Адамнын адамшылдыгы – акыл, гылым, жаксы ата, жаксы ана, жаксы курбы, жаксы устаздан болады.

Павлодар қаласы №24 мектеп бастауыш сынып мұғалімі Мусабаева Зауреш Камалиденовна Адамның адамшылдығы – ақыл,  ғылым, жақсы ата, жақсы ана,  жақсы  құрбы, жақсы ұстаздан болады. Абай            Білім беру жүйесін жаңғырту барысында біз оқу үрдісіне заманауи әдістер мен технологияларды енгізуіміз қажет. Қазір халықаралық стандарттар негізінде Назарбаев Университеті мен Зияткерлік мектептер ойдағыдай жұмыс істеп тұр.   «Назарбаев   Зияткерлік   мектептері»   Қазақстанның   орта   білім   беру жүйесіндегі жаңа даму нүктесі болып табылады.і. Білім беру жүйесінің бұл үлгісі «Назарбаев Зияткерлік мектепері» ААҚ стратегиялық әріптесі болып табылатын   Кембридж   Университетінің   Халықаралық   Сынақтан   өткізу Кеңесімен бірлесе отырып жасалған. Жаңа   білім   беру   бағдарламасының   орта   білім   беру   жүйесінің   қазіргі стандарттарынан   айырмашылығы   жаңа   бағдарламада   бірқатар   сапалы өзгерістер көзделген. Бастауыш мектептерде оқу мерзімі 4 жылдан 5 жылға дейін ұзартылады. Елбасының  тапсырмасы  бойынша  Қазақстанда  6   «Назарбаев  Зияткерлік мектептері» құрылып, жұмыс істеуде. 2015 жылдың соңына дейін қосымша 15 мектеп салынады. Биылғы   жылдың   тағы   бір   ерекшелігі  –  Білім   берудің  2011­2020  жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын қабылдадық. Бұл – Елбасымыздың білім саласын, мұғалімдер мен жастар мәселесін үнемі назарда ұстайтынын тағы да айғақтайды.. Қазақстан кадрлар  даярлаудың жаңа моделіне көшті. Орта  білімде  «Назарбаев  Зияткерлік  мектептері»  құрылды.  Олар  – Қазақстанның  барлық  мектептері  үшін  үлгі  болмақ.  .  Бұл  мектеп  –  басқа облыстар үшін  үлгі болуы тиіс.  Мемлекеттік бағдарламаның басты міндеті – оқытудың жаңа сапасына қол жеткізу.  Бұл  өте   маңызды  мәселе.  Оны  шешу  үшін  орталық  және  жергілікті органдар, білім ұйымдары, ата­аналар, бизнес және қоғам өкілдері бір кісідей қатысып, атсалысуы қажет. Нұрсұлтан Әбішұлы айтып өткендей, «..Қоғамды, білім беру мекемелері мен билікті  шоғырландыру  арқылы  заманға  сай  білім  жүйесін   құруға  және  да­ мытуға болады». Міне, сондықтан  осы жылдан бастап Тамыз  Тәуелсіз   Қазақстанда   өркениетке   барар   жолдың   бастауы   –   мектеп   десек, мектептің басты тұлғасы, жүрегі – МҰҒАЛІ“Ұстаздық еткен жалықпас, үй­ ретуден балаға” деп Абай атамыз айтқандай, ұстаз еңбегінің қыр­сыры мол, қиын да жауапты, шығармашылық еңбек екендігін баршамыз мойындаймыз. Ұлт болашағы ұрпағында болса, ұрпақ тәрбиесі – ұстаз қолында. Ұстаздарға  артылар  жүк  ауыр.  Осындай  ауыр  жүкті  қайсарлықпен  көтеріп келе жатқан ұстаздар қауымы қашанда құрметке лайық., Ата – аналар мен  бастауыш  cынып мұғалімінің ынтымақтастығы ­   тұлғаны қалыптастырудың басым бағыты. Мақсаты: Мектеп, ата­ана, ұстаз болып бірігіп, сапалы білімді, саналы  тәрбиелі, салауатты ұрпақ тәрбиелеу.         Міндеттері:  1. Ата–аналармен тұрақты байланыс қарым ­қатынас  орнату.  2. Отбасы мен мектептің бірігіп балаға қоятын талаптармен қамтамасыз ету.  3. Ата–аналар ұжымын  , комитетін және жоспарын құру.   4. Ата–аналардың педагогикалық білім дәрежесі мен мәдениетін үнемі  арттырып отыру.  Бұл бағытта баспасөз беттерінде, радио, көгілдір экран арқылы,  пеадагогикалық білімдер жетілдіру универсистеттерінде лекторияларды,  семинарларға, ғылыми практикалық конференцияларда, ата–аналар  жиналыстарында педагогикалық білімдерін насихаттау.    Бүгінгі ұрпақ ­ ертеңгі елдің болашағы. Шығыс ғұламасы Әл­ Фараби: «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие берілуі керек, тәрбиесіз берілген  білім­адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі» деген.  Дегенмен, мектеп оқушыларымен жұмыс істеу көп ізденуді, еңбек етуді қажет етеді. Әсіресе, сынып жетекшісіне жүктелер жауапкершілік мол. Оны оқушылардың ата –  аналарымен тығыз байланыста болған жағдайда ғана талапқа сай жұмыстар  жүргізуге болады. Халықта «Ағаш түзу өсу үшін оған көшет кезінде көмектесуге болады, ал үлкен  ағаш болғанда оны түзете алмайсың» деп бекер айтылмаған.Баланың жеке тұлға  болып қалыптасуы, білімінің бастапқы іргетасы бастауышта қаланатыны бәрімізге  белгілі.Бастауыш мектеп – бұл оқушы тұлғасы мен сапасының дамуы қуатты жүретін, ерекше құнды, қайталанбас кезеңі.Сондықтан бүгінгі күні ұрпақ тәрбиесі үшін  мектеп, ата­ана және қоғамның алар орны зор». Осы орайда отбасы мен мектептің жас ұрпақ алдындағы жауапкершілігі ортақ екенін атап өткен орынды. Себебі, білім мен  тәрбиені бір­бірінен бөліп қарауға болмайды. Баланың жеке тұлғасының дара  қасиеттерін қалыптастыруда отбасы үлкен мүмкіндіктерге ие. Баланы ата­анадан  артық ешкім білмейді . Сондықтан да мұғалім ата­анамен үнемі ынтымақтастықта  болу қажет,ал ата – аналар балаларды білім алуда,тәрбиелеу ісінде мектеппен қарым – қатынас, тікелей байланыс жасауды басты міндетіміз деп есептеуі тиіс, өйткені,  олардың өз балаларын тәрбиелеудегі, білімдегі жетістіктері сынып, мектеп  ұжымдарының оқу – тәрбие жұмысының нәтижесіне байланысты.  Бұл жағдай оқу –  тәрбие процесінің мазмұнын, сапасын және тиімділігін жақсарту үшін отбасымен  мектептің ынтымақтасып жұмыс істеулерін керек. Қазіргі мектепте оқыту ,тәрбиелеу жағдайы көптеп өзгеруде:, педагогикалық  әрекеттегі үшбұрыш – мұғалім ­ оқушы – ата – анаға қатысты жағдайда үнемі кері   байланысқа ие болуда. Өйткені қазіргі заман талабына сай жеке тұлғаны қалай  дамытып,қалай тиімді оқытылуы керектігінің ,қандай оқыту үдерісін  қолдануда білім берудің және білім берудің жаңа тәсіл, сызбалары құралады.Олар. «Диалог арқылы  оқыту»  мен «Қалай оқу керектігін»,»Сыни тұрғыдан   ойлауға оқыту»,»Оқыту үшін  бағалау және  оқуды бағалау»,» ақпараттық –коммуникациялық  технологияларды  АКТ  пайдалану»,»Талантты және дарынды балаларды оқыту»,» Оқушылардың жас  ерекшелігіне сай білім беру»,»Басқару және көшбасшылық»  жеті модульдіде  қарастырылған идеяларды оқыту және тәрбиелеу   барысында аралас түрде пайдалану білімді шыңдауға жетелейді. Бүгінде мектептің ата – аналармен жұмысының кейбір дәстүрлі түрлері өзінің  маңызын жоюда: ата – аналар жиналысы, ата – аналар лекториясы мен  университеттері,  ата – аналардың жұмыс орындарымен байланыс, баланың отбасына бару балалардың білуге деген құмарлығын дамыту; қабілетін дамыту,  шығармашылық қиялын дамыту; тілдік қарым­қатынасын дамыту (құрбы­ құрдастарымен, ересектермен тіл табысып, сөйлесе білу), сапалық деңгейге көтеру  міндеті бүгінгі күннің көкейкесті мәселе. Мектеп, ұстаз  ата­ аналар қауымы үшін  әрқашан ашық болып,өзара ынтымақтастық пен серіктестік жүйесін жетілдіруге  бағытталып, олардың кез келген бастамасын көтермелеп отыруы қажет. Өз тәжәрибемде оқу­тәрбие процесінде жеке тұлғаны қалыптастырып ,дамытуда  қолданылатын қандайда бір жаңа тәсәлдерді ата­аналардың қолдауымен шешім  қабылдап отырамын. Өйткені тұлғаның дамуына  ата –ана ,мұғалім ,құрдастары  жауапты. Білім алуда әлеуметтік психология ,аффективтік теориялар, когнитивтік  психологиялық  негізгі бағыттар   ұсынылады. аффективтік теориялабұл өзімізді оқушы орнында қалай сезінеміз, әлеуметтік  психология ­бұл ата­ана әріптес, басшы  әрекеттестік арқылы оқыту, когнитивт­бұл  материалды қабылдау , түсіну болып табылады. Ата­аналармен бірлесе жұмыс жасай отыра отыра оқу барын және білім алуды үйрету барын ,білім беру ортасын құру керектігін түсіндіріп,қолдау жасап , ат салысуды талап ету күрделі жұмыс.. .. Өйткені бала білімді өздігінен  алады,жұппен топпен жұмыс істейді,талқыдайды,дәлелдейді сонымен қатар сөйлеу негізгі роль алады және бірін­бірі бағалайды.. Бұл тұста әр тұлғаның  жоғарғы немесе төменгі деңгейін , қабілеттілігін ,мәдениеттілігі және өзін­ өзі  реттеуін байқауға  болады. .Сондықтан қолайлы оқу  үшін адамдарға кері  байланыс пен мадақтау қажет,ата –аналардың қолдауы,уәж туғызу ,себептерін анықтау те қажет.Осыдан ата­аналармен жұмыс түрлері туындайды. ­ баланың әлеуметтік­педагогикалық және психологиялық даму жағдайын ескере отыра,  тәрбиенің мақсаты және міндеттері дұрыс анықтау, оларды жүзеге асырудың  болуында; Оқушылардың   бойында   елжандылық   қасиеттерді   қалыптастыруда   ата­   ынтымақтастықта   өткізілетін   жұмыс   түрлерінен   Ақпараттық   ­ аналармен   әдістемелік жұмыс,  Диагностикалық талдау жұмыстары  Бұқаралық – мәдени жұмыс –   ата­   аналарға   тәрбие   мәселелері   бойынша   әдістемелік   көмек   беру,   ақпарат құралдарында мектеп өмірі, отбасы тәрбиесі мәселелеріне байланысты мақалаларды оқып талдау.  Аталар   мектебін;   Аналар   мектебін   құру;   ата­   аналарға   арналған   қабырға тақтасы; ата­ аналар университеті; балалардың сабақтарына қатысу; ата­ аналардың ашық   есік   күніне   қатысу.   олимпиада,   кештерге,   апталықтарға   қатысу,   маман   – дәрігерлермен,  заңгерлермен  кездесулер;  «Мамандығым  ­ мақтанышым» кештері, жанұя   мүшелерінің   жетістіктерін   мақтаныш   қылатын   «Мен   және   менің   жанұям» көрмесін, Республика күніне арналған, жариялау, ата­ аналар қауымына арналған ақпараттық   және   әдістемеләк   жаднамалар   шығару:.  Спорттық   шалалар  «Достық жәрмеңкесі»,   «Өнерлі   отбасы»   байқауы,   спорт   жарысы   «Жұлдызды   сәт» мерекелерін атап айтуға болады. Ата – аналар жиналысы тақырыпта  мектеп ережесі мектеп жоспарымен  таныстыру  Ата­анадар жиналысы мекпеп бойынша жылына екі рет, сыныптар бойынша  төрт рет өткізіледі. Жиналысты дұрыс ұйымдастырып өткізуге ата­аналар  комитеті мен ата­аналар белсенділері және мектеп басшылары сынып  жетекшілерімен бірдей жауап береді Ата ­ аналар жиналыстарында оқу­ тәрбие жұмысы қаралады, оның сапасын жақсартудың негізгі залалдары  белгіленеді. Кейбір ата­аналар отбасылық тәрбие жайлы есеп береді.  Жиналыстарда сынып жетекшілері ата­аналарды сынып ұжымының оқу­ тәрбие жоспарымен, ал мектеп басшылары оқушылар және ата­аналар  комитетінің іс­жоспарларымен таныстырады. Мектеп өмірінде тақырыптық ата­аналар жиналыстарын өткізіп отырудын зор  тәрбиелік мәні бар. Мұндай жиналыстардың мақсаты ­ ата­аналарды  психологиялық­педагогикалық білім мен тәжірибе жаңалықтарымен  таныстыру, ой қорытуБірнеше жылдық жұмысым кезінде алдымнан неше  түрлі оқушылар өтті. Адамның баласы бес саусағы бірдей болмайтыны сияқты оқушыларым да бір­біріне ұқсамайтын, бір­бірін қайталамайтын, кішкене  болса да өзіндік ерекшелігі бар адамдар еді. Олардың ішінде ең үздігі де, ең  нашары да, ең тентегі де, біліп тұрса да аузын ашпайтыны да, қанша сүйресең  де алдыға баспайтын жалқауы да болды. Бірақ барлығын да жақсы көріп,  білім нәрімен сусындатуға тырысамын.Дегенмен әр жылдары ата­аналар да ,  баларда әр қилы болатыны сөзсіз .Балаларды мектепте зерттеген соң ата­ аналармен пікірлестім. Оларды алға қойған жұмыс жоспарыммен таныстырып, көмек беруге шақырдым.  Сол себепті олардың пікірлерін тыңдап, бала туралы ата­аналардан мәлімет  алдым. Отбасы мүшелерінің қарым­қатынасы, баланың отбасындағы орны,  бейімділігін анықтадым. Ата­аналарды балаларын баспасөзге жазылуға, оны  баласымен бірге оқып, талдап, пікірін тыңдауға шақырдым. Кейінірек ата­ аналар жиналысында пікірлері шыңдалып, кеңестер беріліп отырды. Бала  сөйлеуді алғашқыда отбасынан үйренеді. Сол себепті ата­аналардың өздерін  мәдениетті, көркем де әсерлі, жүйелі сөйлеуге шақырдым.  Ата­ана  жиналыстарында сөйлеу мәдениеті төңірегінде пікірлесу өткіздім. Сол сияқты теледидардан балаларға арналған қандай бағдарламалар бері­ летінінен көрген, үйренгенін өмірде қалай қолданып, пайдаға асыру жолдары  туралы пікір алмастық. Балаларды оқытып­тәрбиелеу барысында, сабақтан  көп қалатын, тәртібі нашар, білім деңгейі төмен, құрбыларымен тіл табыса  алмайтын, ашуланшақ, бұзақылықтар жасайтын балаларды жиі кездеседі.  Психолог мамандар мұндай оқушыларды «Қиын балалар», «Мінез­құлқында  ауытқуы бар оқушылар», «Қиын тәрбиеленуші» қатарына жатқызады. Ағылшын психологы Хевитта және Дженкинс қиын балаларды екі үлкен  категорияға бөлген : 1. Әлеуметтік формадағы антиқоғамдық мінез­құлқы тән балалар. 2. Әлеуметтік емес антиқоғамдық агрессивті мінез­құлықты балалар. Бұл  балалардың жанұясымен, қатарластарымен қарым­қатынасы жаман,  эмоциялары бұзылған, агрессивті, қатыгез әрі кекшіл балалар.        Қиын бала деген кім? Қиын баланың пайда болуына не немесе кім ықпал  етеді? деген сұрақтар амалсыздан туындайды.Қазіргі кездегі жас ата­аналар өсіп келе жатқан баласын аса тым еркелетіп өсіріп жатыр десек те  қателеспейтін шығармыз. Аса тым артық мадақтау мен шектен тыс мәпелеуде  өскен бала ешқандай күш жұмсамай­ақ көзге түскісі келеді, егер мұғалім  ескерту айтатын жағдайда жылай салатын әлсіз, өздігінен еш нәрсеге қол  жеткізе алмайтын, ерке болып, өзбеттілігі қалыптаспаған балалардан шығады  бұл жағдайда баланы толығымен зерттеп,ата—анамен бірлесе отыра  кедергілерді жою жолдарын қарастыру қажет.Ал жалпы сыныптағы осындай  балардың ата­аналарымен жұмыстың дәстүрлі емес формаларын өткізуді жөн  көрдім. Тақырыптық ақыл­ кеңес, әңгіме, тренингі өткізу.              Оқушының жанұясына барудағы мақсатым..  Бұл­ата­аналармен жеке жұмыс істеудің неғұрлым  тиімді түрі және  нәтижелі.. Жанұяға барғанда  оқушының үйдегі өмірімен, тұрмыс жағдайымен танысамын. Ата­аналарымен және жанұяның басқа мүшелерімен  әңгімелескенде , оқушының мінезі, қызығуы мен икемділігі туралы ата­ аналарына, үлкендер мен кішілерге қарым­қатынасы туралы мағлұматтар  аламын.  Ата­аналарды мектепке тек баласы тәртіп бұзғанда немесе жаман оқи  бастағанда ғана шақырмайүнемі қарым –қатынастамын.  Баланы  қандай да бір қоғамдық пайдалы жұмысқа қатыстыру, оның белгілі бір саладағы дарынын  дамытуға қажетті жағдайлар жасау туралы да ата­аналармен келісіп алуды  жөн көремін. Біз, сынып жетекшілері ең бірінші өзіміздің жетекшілік етіп  отырған сыныбымыздың ата­аналарына арналған педагогикалық білімдерді  насихаттау үшін әңгімелер мен лекциялар өткізу өте қажет.  Олардың мазмұны ата­аналардың талаптарына, оқу­тәрбие жұмыстарының  нақтылы міндеттеріне байланысты болады. Әңгімелер мен лекциялар жүйелі  түрде белгілі бағдарлама бойынша өткізіліп отырамын . Мысалы: «Ата­ аналардың бала тәрбиелеудегі жауапкершілігі туралы», «Балаларды  ұқыптылыққа үйрету», «Үлкендерді сыйлауға үйрету», «Баланың мінез­ құлығын тәрбиелеу туралы», «Сыныптан тыс оқуға қалай басшылық жасау  керек» т.б.   Олар   бастауыш   мектепті   бітіріп,   орта   буын   сыныптарға   өткенде   де сырттай   бақылап   отырдым.   Мұғалімдерімен   пікірлестім.   Қазіргі   заман талаптарына   сай   жаңа   формациялы   мұғалім   ретінде   оқу   мен   тәрбие жұмысында   сын   тұрғысынан   ойлау   технологиясын   қолданудамын     жіне төмендегідей нәтижелерге ата­ана қолдауымен облыстық,  республикалық жетістіктеріне  жеттім.  20012  жылы  Жандарбек   Азамат  2  орын  қалалық ғылыми жоба сайысында. 2009­2008   жылы   3   сынып   оқушысы   Мусабекова   Самал,   Бектемиров Әділхан  оқушылардың облыстық интеллектуалдық марафонынан  III орынға ие   болды.  қалалық.   2008­2009   оқу   жылында   3    сынып   оқушысы   Болатхан Біржан     I орынға,Калкаманова Алтыншаш III ші орынға,ал 2010­2011 оқу жылында   Касымканова   Еркежан     қалалық   «Абай   оқуларында   I   орынға   ие болды. 2010  жылы 4 сынып оқушысы Мусабекова Самал қалалық  бастауыш сынып оқушыларының арасында өткен ғылыми жоба сайысында 3 орынға ие болып   марапаттау   қағазымен   марапатталды.омырзаков   Мирас   2010жылы республикалықь тоғыз құмалақ жарысында III,2010жылы Оңтүстік Қазақстан облысының   Арыс   қаласында   өткен   республикалық   ән   байқауынан Калкаманова Алтыншаш 1 орынға,2009 жылыАлматыда өткенРеспубликалық «Ғұмырдария»   байқауында   III   орынға   ие   болды.,ал   Сериков   Алмаз Қостанайда өткен Қазақстан Республикалық жасөспірімдер чемпионатында I орынға ие болды.  2012 жылы Серикова Аяулым облыстық чемпионатта 1 орынға ие болып,  республикалық жарысқа жолдама алуды. Қорыта келе       ҚР­ның «Білім туралы» Заңында: «Ата­аналар ­ алғашқы педагогтар» деп  жазылған. Сол үшін біздің ата­аналар мен білім беру мекемелері тығыз қарым­ қатынаста болуы керекпіз. Мектептерде екі жақтың бірігуімен балалар  тәрбиесіне бағытталған шаралар көптеп ұйымдастырылғанымыз жөн. Өз тәжірибемде .жеке тұлғаны қалыптастыруда ата­аналармен өте.тығыз  байланыстамын ана­аналар өте ұйымшыл үнемі қолдау жасап ,түсінебіледі  ,Жыл соңында оқу –тәрбие үрдісіндегі жоспарды бірлесе отыра ата­аналардың тілегін ескере отыра жасаймын.атан­аналар айына бір рет жиналып «ата­ аналар мектебін» өткіземін, жиналыс өткізудің алдында жоспар бойынша  қаралатын мәселе бойынша сауалнама аламын, ондағы мақсат ой­пікір  ,шешуге қажетті мәселерді топтастыру.Сыныпқа байланысты өзекті мәселерді  талқылау шешім қабылдау.Жылына бір рет балармен табиғатқа серуенге  шығамыз, жылына екі рет аналармен Мәдениет орындарына барамыз,жыл  сайын Әкем ,шешем және мен»  жарысын өткіземін, Дөңгелек үстел сондай ақ  ата­аналар өз тараптарынан спорттық жарыстар, баларға қызықты кештерді  ұйыдастырады, «Әжелер кеңесі» кешін өткіземін және әр мерекеге  байланысты ата­аналардың қатысуымен кештерді ұйымдастырамын .Атан­ аналармен бірлесіп істелген жұмыс ұйымшылдыққа, мейірімділікке ,балардың  белсенділіктері жоғарлап , мәртебелері кетеріледі. Балаға әсер ететіні құрғақ  сөз емес, өз көзімен көруі мәнді; ОБЛЫСТЫҚ ТАМЫЗ  КОНФЕРЕНЦИЯСЫ            ТАҚЫРЫБЫ: Ата – аналар мен  бастауыш  cынып мұғалімінің ынтымақтастығы ­   тұлғаны қалыптастырудың басым бағыты. Дайындаған : Мусабаева З.К                 ПАВЛОДАР ҚАЛАСЫ .2013 ж жжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжж жжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжж жжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжж жжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжждблогорррррррррррррррррр рррррррррррррррррррррррррррррррр