Тема: Доьзалехь ден меттиг. Доьзалехь ненан меттиг.

                                                  Урок № 9                                                                                                                                    

                 Класс – 10

               Терахь ______

              Хьехархо:

         Тема:  Доьзалехь ден меттиг. Доьзалехь ненан меттиг.

         1алашо: берашца  къоман г1иллакхехь хилла синкъерам, хийисте вахар,

                          ирахь1ер муха хилла дийцар карладаккхар; ловзарш муха хилла

                          карладаккхар; доьзалехь ден, ненан меттигах лаьцна дийцар;

                          дай-нанойн берашца йолу юкъаметтиг йовзийтар; къоман

                          г1иллакхехь, дега-нене безам болуш къона

                         т1аьхье кхиор;  уьш г1алатло яларх ларбар а.

Урокан г1ирс: «Нохчийн г1иллакх-оьздангалла»,

                                 «Г1иллакхийн хазна – ирсан некъаш»

                                  «Исбаьхьа шовда». «Халкъан кицанаш, аларш»

                                         Урокан некъ

I. Догдаийтаран мур

                   Халкъана, махкана дика к1ентий бела.

Оьздачу мехкаршца мохк хазбина.

Хийла кхерч ца боьхна, ахь йовхо елла,

Эвлаяаш, паччахьаш ахь кхиийна.

Иштта ю-кх даимна Нохчочун нана,

Б1ешерийн оьмаршкахь шеен ц1е йитна,

Стигланийн ох1ланехь дашо малх сана,

Лаьтта т1ехь массарна а кийра баьгна.

                      II.  Дешархойн долчу хаарийн актуализации яран мур

- Мича бахьанина вовшахтухуш хилла синкъерамаш?

- Муха хуьлу синкъерамаш?

- Ирахь1ер муха хуьлуш хилла хьалха заманахь?

- Дуста хьалхалера а, х1инцалера а хьал – нохчийн синкъерамехь а, ловзаргахь а хуьлуш дерг.

           III. Керла тема:  Доьзалехь ден меттиг. Доьзалехь ненан меттиг.

                                                              (106- 109)

                                      План:

1.     Урокан тема а, 1алашо а йовзийтар.

2.     Жима долуш бераца ден хуьлу юкъаметтиг.

3.     Да берана массо х1уманна т1ехь масал хилар.

4.     Доьзаллехь ненан меттиг.

5.     «Ненера пурба» - исбаьхьа шовда – дийцар.

6.     Халкъан кицанаш, аларш.

- Дас дуьра х1ума яахь – к1анто хьагло.

- Дас – нанас ца 1амийна бер дахаро 1амадо.

- Ден мехалла ша да хилча хаьа.

- Да – нана – берана, бераш – шайна.

- Да веллехь – цуьнан доттаг1а ма вицве.

- Нанас берана каде хила 1амадо, дас – хьекъале  хила.

- Ненан сий динарг – махко а лерина.

- Нанас йина чов ца лозу.

- Ненан оьг1азалла, ло санна, еша.

Дешнаш т1ехь болх:

Пурба даккхар – цхьа х1ума дан бакъо яккхар;

    IV. 1амийнарг т1еч1аг1дар.

«Исбаьхьа шовда» - т1ера Муса – Пайхамарна уллохь меттиг муха хир яра – те боху дийцаран чулацам а бовзийтина, и дийцаре а дина, цу т1ехь жам1 деш, т1еч1аг1дар; да – нана реза ца динарг – ялсамане г1ур вац.

- «Ненера пурба» - дийцар.

              V. Урокан жам1 дар.

- Дешархойн хаарийн мах хадош, дика дакъалаьцнарш билгалбахар;

           VI. Рефлексин мур

-Х1ун дара урокехь шуна дика хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь дика ца хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь атта хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь хала хеттарг?

 VII. Ц1ахь бан болх: дийцарш, кицанаш, аларш, тидамаш.                           

                                       Аг1о 106-109.