Қазақ тілі пәнінен " Буынмен өрілген ойын" сабақтың жоспары

Буынмен  өрілген  ойын  Оқушыларды сабаққа ынталандыру бағытында шығармашылықпен жұмыс жасайтын ұстаз үшін қолға алар шаралар көп. Шығармашылық дегеніміз адамның белсенділігі мен  дербес іс­әрекетінің ең жоғарғы формасы.   Түрлі тақырыптарды ажарландырып,еркін түсіндіруге жетелейтін жолдың бірі  ойын түрлері. Жарыс ойындарын сабақ өтуде жүзеге асыру ұстаздарға да  шәкірттерге де тиімді. Мұғалім тақырыпқа байланысты ойын түрлерін сұрыптауда, құрастыруда көп  жұмыс жүргізеді. Ал, оқушы үшін тиімділігі – жаттанды ережеден, мысалдан  аулағырақ болады. Ойлау, жүйелеу қабілеті артады. Бір сөзбен айтқанда  оқушыны шығармашылық жолға ойыстырады. Жарыс ойындарының түрлері көп. 1Дұрыс тауып белгіле.2 Кім тез тауып айтады. 3Ойлан тап. 4Оқы, ізден, ойлап  тап.5Тізбек ойыны. 6 Жылдам жауап. 7 Әзіл аралас сұрақ. Мысалы «Буын» тақырыбын өтіп болған соң, жинақтау сабағы түрінде өткізуге  болады Оқушылаға  негізінен мынадай сұрақтар, тапсырмалар қоюға болады. 1) Берілген дыбыстарға тиісті дауысты дыбыстар қосып, буын құрап, сөз  жасаңдар. а) с, т, қ – ас, ат, ақ. б) к, л, б – көк, ал, би  в) м, к, т – ем, ек, ти 2)Бір буында қанша дыбыс болады? 3) Әрқайсысының аты екі бітеу буыннан ғана құралған тоғыз құстың атын кім  табады? Тарғақ            Бүркіт                  Қызғыш Торғай            Кептер                Сұңқар Байғыз            Тұйғын              Құзғын 4)А буынды сөз ойла. Бас киім: ­ а­а­а    малақай Өсімдік: ­а­а­а­     қарақат Құс:   ­а­а­а Жазба еңбек:  ­а­а­а Ағаш: ­а­а­а­ Керегенің бір бөлігі: ­а­а­а Өте жұқа зат:  ­а­а­а 5.Сызбаға сәйкес сөз құра ­                ­                              ­­                ­                               ­ 0  ­                ­ 0                             ­ 6. Буынға буын қос қа­                     қо­                   да­ қа­                       қо­                  да­ қа­                       қо­                  да­ 7.Сөз құрастыр қ қ қ қ қ қ қ й й у у п п ш қ қ қ қ қ қ қ 8.Ға буынымен аяқталған екі буынды зат есім тап. ға ға ға ға ға ға ға ға 9. Ғақ, мақ буынына аяқталған екі буынды сөз ойла ғақғақ ғақ ғақ ғақ ғақ ғақ ғақ мақ мақ мақ мақ мақ мақ мақ м   10. К әріпінен басталып, аяқталған сөздерді тап. К           к                                          К           к К           к К           к К           к К           к Осылайша тақырыпқа сай ойын түрлерін   қатыстырып,  айтар  ойымызды   оқушылармен бірлесе   шешіп  отырсақ  сабақтың  құны   артпаса ортаймайды.   Ойын  араласқан  білім шәкірт  бойына  ұзақ  орнығып.  « Тілдіңде  алуан  түрлі  қызықтары   бар  екен  ғой ­деген пікір  қалыптасады»   Екіншіден  баланың сауаттылығының артуына да игі әсері болады. Үшіншіден, шәкіртті тапқырлыққа, іздемпаздыққа, салиқалы ойлауға, бір  тұжырымға келуіне де ықпалы зор. Жарыс ойын сабақтарын күрделі бөлімдерді бекіткенде,толықтау, тіл ұстарту,  қортындылау мақсатында жүргізсе маңыздырақ боларын тәжірибемізде байқап  жүрміз. Мұндай сабақтарда белсене қатысқан , тапсырмаларды шешуде білімпаздық  танытқан оқушыларды мадақтап, аз мөлшерде сыйлықтар беріп отырса, олардың  белсенділігі одан да артып отырады.  Ана тіліне деген сүйіспеншілікті арттыру , бағдарламалық материалды меңгерту, логикалық ой­қабілеттерін дамыту мақсатында сабақта жүргізілген ойынтүрлерінің, жарыс ойындарының тигізер игілікті әсерінің бар екендігін өмір  тәжірибеміз көрсетуде. Аягөз қазақ мектеп­лицейі Бастауыш класс мұғалім Лебаева Айгүл ЖүнісханқызыПәннің аты Уақыты: 14 .01 .2016ж Кабинет: 106каб Сабақтың атауы В. Сухомлинский. Ақ шаш Мақсаты Күтілетін нәтиже Психологиялық  ахуал Қызығушылықты  ояту Сергіту сәті Ой толғаныс 1. «Ақ шаш» мәтінінің мазмұнын түсінеді. 2. Мәтіннің мазмұнын айта алады. 3. Мәтіннің мазмұнына байланысты өлең, мақал­ мәтелдер айтып, ой бөлісе алады. Сабақтың түрі: Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан  ойлау сабағы СТО­ға байланысты міндет: Негізгі мәселені жеке,  жұппен, топпен анықтай алады. Стратегиялар: «Болжау» стратегиясы, «Екі жақты  күнделік» стратегиясы,  «Топтастыру» стратегиясы, «Әдебиет үйірмесі», «Бес  жолды өлең» стратегиясы. 1. Шаттық шеңбері Әрбір адам – туысым, досым, жұрағат Әрбір сабақ – үйрену, ұғу, ұлағат Әрбір ісім – тіршілік, тірек, адамдық, Әрбір сөзім – шындық, бірлік, адалдық. 2. Топқа бөлу.  Оқушыларды топқа әр түсті текшелер арқылы бөлу.  Текше түстес көрсеткіші бар партаға отыру. 3. Жаңа сабақ. Ы.Алтынсарин. Бұл кім? «Бала, бала, бала деп Түнде шошып оянған. Түн ұйқысын төрт бөліп, Түнде бесік таянған. (Ана) Дүниеде анаға жыр арнамаған жыршы, күй арнамаған  күйші, ән арнамаған әнші, шығармасын арнамаған  жазушы бар ма екен? Ананы жырлаймын деп ақын тебіренсе, ана бейнесін  мүсіндеймін деп суретші ойланды. «Құрметтейік те, қадірлейік те ғазиз Ананы, өйткені ол  дүниедегі асылдың асылы – өмір сыйлайды ғой!» ­ деп  тебіренеді Ғ.Мүсірепов.«Әлемде өзгермейтін үш­ақ зат бар, ол ананың ақ сүті,  күннің нұры, сәбидің күлкісі» дейді орыс жазушысы  М.Горкий. «Ананың тілі, ананың махаббаты, ананың тілегі тіл  жетпес бір жатқан теңіз емес пе! Па шіркін, ананың  айналып­толғанғаны кімнің есінен кетеді!» ­ дейді  Баубек Бұлқышев. Сонымен ана дегеніміз – төзімділік пен  адамгершііліктің тәңірісі. 4. Қазір Ана сөзінің мағынасын ашып алайық. Ана тілі  Ана Отан ана Жер ана І­топ. «Ана тілі» деп неге айтамыз? ІІ­топ. «Отан ана» деп неге айтылады? ІІІ­топ. «Жер ана» деп неге айтылады? 5. Жалпы ана атаулыға тән, біріміздің анамызға ортақ  оқулығымызда тамаша бір шығарма беріліпті. Ол  Василий Александрович Сухомлинскийдің «Ақ шаш»  әңгімесі. В.А.Сухомлинский Украина Республикасында дүниеге  келген. Украина халқының атақты ұстазы, жазушысы. Оқулықпен жұмыс. «Болжау» стратегиясы. а) Балалардың алдына әңгімеден үзінді беру, яғни оны  оқушылар ары қарай жалғастырып, оқиғаның немен  аяқталғанын өз ойларымен жеткізеді. ә) Оқулықтағы мәтінді оқып беру. б) Мәтінді оқушылар ойымен салыстыру. в) Сұрақ­жауап. ­ Мәтінде негізгі ой қандай мәселеге құрылған ? ­ Мишаның байқампаздығын қалай аңғардың? 6. «Екі жақты күнделік» стратегиясы. 1­топ. Мәтіннен өздеріңе әсер етіп, ойыңда қалған  үзіндіні жаз. Сұрақ: Анының жүрегі қай кезде ауырады? (бірденеге  қапаланғанда, ренжігенде, уайымдағанда). 2­топ. Мишаның келесі сұрағына анасы не деп жауапберді деп ойлайсың, соны жаз. Сұрақ: Ананың жүрегі қай кезде толқиды? (қуанғанда,  шаттанғанда). 3­топ. «Ананың көңілі балада. Баланың көңілі далада»  мақалының мәтінге қандай қатысы бар? Сұрақ: Сөз анасы не? Сөз анасы – құлақ.  Су анасы не? Су анасы – бұлақ. 7. Топтастыру стратегиясы. 1 топ – Дүниеде не қымбат? (Ана) Ана неден қымбат? (Бәрінен) «Бәрі» ұғымына не кіреді? (Ананың аялы алақаны,  мейіріміне тең келер нәрсе жоқ. Ана біз үшін тіпті  жалпақ дүниеден де қымбат). 2 топ – Анаға деген махаббат қай күннен басталады?  (Құндақта жатқан кезден) Құндақта сөзін қалай түсінеміз? (Жөргекте жатқанда,  нәсертелік шақ) 3­топ. Жылап, уанбай, шырылдағанда кімді іздейсің?  (Ананы) Уанбай сөзімен мағыналас қандай сөздер бар?  жұбанбай  Уанбай жылай беру еш нәрсеге көнбеу 8. «Әдебиет үйірмесі» 1 топ. Шағын әңгіме жазу «Менің анам» 2 топ. Өлеңді аяқта. Сыйлаймын панасың Тыңдамын данасың Аламын ақтаймын Баламын анашым 3 топ. Мәтіннің мазмұнына сай нақыл сөз, мақал­мәтел  немесе шешендік сөз жаз. 9. «Бес жолды өлең» стратегиясы. 1) Зат есім (1 сөз) 2) Сын есім (2 сөз) 3) Етістік (3 сөз) 4) Қорытынды ой (4 сөз) 5) Зат есімге жуық мәндес сөз (1 сөз)10. Слайд көрсету. Ана дүниеге жарық сыйлаушы ғана емес, бүгінгі таңда  ана – жұмысшы, ана – ақын, ана – жазушы, ана – батыр,  ана – әнші, ана – дәрігер, ана – депутат, ана – мұғалім,  ғалым, ел басқарушы болып әр салада қызмет етуде. Мазмұндау Оқыту ү    шін  бағалау   бағалау және оқуды  Үйге тапсырма Бағалау Кері байланыс