Адамзаттың тарихи-мәдени мұрасын сақтап қалудағы ЮНЕСКО-ның қызметі

Адамзаттың тарихи-мәдени мұрасын сақтап қалудағы ЮНЕСКО-ның қызметі

Мақсаты: Адамзаттың тарихи-мәдени мұрасын сақтап қалудағы ЮНЕСКО-ның қызметі

ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұрасының тізімі жайлы түсінік беру

 

ЮНЕСКО (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization — UNESCO) — Біріккен Ұлттар Ұйымының Білім, Ғылым және Мәдениет жөніндегі Ұйымы.

Ұйым 1945 жылы 16 қарашада құрылды, штаб-пәтері Францияның Париж қаласында орналасқан. Ұйым құрамына әлемнің түкпір-түкпірінде орналасқан 67 бюро мен бөлімшелер кіреді. ЮНЕСКО қаулысы Лондон конференциясында 1945 жыл қарашасында қабылданып 1946 жыл 4-ші қарашасында, қабылдауы туралы қол қойған 20 мемлекет актілерін сақтауға өткізгеннен кейін күшіне енеді. Бүгінгі күні Ұйымға 193 мемлекет мүше. 1972 жылы ЮНЕСКО 1975 жылы күшіне енген Әлемдік мәдени және табиғи мұраларды қорғау конвенциясын қабылдайды, дәл қазір 184 елде бекітілген (КСРО — 1988 жылы). 1999 жылдан бастап ЮНЕСКО-ның бас директоры — Коитиро Мацура. 2005 жылы ол 4-жылдық мерзімге қайта сайланды.

XX ғ. ЮНЕСКО-ның аса мәнді жобалары мыналар: II дүниежүзілік соғыс жылдарында әскери әрекеттерден зардап шеккен кітапхана және мұражай қорларын қалпына келтіру; Азияда, Африкада, Латын Америкасында бастауыш білім беру жүйелерін дамыту; құнды еңбектерді аудару, тікелей байланыстар орнату арқылы Батыс пен Шығыстың арасында мәдени алмасуды дамыту; дамушы елдердегі сауатсыздықты жойып, "негізгі білім беру" жүйесін қалыптастыру (оқу орталықтары Камбоджада, Үндістанда, Таиландта, Оңтүстік Кореяда, Либерияда, Түркияда, сондай-ақ бірқатар, Латын американдық елдерде, Таяу Шығыс елдерінде); өркениет ескерткіштерін сақтау. 1959 ж. ЮНЕСКО-ның қамқорлығымен Мәдени құндылықтарды сақтау және қалпына келтіру бойынша Халықаралық комитет жұмыс істей бастады.

ЮНЕСКО негізгі мақсаты — бейбітшілік пен қауіпсіздікті елдердің білім, ғылым және мәдениет салаларындағы ынтымақтастығын БҰҰ Қаулысында айтылғандай жалпыға бірдей құрметпен қарап, әділеттілік пен заңдардың орындалуын, адам құқығы, әрі негізгі бостандықтар негізінде барлық елге, түрі-түсіне, жынысына, тілі мен дініне қарамастан қамтамасыз ету арқылы нығайту.

Мақсатына жету үшін ЮНЕСКО бес негізгі функцияларды жүзеге асырады:

·         болашағы бар, келешекте адамзатқа керек білім, ғылым, мәдениет пен байланыс формаларын зерттеу;

·         білімді ғылыми зерттеудің нәтижесіне сүйене отырып таныту, алмасу, таратумен айналысу;

·         заңнамалық іскерлікпен: ұсыныстарды іске асыруға міндет болатын халықаралық актілерді дайындау және қабылдау;

·         мүше-мемлекеттерге «техникалық ынтымақтастық» түрінде жобалар жасау мен дамыту салаларындағы саясатын анықтауда эксперттерінің қызметтерін ұсынады;

·         арнайы ақпаратпен алмасуды жүзеге асырады.

2009 жылдың қазан айына сәйкес ЮНЕСКО ұйымына 193 мемлекет мүше және 7 мемлекет серіктес мүше дәрежелеріне ие.

1.     Аустралия, ұйымға қосылу күні - қарашаның 4, 1946

2.     Австрия - тамыздың 13, 1948

3.     Албания - қазанның 16, 1958

4.     Алжир - қазанның 15, 1962

5.     Америка Құрама Штаттары - қазанның 1, 2003

6.     Андорра - қазанның 20, 1993

7.     Ангола - наурыздың 11, 1977

8.     Антигуа және Барбуда - шілденің 15, 1982

9.     Аргентина - қыркүйектің 15, 1948

10. Армения - маусымның 9, 1992

11. Ауғанстан - мамырдың 4, 1948

12. Әзірбайжан - маусымның 3, 1992

13. Багам аралдары - сәуірдің 23, 1981

14. Бангладеш - қазанның 27, 1972

15. Барбадос - қазанның 24, 1968

16. Бахрейн - қаңтардың 18, 1972

17. Беларусь - мамырдың 12, 1954

18. Бельгия - қарашаның 29, 1946

19. Белиз - мамырдың 10, 1982

20. Бенин - қазанның 18, 1960

21. Болгария - мамырдың 17, 1956

22. Боливия - қарашаның 13, 1946

23. Босния және Герцеговина - маусымның 2, 1993

24. Ботсвана - қаңтардың 16, 1980

25. Бразилия - қарашаның 4, 1946

26. Бруней - наурыздың 17, 2005

27. Біріккен Араб Әмірліктері - сәуірдің 20, 1972

28. Буркина-Фасо - қарашаның 14, 1960

29. Бурунди - қарашаның 16, 1962

30. Бутан - сәуірдің 13, 1982

31. Вануату - ақпанның 10, 1994

32. Венгрия - қыркүйектің 14, 1948

33. Венесуэла - қарашаның 25, 1946

34. Вьетнам - шілденің 6, 1951

35. Габон - қарашаның 16, 1960

36. Гаити - қарашаның 18, 1946

37. Гайана - наурыздың 21, 1967

38. Гамбия - тамыздың 1, 1973

39. Гана - сәуірдің 11, 1958

40. Гватемала - қаңтардың 2, 1950

41. Гвинея - ақанның 2, 1960

42. Гвинея-Бисау - қарашаның 1, 1974

43. Германия - шілденің 11, 1951

44. Грекия - қарашаның 4, 1946

45. Гренада - ақпанның 17, 1975

46. Гондурас - желтоқсанның 16, 1947

47. Грузия - қазанның 7, 1992

48. Дания - қарашаның 4, 1946

49. Джибути - тамыздың 31, 1989

50. Доминика - қаңтардың 9, 1979

51. Доминикан Республикасы - қарашаның 4, 1946

52. Египет - қарашаның 4, 1946

53. Жаңа Зеландия - қарашаның 4, 1946

54. Жапония - шілденің 2, 1951

55. Замбия - қарашаның 9, 1964

56. Зимбабве - қыркүйектің 22, 1980

57. Израиль - қыркүектің 16, 1949

58. Индонезия Республикасы - мамырдың 27, 1950

59. Иордания - маусымның 14, 1950

60. Иран Ислам Республикасы - қыркүйектің 6, 1948

61. Ирак - қазанның 21, 1948

62. Ирландия - қазанның 3, 1961

63. Исландия - маусымның 8, 1964

64. Испания - қаңтардың 30, 1953

65. Италия - қаңтардың 27, 1948

66. Йемен - сәуірдің 2, 1962

67. Камбоджа - шілденің 3, 1951

68. Камерун - қарашаның 11, 1960

69. Канада - қарашаның 4, 1946

70. Кабо-Верде - ақпанның 15, 1978

71. Катар - қаңтардың 27, 1972

72. Кения - сәуірдің 7, 1964

73. Кипр - ақпанның 6, 1961

74. Кирибати - қазанның 24, 1989

75. Колумбия - қазанның 31, 1947

76. Комор аралдары - наурыздың 22, 1977

77. Конго - қазанның 24, 1960

78. Конго Демократиялық Республикасы - қарашаның 25, 1960

79. Солтүстік Корея - қазанның 18, 1974

80. Корея Республикасы - маусымның 14, 1950

81. Коста-Рика - мамырдың 19, 1950

82. Кот-д’Ивуар - қазанның 27, 1960

83. Куба - тамыздың 29, 1947

84. Кувейт - қарашаның 18, 1960

85. Кук аралдары - қазанның 25, 1989

86. Қазақстан - мамырдың 22, 1992

87. Қырғызстан - маусымның 2, 1992

88. Қытай - қарашаның 4, 1946

89. Лаос - шілденің 9, 1951

90. Латвия - қазанның 14, 1991

91. Ливан - қарашаның 4, 1946

92. Лесото - қыркүйектің 29, 1967

93. Либерия - наурыздың 6, 1947

94. Ливия - маусымның - 27, 1953

95. Литва - қазанның 7, 1991

96. Люксембург - қазанның 27, 1947

97. Маврикий - қазанның 25, 1968

98. Мавритания - қаңтардың 10, 1962

99. Мадагаскар - қарашаның 10, 1960

100.                    Македония Республикасы - Маусымның 28, 1993

101.                    Малави - қазанның 27, 1964

102.                    Малайзия - маусымның 16, 1958

103.                    Мали - қарашаның 7, 1960

104.                    Мальдивтер - шілденің 18, 1980

105.                    Мальта - ақпанның 10, 1965

106.                    Маршалл аралдары - маусымның 30, 1995

107.                    Мексика - қарашаның 4, 1946

108.                    Микронезия Федерациялық Штаттары - қазанның 19, 1999

109.                    Мозамбик - қазанның 11, 1976

110.                    Молдова Республикасы - мамырдың 27, 1992

111.                    Монако - шілденің 6, 1949

112.                    Моңғолия - қарашаның 1, 1962

113.                    Марокко - қарашаның 7, 1956

114.                    Мьянма - маусымның 27, 1949

115.                    Намибия - қарашаның 2, 1978

116.                    Науру - қазанның 17, 1996

117.                    Нидерланд - қаңтардың 1, 1947

118.                    Непал - мамырдың 1, 1953

119.                    Никарагуа - ақпанның 22, 1952

120.                    Нигер - қарашаның 10, 1960

121.                    Нигерия - қарашаның 14, 1960

122.                    Ниуэ 26 қазан, 1993

123.                    Норвегия - қарашаның 4, 1946

124.                    Оман - ақпанның 10, 1972

125.                    Орталық Африка Республикасы - қарашаның 11, 1960

126.                    Оңтүстік Африка - желтоқсанның 12, 1994

127.                    Өзбекстан -

128.                    Палау - қыркүйектің 20, 1999

129.                    Панама - қаңтардың 10, 1950

130.                    Папуа — Жаңа Гвинея - қазанның 4, 1976

131.                    Парагвай - маусымның 20, 1955

132.                    Пәкістан - қыркүйектің 14, 1949

133.                    Перу - қарашаның 21, 1946

134.                    Польша - қарашаның 6, 1946

135.                    Португалия - қыркүйектің 11, 1974

136.                    Ресей Федерациясы - сәуірдің 21, 1954

137.                    Руанда - қарашаның 7, 1962

138.                    Румыния - шілденің 27, 1956

139.                    Самоа - сәуірдің 3, 1981

140.                    Сан-Марино - қарашаның 12, 1974

141.                    Сан-Томе және Принсипи - қаңтардың 22, 1980

142.                    Сауд Арабиясы - қарашаның 4, 1946

143.                    Эсватини - қаңтардың 25, 1978

144.                    Сейнт Винсент және Гренадинес - қаңтардың 14, 1983

145.                    Сейнт Киттс және Невис - қазанның 26, 1983

146.                    Сейнт Лусия - наурыздың 6, 1980

147.                    Сейшель аралдары - қазанның 18, 1976

148.                    Сенегал - қарашаның 10, 1960

149.                    Сербия - желтоқсанның 20, 2000

150.                    Сингапур - қазанның 8, 2007

151.                    Сирия - қарашаның 16, 1946

152.                    Словакия - ақпанның 9, 1993

153.                    Словения - мамырдың 27, 1992

154.                    Соломон аралдары - қыркүйектің 7, 1993

155.                    Сомали - қарашаның 15, 1960

156.                    Судан - қарашаның 26, 1956

157.                    Суринам - шілденің 16, 1976

158.                    Съерра-Леоне - наурыздың 28, 1962

159.                    Таиланд - қаңтардың 1, 1949

160.                    Танзания - наурыздың 6, 1962

161.                    Тәжікстан - сәуірдің 6, 1993

162.                    Того - қарашаның 17, 1960

163.                    Тонга - қыркүйектің 29, 1980

164.                    Тринидад және Тобаго - қарашаның 2, 1962

165.                    Тунис - қарашаның 8, 1956

166.                    Түркия Республикасы - қарашаның 4, 1946

167.                    Түркіменстан - тамыздың 17, 1993

168.                    Тувалу - қазанның 21, 1991

169.                    Уганда - қарашаның 9, 1962

170.                    Украина - мамырдың 12, 1954

171.                    Уругвай - қарашаның 8, 1947

172.                    Үндістан - қарашаның 4, 1946

173.                    Ұлыбритания және Ирландия Біріккен Патшалығы - шілденің 1, 1997

174.                    Фиджи - шілденідің 14, 1983

175.                    Филиппиндер - қарашаның 21, 1946

176.                    Финляндия - қазанның 10, 1956

177.                    Франция - қарашаның 4, 1946

178.                    Хорватия - маусымның 1, 1992

179.                    Чад - желтоқсанның 19, 1960

180.                    Черногория - наурыздың 1, 2007

181.                    Чехия - ақпанның 22, 1993

182.                    Чили - шілденің 7, 1953

183.                    Швеция - қаңтардың 23, 1950

184.                    Швейцария - қаңтардың 28, 1949

185.                    Шри Ланка - қарашаның 14, 1949

186.                    Шығыс Тимор - маусымның 5, 2003

187.                    Эквадор - қаңтардың 22, 1947

188.                    Экваторлық Гвинея - қарашаның 29, 1979

189.                    Сальвадор - сәуірдің 28, 1948

190.                    Эритрея - қыркүйектің 2, 1993

191.                    Эстония - қазанның 14, 1991

192.                    Эфиопия - шілденің 1, 1955

193.                    Ямайка - қарашаның 7, 1962

Серіктес мүше елдер

·         Аруба - қазанның 20, 1987

·         Британдық Виргиния аралдары - қарашаның 24, 1983

·         Кайман аралдары - қазанның 30, 1999

·         Макао, Қытай - қазанның 25, 1995

·         Недерландықтардың Антиллері - қазанның 26, 1983

·         Токелау - қазанның 15, 2001

·         Фарер аралдары - қазанның 12, 2009

Бақылаушы елдер

·         Палестина 

·         Әулие Теңіз

 

ТАПСЫРМА: Конспекті жазыңыздар. Және де Адамзаттың тарихи-мәдени мұрасын сақтап қалудағы ЮНЕСКО-ның қызметін ашып жазыңыз.

ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұрасының тізімі жайлы өз түсінігінізді жазыңыз.

 

Скачано с www.znanio.ru