Тема: Оьздангалле хьаьжжина, нехан бекъабалар.

                                                            Урок № 17

                 Класс – 10

               Терахь ______

              Хьехархо:

         Тема:  Оьздангалле хьаьжжина, нехан бекъабалар.

         1алашо:  берашца  стага нахаца  лело дезачу г1иллакхах лаьцна  хьалха                          урокехь дийцинарг т1еч1аг1дар; берашна   оьздангалле

                            хьаьжжина,  нехан бекъабалар  довзийтар; вайнехан

                            г1иллакхаш,  оьздангаллин  барамаш дешархошна  бовзийтар;  

                            къоман  г1иллакхехь    къона   т1аьхье кхиор.

         Урокан г1ирс: «Г1иллакх-оьздангалла»,

                                   газетан вырезкаш.

                                               Урокан некъ

I. Догдаийтаран мур

Хьо вацахь адамашна хьайн йовхо етташ,

Эрна ду жам1атехь ламазаш дар.

Халкъана, махкана лелахь пебетташ,

Хаалахь, боьха ю ахь юьту лар.

                   II.  Дешархойн долчу хаарийн актуализации яран мур

         - Баккхийчу нахаца муьлха г1иллакхаш лелон деза?

         - Кегийчаьрца х1ун г1иллакхаш лелон деза?

         - Божарша зударшца муха г1иллакхаш лелон деза?

         - Зударша божаршца лело дезачу г1иллакхах х1ун хаьа шуна?

         - Дийца, г1иллакх-оьздангалла совъяларца шайна дагахь лаьттина

             дийцарш

                        III.  Керла тема:  Оьздангалле хьаьжжина, нехан

                                                                                бекъабалар.

                                      План:

1.     Урокан тема а, 1алашо а йовзийтар.

2.     Оьздангалле хьаьжжина, нехан бекъабалар.

3.     Оьздангаллин хехо лацар.

4.     Мацах хиллачух масал эцар.

                   Оьздангалле хьаьжжина, нехан бекъабалар:

                           нах                                               лай

             к1ант   стаг   къонах                   1уьт1а   харданг   божа

                   Кицанаш, тидамаш, аларш:

- К1ант – ц1ийнан г1ортор ю.

- К1ант велхор тоьлу, и бахьанехь т1аьхьа ша воьлхучул.

- Стаг вовза лаахь, цуьнан доттаг1ий муьлш бу хьажа.

                                Дешнаш т1ехь болх:

- К1ант – иза юкьараллехь тарвала хьекъал дерг.

- Стаг – низаман хьекъал дерг.

- Къонах - к1орга хьекъал дерг.

- 1уьт1а – духарца, леларца бен воцуш, нахана х1уъу хетча, бала боцуш,  

    шен  дег1ан хьашташ кхочушдеш вехаш вверг.

- Харданг – мелхуо а духарца къаста г1ерташ, маттана шера а волуш,   

  сутара    стаг.

- Божа – гуттар а шен доца хьекъал, шен доца хьал ду моттийта   

   г1ертарг.

                 IV .      1амийнарг т1еч1аг1дар.

- Муха хуьлу нах оьздангалле хьаьжжина?

- Дийца церан оьздангаллин барамах лаций.

- К1ант, стаг, къонах муьлхачу декъана юкъабог1уш бу?

- 1уьт1а, харданг, божа – муьлхачу декъана юкъабог1у?

- Хьанах олу вай к1ант? стаг? къонах?

- Хьанах олу вай 1уьт1а? харданг? божа?

                 V. Урокан жам1 дар.

- Дешархойн хаарийн мах хадош, дика дакъалаьцнарш билгалбахар;

                VI. Рефлексин мур

-Х1ун дара урокехь шуна дика хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь дика ца хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь атта хеттарг?

-Х1ун дара шуна урокехь хала хеттарг?

        VII. Ц1ахь бан болх: дийцарш, кицанаш, аларш, тидамаш.