Термодинамиканың І заңы, 8 сынып

Өміртай Айгүл Аманғалиқызы ШҚО, Абай ауданы, Медеу ауылы Медеу орта мектебі КММ физика және информатика пәнінің мұғалімі Мектеп: Медеу орта мектебі КММ Мұғалімнің аты­жөні: Өміртай Айгүл Қатысқандар:  Қатыспа ғандар:  Термодинамиканың бірінші заңы. Газ бен будың жұмысы The first law of thermodynamics. Operation of gas and steam 8.3.2.17. Термодинамиканың бірінші заңының мағынасын  түсіндіру Барлығы: термодинамиканың бірінші заңының мағынасын түсіндіреді.  Көпшілігі:   термодинамиканың   1­заңы   жылу   процестері үшін энергияның сақталу заңы болатынын дәлелдейді.  Кейбірі: газ бен будың жұмысын есептеу формуласын, 1­ заңды практикалық есептерді шығарғанда қолданады. 1. Термодинамиканың 1­заңын тұжырымдайды 2. Термодинамиканың   1­заңы   жылу   процесі   үшін энергияның   сақталу   заңы   болып   табылатынын дәлелдейді. 3. Газдың жұмысын есептейді 4. Жылу мөлшері мен ішкі энергия өзгерісінің мәндері тең болатын жағдайды анықтайды. Пәнге тән арнайы лексика және терминология: Жылу мөлшері – количество теплоты – amount of heat Жұмыс – работа – work Ішкі энергия – внутреняя энергия – internal energy Газ қысымы – давление газа – gas pressure Мәңгілік қозғалтқыш – вечный двигатель – perpetual motion machine Диалог:  ­   Жылу   құбылыстары   үшін   энергияның   сақталу   заңын саралау; ­ Егер газды қыздырсақ … Себебін түсіндіру ­ Ішкі энергияның есебінен механикалық жұмыс атқару … Мысал келтіру   Жалпыға бірдей еңбек қоғамы. Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 8.3. Breakdown of Long-Term Plan: 8.3.  Термодинамика негіздері Fundamentals of Thermodynamics Күні: Сынып: 8  Сабақтың тақырыбы: Осы сабақта қол  жеткізілетін оқу  мақсаттары  (оқу  бағдарламасына сілтеме) Сабақтың мақсаты Бағалау критерийі Тілдік мақсаттар Құндылықтарға баулу Пәнаралық байланыс Еңбек және шығармашылық ынтымақтастық, өмір бойы  білім алу.  Математика (есеп шығаруда), жаратылыстану (теория) Алдыңғы білім Жаратылыстану 5­класс: жылу құбылыстарын біледі Сабақтың жоспарланған кезеңдері Сабақтың басы Сабақ барысы Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері Ресурстар 1. Оқушылар   қалыптастыру. арасында   жағымды   ахуал Әріп  суреттері Сабақтың ортасы 2. Оқушыларды сабақ мақсатымен таныстыру 3. “Q”, “U”, “A” үш топқа бөлінеді. 1. Ой қозғау Үлестірме  материалдар , бағалау  парағы,  есептер     Мұндай   топтарға бөліну себебін түсіндіріңіздер және кестені толтырыңыздар   (әр топтан 1­2 оқушы себебін түсіндіреді, толтырады) Егер дененің ішкі энергиясы бір уақытта екі тәсілмен де өзгерсе, онда бұл процестің қалай жүретіні туралы өз ойларыңмен бөлісіңдер Ой қорытындысы бойынша DU=Q+A/ ҚБ:  Мұғалім   әрбір   дұрыс   жауап   айтқан   оқушыны жұлдызбен бағалайды. 2. Топтық жұмыс «Фишбоун» әдісі  Q Газ   бен   бу жұмысы U Бірінші ретті мәңгі қозғалт қыш A Термодинамиканы ң 1­заңы изопроцестер үшін   Себептер қорытынды тақырып Салдар ҚБ: Топтарда өзара бағалау парақтарына белгі қою  арқылы бағалайды. Белгі қою кестесі төмендегідей  үлгіде: Термодинамиканың 1­заңы Изотермиялық процесс үшін Изобаралық  процесс  үшін Изохоралық  процесс  үшін Газ бен будың жұмысы Газ  қысымының  артуы Газдың  қысым күші Газдың  жұмысы Бірінші ретті мәңгі қозғалтқыш Анықтама Шарты Неліктен  жасау  мүмкін емес 3. Жеке жұмыс. «Үздік бестік» Бағалау критерийі:  газ бен  будың  жұмысын есептеу формуласын   және   1­   заңды   есептерді   шығарғанда қолданады.  Тапсырма 1. Изотермиялық процесс кезінде газға 5*105 Дж   жылу   мөлшері   берілген.   Газ   қандай   жұмыс атқарады? Дескриптор   Білім алушы ­ термодинамиканың бірінші заңын жазады; ­   термодинамиканың   бірінші   заңын   изотермиялық процесс үшін жазады; ­ газдың жұмысын есептейді. Тапсырма 2.  Изохоралық процесс кезінде газға 3*106 Дж   жылу   берілді.   Газдың   ұлғаю   жұмысын   және   ішкі энергиясының өзгерісін есептеңіз. Дескриптор   Білім алушы ­ термодинамиканың бірінші заңын изохоралық процесс үшін жазады; ­ газдың ұлғаю жұмысын есептейді; ­ газдың ішкі энергиясын есептейді. Тапсырма 3. 5 МПа тұрақты қысымда 3 л­ден 10 л­ге дейін көлемі ұлғайған газ қандай жұмыс жасайды? Дескриптор   Білім алушы ­ есептің берілгенін жазады; ­ ХБЖ түрлендіреді; ­ газдың жұмысын есептейді. Тапсырманы   орындап   болған   алғашқы   5   оқушыны мұғалім   дескриптор   бойынша   тексереді   де,   қасына көмекші етіп алып барлық оқушыны тексеріп шығады. 4. Жұптық жұмыс. «Шахмат» әдісі.  Әр   топта   3   жұп.   Барлығы   9   жұп.   8   жұпқа   бір­бір проблемалық   сұрақтан   беріледі   де,   9­жұпқа   дұрыс жауаптар кестесі беріледі. 1.   Неліктен   бірінші   ретті   мәңгі   қозғалтқыш   жасау мүмкін емес? 2. Неліктен сығу кезінде газ қызады? 3.   Қандай   жағдайда   жылу   мөлшері   мен   ішкі   энергия өзгерісінің мәндері тең? 4. Мәңгі қозғалтқышты жасау неліктен мүмкін емес? 5. Мәңгілік қозғалтқыштың жұмыс жасау принципі 6. Қандай жағдайда жылу мөлшері мен газдың жасаған жұмысы тең болады? 7. Адиабаталық процеске табиғаттан бір мысал 8. Қандай жағдайда газдың жұмысы мен ішкі энергия өзгерісінің мәндері тең? ҚБ:  Бағалаушы соңғы жұп дайын жауаптар үлгісімен «+», «­», «?» белгісімен бағалайды Сабақтың соңы Үй тапсырмасы: 10­жаттығу №1,2 «Бірінші ретті мәңгі қозғалтқыш моделі» хабарлама Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?  саралаудың   7 ішінен Сабақта   тәсілінің пайдаланғандарым  Сабақ басында   Жіктеу     (ұйымшыл, аралас гендерлік топ)  Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?   Сабақта кері байланыстың   ауызша, жазбаша және   графикалық   түрлері қолданылды.   Басқаларға қарағанда   жұмыс   істеу Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау Сыныптағы жиһаздарды тиімді пайдалану, топқа бөліну   кезінде   бір­біріне тигізбей, зиянын   орындықтар   мен   жанынан парталар абайлап өту ескертілді қабілеті   жоғары балалар   үшін   деңгейлік тапсырмалар ұйымдастырылып, дескриптор бағаланды арқылы    Диалог   және   қолдау көрсету (оқушыларды   ойландыру   үшін сұрақтар,ынталандыру) Сабақ ортасында     Дереккөз (кейбір оқушылар ауқымды дереккөздерімен жұмыс жасайды)   Сабақ соңында   Қарқын   (кейбірі басқаларға   қарағанда жылдам   жұмыс жасайды)  Қорытынды    Тапсырма (білім деңгейі әртүрлі   оқушыларға арналған тапсырмалар) (барлық оқушы   бір   тапсырманы орындаса   да,   олар   өз деңгейлеріне қарай жауап береді)