Բաց դաս -7 ֆիզիկա

Դասարան - VII

Դասի  թեման - Շփման  ուժ  ( ամփոփիչ  դաս )

Դասի  նպատակը - սովորողները  պետք  է  իմանան <<  շփման  ուժ >>  հասկացությունը, իմանան  շփման  ուժերի  տեսակները, կարողանան  բերել  օրինակներ , իմանան  շփման  ուժի  բանաձևը , շփման  ուժի  դրական  և  բացասական  կողմերը, իմանան,  թե  ինչից  է  կախված  շփման  ուժը, կարողանան  օգտվել  սարքերից, կարողանան  ինքնուրույն  փորձ  կատարել  և  փորձից  ելնելով  կատարել  եզրակացություններ:

Ցուցադրումներ - պաստառ,  խաչբառ

Դիդակտիկ  նյութեր - փայտե  չորսուներ, բեռների հավաքածու, ուժաչափեր, մատիտներ:

Դասի ընթացքը                  

Նախապես  դասարանը  բաժանել   եմ  3  խմբի՝ յուրաքանչյուր  խմբում  6  աշակերտ:

Խթանում -7-10 ր – գնդակը  մեկը  մեկին  փոխանցելով  աշակերտները   պատասխանում  են ուսուցչի  հարցերին  ( ամփոփիչ  հարցեր )

1. Ի՞նչ  է  ուժը

2.Ո՞ր  տառով են  նշանակում ուժը, ո՞րն  է  միավորը

3. Ուժը  վեկտորակա՞ն,  թե՞  սկալյար  մեծություն  է

4. Ուժի  միավոր   << նյուտոն >> -ը հիմնակա՞ն ,  թե՞  ածանցյալ  միավոր  է

5. Ի՞նչ  է  փոխազդեցությունը

6. Ո՞ր  ուժն  են  անվանում  ծանրության  ուժ

7. Ո՞րն է  ծանրության  ուժի  բանաձևը

8. Ո՞ր ուժն են  անվանում մարմնի  կշիռ

9.Ո՞րն  է  մարմնի  կշռի  բանաձևը

10.Ո՞ր  մեծությունն  են  անվանում վեկտորական

11.Ո՞ր  մեծությունն  են  անվանում  սկալյար

12. Ինչի՞  է  հավասար  սեղանի  կշիռը, եթե  զանգվածը  5  կգ է

13. Որքա՞ն  է  ազատ անկման  արագացման  արժեքը

14. Թվարկի՛ր  վեկտորական մեծությունների  օրինակներ

15. Թվարկի՛ր  սկալյար  մեծությունների  օրինակներ

16. Ո՞ր  ուժն  են  անվանում  համազոր  ուժ

17. Ինչպե՞ս  է  ուղղված  ծանրության  ուժը

18. Թվարկե՛լ  ուժերի  տեսակները

Խաչբառի   լուծում – լուծման  արդյունքում  բացվում  է  ամփոփվող  թեմայի  անվանումը`կարմիր  գույնի  տակ:

1.Այն  ուժը, որով  մարմինը  Երկրի  ձգողությամբ  ազդում  է  անշարժ  հորիզոնական  հենարանի   վրա  կոչվում  է……………….

2.Մարմինների փոխադեցությունը  միմյանց  վրա  կոչվում  է  ……………

3. Չափման  հիմնական  միավոր

4. ………………..ուժ      ( mg )

5.Մարմնի   իներտության     քանակական  չափն    անվանում  են  …………..

6. Ֆիզիկոս  ՝  Իսահակ  ………..

7.Ուժը  չափելու  համար  օգտագործվող  սարք 

Իմաստի  ընկալման  փուլ-25 ր- այս  փուլում  ներառվող  հարցեր

1.Ո՞ր ուժն  են  անվանում  շփման  ուժ

2. Որո՞նք  են  շփման  ուժի  տեսակները, բերել  օրինակներ

3. Ինչպե՞ս  է  ուղղված  շփման ուժը

4.Ո՞րն  է  շփման  ուժի  բանաձևը

5. Հաստատել,  որ դադարի շփման  ուժը  մեծ  է  սահքի  շփման  ուժից,  որն  էլ  իր հերթին  մեծ  է  գլորման  շփման ուժից

6.  Ինչի՞ց  է  կախված  շփման ուժը

Գրատախտակին  փակցվում  են  նկարներ  և  աշակերտները  պետք  է  որոշեն  նկարներից,  թե  որն  է  դադարի շփման  ուժը,  սահքի շփման  ուժը  և  գլորման  շփման  ուժը:

                           F_գ                                           F_ս                                             F_դ

Գործնական  աշխատանքի  կատարում: Յուրաքանչյուր  խմբին  տրվելու  է  ուժաչափ,  չորսուներ,  բեռներ,  մատիտներ և տրվելու  են  ցուցումներ  փորձը  կատարելու  համար:  Գործնական  աշխատանքը  կատարելիս  աշակերտները  պետք  է  լրացնեն  հետևյալ  աղյուսակը՝

Փորձը  կատարելուց  հետո  աշակերտը  յուրաքանչյուր  նկարի  տակ  նշում  է  ,  թե  որ  ուժն է   մեծ: Համոզվում  են ,որ  իրոք  F_դ > F_ս > F_գ  :

                                                             Շփման  ուժը 

                   Կախված  է                                                            Կախված  չէ

Խնդիր 1.Հորիզոնական  ուղղությամբ  սեղանի  վրա  ազդում  են  29 Ն  ուժով, սակայն   այն  տեղից  չի  շարժվում: Որքա՞ն  է  այդ  դեպքում  սեղանի  և  հատակի  միջև  շփման ուժը:

Խնդիր 2. Մարմինն  ինչ-որ  ուժի  ազդեցությամբ  հավասարաչափ  սահում  է    հորիզոնական  մակերևույթով: Նրան  ամրացված  ուժաչափը  ցույց  է  տալիս  39 Ն  ուժ:  Որոշի՛ր  մարմնի  վրա  ազդող  սահքի  շփման  ուժը:

Կշռադատում -10 ր - Կշռադատման  փուլում  յուրաքանչյուր  խմբին  տրվում  են  հետևյալ  հարցաթերթիկները՝ տրվելու  է  5ր  ժամանակ, պետք  է  ընտրեն  ճիշտ  պատասխանը:

                                                           Առաջին   խումբ

1.Ո՞րն  է  շփման  ուժի  չափման  միավորը

ա) 1 մ

բ) 1 Ն

գ) 1 մ/վ

2.Ո՞ր  ուժն  է  մեծ, դադարի  շփման ուժը,  թե՞  սահքի  շփման  ուժը

ա) F_դ > F_ս

բ)  F_դ < F_ս

գ)  F_դ  = F_ս

3.Ինչու՞  ծանր  մարմինը  տեղաշարժելու  համար  այդ  մարմնի  տակ  դնում  են  անիվներ

ա) որպեսզի  մեծացնեն  շփման  ուժը

բ) որպեսզի  փոքրացնեն  շփման  ուժը

գ) շփման  ուժը  չի  փոփոխվում

4.Մերկասառույցի  ժամանակ  կոշիկի  ներբանի  և  սառույցի  միջև  շփումը…………………….  համար  սառույցի  վրա  ավազ  են  լցնում

ա)  մեծացնելու

բ)  փոքրացնելու

գ)  մեծացնելու  և  փոքրացնելու

                                                      Երկրորդ   խումբ

1.Ո՞ր  սարքի  միջոցով  կարող  ենք  չափել  շփման  ուժը

ա) քանոն

բ) չափագլան

գ) ուժաչափ

2. Ո՞ր  ուժն է  փոքր, դադարի  շփման ուժը,  թե՞  գլորման  շփման ուժը

ա)  դադարի  շփման  ուժը

բ)   գլորման շփման  ուժը

գ)   դադարի  շփման ուժը  հավասար  է  գլորման շփման  ուժին

3.Ինչու՞  ցանկացած  շարժվող   մարմին  ի  վերջո  կանգ է  առնում

ա)  որովհետև  մարմնի  վրա  ազդում  է  սահքի  շփման  ուժը

բ)   որովհետև  մարմնի   վրա  ազդում  է  գլորման  շփման  ուժը

գ)  որովհետև  մարմնի  վրա  ազդում  է  դադարի  շփման  ուժը

4.Ճանապարհի  առավել  վտանգավոր  հատվածներում  ավտոմեքենայի   անվադողերին  հատուկ  շղթաներ  են  հագցնում  շփման  ուժը……………………….

ա)  մեծացնելու  համար

բ)  փոքրացնելու  համար

գ)  անփոփոխ  թողնելու  համար

                                                       Երրորդ   խումբ

1.Ո՞րն  է  շփման  ուժի  բանաձևը

ա)  F = mg

բ)   F = kx

գ)   F = μN

2.Երեխան  սահնակով  ցած  է  սահում  բլրից:  Ո՞ր տեսակի  շփման ուժն  է    նրա վրա  ազդում

ա) դադարի  շփման  ուժը

բ)  սահքի  շփման  ուժը

գ)  ոչ  մեկը

3.Շփման  մակերևույթների  յուղման  դեպքում  շփման  ուժը……………….

ա) չի  փոփոխվում

բ)  մեծանում է

գ)  փոքրանում  է

4.Ո՞րը  շփման  ուժի  տեսակ  չէ

ա) դադարի

բ)  գլորման

գ)  պտտման

Գրատախտակին  փակցվում  է   կենգուրու  պատկեր ՝ կտորից  պարկով, նախապես  բաժանվում  են  գունավոր   թերթիկներ  և  աշակերտները  լրացնում  են  ի՞նչ  գիտեի,    չգիտեի,  իմացա:

Տնային  հանձնարարություն- << Եթե  չլիներ  շփման  ուժը …>>