Тылы сайыннарар уруок. Ойуулааһын

Власова Маргарита Игоревна

 Учитель якутского языка и литературы

 МБОУ  « Сеген – Кюельская СОШ» МО « Кобяйский район» РС(Я)

План – конспект урока по родному языку  на тему

                                                 Тылы сайыннарар уруок. Ойуулааһын.

 Айыл5аны ойуулааһын.

Кылааһа: 6

Тиэмэтэ:  Ойуулааһын.  Айыл5аны ойуулааһын.

Уруок тиибэ: Тылы сайыннарар уруок.

Сыала — соруга:

А) Ойуулааһын  тутулун,  ураты бэлиэтин чорботуу.

Б) Ойуулааһын  тылын — өһүн , уратытын  чопчулааһын.

В) Үөрэнээччи  ситимнээх тыла  сайдарыгар сөптөөх үлэни ыытыы.

Үөрэтии  формата: биирдиилээн, бөлөҕүнэн.

Үөрэтии түмүктэрэ:  эрдэ ылбыт билиини чиҥэтии, ситимнээх тылы сайыннарыы.

Туттуллар тэрил:  Проектор, прзентация, хартыыналар, хаартыскалар

Уруок хаамыыта

1.     Тэриийэр чааһа.

а) Дьуһуурунай иһитиннэриитэ.( бүгуҥҥү  чыыьыла,  ким уруокка суо5а, дьиэ5э үлэ  туһунан  иһитиннэрии)

б) Уруок тематын иһитиннэрии. ( учуутал)

2.     Дьиэ5э улэни бэрибиэркэлээһин.

а) Дьиэ5э үлэни толороллоругар  туох  ыараханы  көрсүбүттэрин  ырытыы, сэһэргэһии, быһаарыы.

б) Сыана туруоруу.

3.     Саҥа теманан улэлээһин.

а) Киирии тыл.

О5олоор, бүгүн биһиги ойуулааһын туһунан кэпсэтиибитин сал5ыахпыт.

Ол иннинэ ойуулааһын туһунан тугу билэргитин, баьаалыста, кэпсиэххит дуо?

б) Үөрэнээччилэр иһитиннэриилэрэ.

а) Ойуулааһын тутула,өйдөбүлэ, арааһа. Презентация.

б) Судургу уонна уус -уран ойуулааһын.

в) Ойуулааһын утума, тыла- өһө

4.     Уус — уран тиэкскэ айыл5а ойуулаһынын булуу уонна  аа5ыы.

а) . Доргуччу аа5ыы.

 Бу ойуулааьыҥҥа кыһыҥҥы тыаны, айыл5аны илэ харахха көстөр гына суруллубут. Ааптар ойуулааһыныгар араас эпитеттары туттубут. Эпитеттары булан аа5ыҥ, иһитннэриҥ уонна тэтэрээккитигэр суруйуҥ.

б) Аны иккис текискэ киирэбит.  Аа5ыыны сайыннарыы. Интонацияны тутуһуу.

    Доргуччу аа5ыы.Манна айыл5а ханнык кэмин ойууламмытый?

    Тылы киэргэтэр тыллары, ойуулуур дьүһүннүүр тыллары  булуу,  тэтэрээккэ суруйуу. ( метафора, тэҥнээн көрүү, эпитет ).

в) Ойуулааһын тыла — ѳҺѳ. Ырытар улэ.

5.     О5олор айар  үлэлэрэ.

а) Хаартыскаларынан ойуулааһын, текси айыы.

б) Хас биирди о5о Дул5алаах айыл5атын хаартыскаттан, хартыынаҕа  көрөн тылынан ойуулуур,  онтон сурукка туһэрэр.

в) О5олор үлэлэрин аа5аллар.    Проекторга айыл5а ойуутун, хаартыскалары көрдөрүү.

г) Үлэлэр итэ5эстэрин- сыыьаларын булуу,  ырытыы. Тылы таба суруйууга, сурук бэлиэтин туруорууга быраабылалары санатыы. Туох уратылаахтарын, туох табыллыбытын ырытыһыы.

6.     Сыана туруоруу.

7.     Дьиэ5э үлэ.

а)  Ыйынныгынан   сирдэтэн  тулалыыр айыл5аны ойуулааһын.

б)  Араас ойуулуур- дьүьүннүүр ньыманы туттуу.