұлға",  "зерде" топтарына бөлінеді. Ситуация туралы ойлайды,  пікірлесе отырып талқылайды,  ұсыныс жасайды, өзіндік  тұрғыдан бірнеше түсінік  береді. Бүгінгі коучингтен не  үйренетіндері туралы білім  қалыптастырады. Формативті  бағалау. Бөлікке бөлінген мәтіндер, слайд 13 м Білу түсініктеме беруге нұсқау беріледі. Ой шақыру  «Ойлан, пікірлес, талқыла» стратегиясы.  Кестегі әңгімеге жетек сұрақтар қою арқылы жағдаятты  шешуге нұқау беру. Жаңа тақырыпты ашу. Мақсат қою. «Кейс­Стади» әдісі арқылы жағдаятты талдау. 4 бөлікке  бөліп «Сен өзгерсең, сенің әлемің де өзгереді» мәтініндегі  жағдаяттын шешімін табуға тырысады. Мәттіннің бірінші бөлігін 1­ топқа беру: Мынадай бір оқиға жайлы оқығаным бар. Бірде гүл сатушы  қыз қолындағы роза гүлдерін дерлік сатып болады. Қолында  тек бір тал ғана гүл қалады. Гүл сатушы қыз ойланбастан  жолдың қарсы бетінде күні бойы тілем тілеп отырған  қайыршыға осы соңғы гүлді сыйлап, өз жөніне кете барады.  Қайыршы өзі өз болғалы мұндай іске жолығып көрмепті. Ол  үш ұйықтаса да армандағыдай ару қыздың өзіне гүл  сыйлайтынын ойлап көрмепті. Бұл күні қайыршы үшін күн  батыстан шыққандай болады. Қайыршы өмірінде бірде­бір  рет өзін аялап, сүйіп көрмепті, басқалардың да аялауы мен  сүюіне қол жеткіземін деп үміттенбесе керек, бүгінгі жағдай  оған қатты әсер етеді.  Сұрақ: ­ Бұл қаршының тағдыры сіздерді ойландырды ма? ­ Гүл сатушы қыздың әрекеті туралы не айтар едіңіздер? Мәтіннің екінші бөлігін екінші топқа беру:     Гүлді ала салысымен қала маңындағы өзінің лашығына  тартады. Үйіне келген соң сынық құмыра тауып, оған су  толтырып, гүлді оған салып қояды. Ол үн­түнсіз гүлге қарап  отырады. Кенет орнынан атып тұрып, әлгі құмыраны жуып,  тазалап, мөп­мөлдір су құйып гүлді қайта салады. Ол іштей:  «Мұндай әдемі гүл қалайша кір­кір құмырада тұрады екен,  мен оны жуып­тазалап қойдым» деп масаттанады.  Қайыршы әсем гүлге тағы құмарта қарап отырады. Ол ақырын қозғалып келіп, гүл құмырасы тұрған үстелді  қолымен сипап қарап еді, шаң­тозаңнан көрінбей қалыпты.  Әсем гүлдің тұруына бұл үстел лайық емес деп ойлаған ол  үстелді де жуып, айнадай етіп қояды.  Сұрақ: ­ Қайыршының әрекетінен нені байқауға болады? Мәтіннің үшінші бөлігін еүшінші топқа беру:  Гүлге құмарта қараған сайын таза үстел мен нарттай қызыл  роза сағымы ойнап тұрған мөлдір құмыра мен суға мына  былыққан лашық мүлдем сай келмейтін сияқты болып  көрінді. Ол бар пейілімен өзінің жылдар бойы тұрып келе  жатқан күркесін жинастырып, сүртіп, тазалап әбігерге түсті.  Кенет ол өзінің үнемі үңірейіп тұратын бөлмесіне жылылық  толып, жайлы өмірді өзіне тым жақын сезінді. Ол бөлменің  дәл ортасында тұрып бұрыштағы сынық айнадан өзінің кейпін көрді. Қызыл шұғыла төгіп тұрғандай болып көрінген роза  гүліне, таза үстелге, мұнтаздай үйде тұрып ол өзін мүлде  қораш келбетте көрді. Шашы өскен, киімінің алба­жұлбасы  шыққан. Ол бүгінгі бар тапқан­таянғанын алып жуынуға  кетті. Өмірінде дәл бүгінгідей рахаттанып көрмеген шығар.  Жұқа болса да таза киім сатып алды, сақал­мұртын қырды,  шашын тарап ретке келтірді. Әлеуметтік моншаның есігінен  шығып бара жатып қабырғадағы айнадан мүлде басқа  адамды, жастық оты жалындаған келбетті жігітті көрді. «Мен не үшін қайыршы болып өмір сүруім керек?» деп сұрады  өзінен. Бұл оның қайыршы болғаннан бері қарайғы өзіне  тұңғыш рет осылайша сұрақ қоюы еді.  Сұрақ:­ Бұл оқиға ары қарай қалай өрбиді деп ойлайсыздар? Мәтіннің төртінші бөлігін төртінші топқа беру:    Жігіттің рухы әп­сәтте сергіп шыға келді. Ол үйіне келіп  мұндағы барлық дүниеге соншалықты риза пейілмен сүйсіне  қарады. Екінші күннен бастап басқа жұмыс іздеуге кірісті.  Жолы болғыш екен, жайлы жұмысты да тапты. Күндер зулап, айлар аунап жатты. Бірнеше жылдан кейін ол табысқа жеткен адамға айналды. Үлкен компания құрып, қалталылар  қатарына қосылды.  Бұл оқиға мені адам жас күнінде өз ішкі әлміндегі түнекке 3 м Түсіну 20 м Қолдану тұншығып, өмірінің көркем көкжиегін көруден мақұрым  қалмауы керек деген ойға жетелді. Пенде баласы өзіне  тиеселі роза гүлін тапқанша теңіздегі бағдарсыз малтыққан  дәрменсіз сушыға ұқсайтын сияқтанады.  Өзіңізге кішкентай өзгеріс жасаңыз, сіз өзгерсеңіз, сіздің  әлеміңіз де өзгереді. Егер сіз осы роза гүлін тапқан болсаңыз,  оны басқаларға беруді де естен шығармаңыз. Сұрақ:­ Бұл оқиғадан кейін адамның тағдыры пешенесіне  жазылған деген пікірмен келісе аласздар ма? ­ Бұл оқиғаны қазіргі таңда білім реформасында болып  жатқан өзгеріс пен өзіміздің тәжірибемізді байланыстырып  айтып көріңіздерші? ­ Біз өз тәжірибемізге қандай көзқараспен қарадық? Тақырыпты ашу. Инсерт әдісі. Білемін.  ­ Сындарлылық оқу теориясы туралы біз не білеміз? «Білемін» кестесін толтыру. ­ Білетініміз көп екен, енді осы коучингте нені   білгілеріңіз келеді, бұл коучингке қатысудағы   мақсатыңыз не? «Білгім келеді» кестесін толтырады. Сабақтың мақсаты анықталады. Мағынаны тану .  Постермен жұмыс. 1­топ: Қазіргі таңда мұғалімдерге өзгеріс керек пе? Керек  деп санасаңыздар  неліктен өз тәжірибесін өзгерту керектігін  өз тәжірибелеріңізбен байланыстырып ай 2­топ: Сындарлы оқу теориясына  негізделген оқыту, оқыту   мен оқу үдерісінде өзіндік білім алуды дамыта ала ма ?  Дстүрлі оқыту мен сындарлы оқытуды салыстырмалы түрде  дәлелдеп көрсету. 3­топ: Коучинг арқылы  әріптестерінің кәсіби өсуіне ықпал  етуге бола ма? Қалай? 4­ топ: Қазіргі таңдағы білім жүйесіндегі өзгерістер әлемдік  стандарттағы бәсекеге қабілетті ел қатарына қосылуына үлес қоса алады деп ойлайсыздар ма? Коучтың  жетек сұрақтарына  жауап беру арқылы сабақтың  тақырыбы мен мақсатын  «Инсерт» әдісі арқылы  анықтайды. Формативті  бағалау Инсерт  кестесі Коучтың  берген ресурстары  мен ақпарат көздерінен АКТ – ны қолдана отырып берілген  тапсырмаға постер жасап  шығады. Тапсырманы топта  талдап, топпен қорғайды. Формативті  бағалау.Екі  жұлдыз, бір  тілек. Плакат, маркер,стик ер, түрлі­ түсті қағаздар, желім, қайшы,сурет тер  3 м Сергіту.  Ассоциация.  Крестіктер мен  шегелерді  қолдана  отырып түрлі бейне  Суреттер Сұрақ : Бұл әрекеттеріңізден нені байқадыңыздар?    "Мыңдағандардың жүрегінен жол таба білген соқыр"  бейнеклипін талдауға ұсыну. ­Құрметті әріптестер бұл бейнесюжеттен қандай ой  түйіндеуге болады? Ой толғаныс.  «Инсерт» әдісі. Білдім. ­ Әріптестер  бүгінгі коучинг барысында өздеріңіз   қойған мақсаттарыңызға жеттіңіздер ме? ­ Бүгінгі  коучингте ненібілдіңіздер немесе   үйрендіңіздер? ­ Сіз үшін қандай жаңалықтар болды? Кері байланыс 5 м Талдау 5 м Синтез 5 м Бағалау Бүгінгі коучингте  басың  арқылы нені меңгердің? Мұғалімнің аты­жөні: Бүгінгі коучингте  қолың арқылы нені жасай алдың? 1 м Үйге  тапсырма Бүгінгі коучингте  жүрегің арқылы нені сезіндің? Өз тәжірибелеріңізге бүгінгі коучингтен үйренген әдіс­ тәсілдерді қолданып көру ойлап табу. Сыни тұрғысынан ойланып  талдау жасайды. Формативті  бағалау. Бейнеклип  «Инсерт» әдісі бойынша  коучингтен  үйренгендерін,  білгендерін білдім бағанына  жазып, толтырады.  Формативті  бағалау Инсерт кестесі Қатысушылар кері байланыс  кестесін толтырып өз­өздерін  бағалайды Формативті   бағалау Кері байланыс кестесі Қатысушылар өздеріне  жазып  алады Коуч Полатова Айнұр Мүслімбекқызы Рефлексия: Мен үшін бұл коучингтің тақырыбы маңызды болып тұрған себебі қазіргі таңда деңгейлік курсты бітірген мұғалімге қойылып отырған талап  деңгейлік бағдарламасын әріптестерді ықпалдастыра отырып меңгерту болып отыр. Ал бұл бағдарламаның негізгі идеясы да сындарлылық теориясына  негізделген. Сондықтан мен өз мектебімде әріптестеріме қаншалықты ықпал ете алғанымды көрсету мақсатында тәлім алушым Смаилова Санияның  әдістемесіндегі дамуды көрсеткім келді. Бұл семинардың артықшылығы сол аудан көлеміндегі әріптестермен бірге  желілік  қоғамдастық аясында өткізілді. Әр мектептен келген әріптестердің идеясы мен бөліскен ой, бірлескен жұмыс әріптестерімді қызықтырып ,семинарды жандандыра түсті.  Бұған дейін де желілік қоғамдастық аясында жиі семинарлар өткізіліп отырылғаннан кейін әріптестерім өз ойларын тосылмай еркін жеткізіп отырды.  Сонымен қатар олар үшін постермен жұмыс өте жеңіл тапсырма болды. "Ой шақыру" кезеңінде «Ойлан, пікірлес, талқыла» стратегиясымен Кейстегі әңгімедегі «Сен өзгерсең, сенің әлемің де өзгереді» мәтініндегі  жағдаяттың шешімін табуға  жетек сұрақтар қою арқылы  берілген тапсырма мұғалімдер үшін өте маңызды болды деп ойлаймын. Өйткені мен жаңа  тақырыпты ашу мақсатында сыни тұрғысынан ойландыра отырып мұғалімдердің бүгінгі сабақта не туралы өтетіндерін өздері анықтап алуларына жол  көрсете алдым.  Сонымен қатар сабақтың мақсатын өздері қойғандығы ерекше әсер етті.