Байланыс арналары.Хаттамалар.

Сабақ ­ 19                                    Сыныбы: 11 «А», «Ә», «Б»                                                                Пән мұғалімі: Құрманалиева Динара Пәні: Информатика Сабақтың тақырыбы: Байланыс арналары.Хаттамалар. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Қысқа мерзімді жоспар Мақсаты: Оқушыларға байланыс арналарын,  хаттамаларды   тісіндіру арқылы  білімдерін жетілдіру; Міндеттері:  Жаңа тақырып бойынша толық мәлімет  Күтілетін нәтижесі:   Жаңа тақырып бойынша толық  алу.   Байланыс арналарын түсіндіру.  Байланыс арналары туралы  мәлімет алады.   Байланыс арналарын түсінеді.  Байланыс арналары туралы  мәліметтерді қашықтыққа жіберуді  үйрету.  Байланыс арналарының жіктелуі жайлы  мәліметтерді қашықтыққа жібере  алады.  Байланыс арналарының жіктелуі  үйрету.  Алмасу хаттамаларының ережелерін  үйрету. жайлы біледі.  Алмасу хаттамаларының  ережелерін түсіндіре алады. Әдістері: сөйлесу, сұрақ­ жауап,  көрнекілік  қолдану,  тәжірибелік  әдіс. Көрнекілік  құралдар: интерактивті  тақта,  компьютерлер,  оқулық, жұмыс  дәптеі  І. Ұйымдастыру  кезеңі: Сәлемдесу, оқу  құралдарын дайындау, сабақ алдында сергіту. Көңіл­күйлерін сұрау.  (10 мин.) Жаңа сабақ  түсіндіру: (15 мин.) ІІ.Үй тапсырмасын тексеру: 1. Мәліметтер қоры дегеніміз не? 2. Мәліметтер қорын  басқару жүйесі. 3. Қандай мәліметтер мәтінге  экспортталады? 4. Біріктіру шеберін қалай шақырады? ІІІ.Мұғалімнің іс­әрекеті:   Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен  сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу.  Ынтымақтастық атмосферасын орнату.   Кері байланыс парағы Бағалау  парағы: Крийтери  бойынша Компьютерлік желі ғалымдардың тәжірибесінде алыс қашықтықтан ақпарат алмасу ауқымды желілердің дүниеге келуін анықтады. Ауқымды копмпьютерлік (телекоммуникациялық) желі ­ бұл бір­бірінен қашықта тұрған жеке компьютерлердің және  көптеген жергілікті желілердің бірігуі. Қазіргі уақытта 20­дан аса ауқымды желілер (CompuServe, America On Line, MS Network және тағы басқалар) бар,  бірақ олардың ең танымалысы ­ Internet желісі.  Internet ­ миллиондаған компьютерлерді қосатын, көптеген жергілікті, аймақтық және корпоративті желілерді  біріктіретін ауқымды компьютер желісі. Немесе Internet ­ бір­бірімен байланыс арналары және бірегей мәліметтерді беру,  қабылдаудың бірыңғай стандарттары мен біріктірілген өзара байланысқан компьютерлер мен компьютер желілерінің  жиынтығы. Ол жер шарын қамтитын ауқымды бүкіләлемдік ақпарат жүйесі болып табылатындығын білдіреді. Бүгінде осы ақпараттың кеңістікке 120 млн. аса пайдаланушылар қосылған. Әрбір пайдаланушы одан өзіне қажеттісін  тауып, оған қажетті дегенді бере алады. Соның нәтижесінде Интернет ақпарат ресурстарымен үздіксіз толықып отырады.  Internet­тің белгілі иесі немесе ұлттық құралдары жоқ белгілеріне байланысты бөлмейді. Кез келген желі Internet­пен байланыса алады және оның бір бөлігі ретінде қарастырылады. Бүгінгі тағда байланыста кем дегенде бір компьютері бар  желілердің бәрі Internet­ке шыға алады. Internet серверлеріне миллиондаған пайдаланушылар коммутацияланатын телефон сымы арқылы немесе жергілікті желі арқылы байланыса алады. Internet­тің даму тарихы. Internet ­ 1969 жылы АҚШ та осы елдің қорғаныс министірлігінің тапсырысы бойынша  жасалған Arpanet желісінен пайда болды. Arpanet оқу орындарын, әскерлер мен әскери мердігерлерді  біріктіретін желі  еді. Ол о баста зерттеушілердің ақпарат алмасуына көмек ретінде,  сондай­ақ ядролық шабуыл кезінде қалай байланыс  жасау керектігін зерттеу үшін жасалған. Arpanet алғашқыда тек жүйеге енуге қашықтықтағы компьютерге және программа енгізуге мүмкіндік берді. Көп ұзамай бұған файлдарды, электронды поштаны және тізімді жіберу мүмкіндіктері  қосылды. Мұндағы мақсат, бір мәселемен айналысып жүрген зерттеушілердің ақпарат аламасуларына мүмкіндік ашу  болатын. Сонымен қатар Arpanet­тің өсуіне орай және басқа желілер де дамып, оларды бір­бірімен жалғастыру қажеттігі  туындады. Осылай бір­бірімен жалғасқан желілерден тұратын интернет дүниеге келді. Интернетте адрестеу.  Ақпарат алмасу барысында компьютерлер бір­бірін тауып алулары үшін Интернеттегі бірыңғай адрестеу жүйесі  қолданылады. Ол IP адресті пайдалануқа негізделген. Интернеттегі ѕрбір компьютердіқ  өзіндік IP адресі бар. Адрес 4  бөлікке бөлінген, ѕрбір бөлік нүктелермен ажыратылқан 0 мен 250 аралықында жатататын 4 саннан тұрады. Мысалы,  Алматы мемлекеттік университетініқ IP адресі былай жазылады: 197.34.32.11.      Компьютерлер сандарды, адамдар ­ атауды (Имя) жөн көреді. Сол үшін Инетрнетте жұмыс істеуге қолайлы болу  үшін домендік атау (Доменная система Имен/DNS ­ Domain Name System) деп аталатын жүйе енгізілген. Әрбір  компьютердік IР адресіне сәйкес келетін домендік атаулар жиынынан домендік жүйе құрылады. Ол компьютерлерді  тақырыптық немесе география­физикалық облыстарқа бөледі. "Domain" сөзініқ ақылшыннан аудармасы "облыс" дегенді  білдіреді. Сол себепті бұл жүйе домендік деген атқа ие болды.       Домендік жүйе атаулардық иерархиялық құрылымынан тұрады: жоғары дәрежелі домендер, екінші дәрежелі  домендер және үшінші дәрежелі домендер. Жоғары дәрежелі домендердіқ екі түрі болады: географиялық (екі әріптен  тұратын ­ географиялық аймақтарды қамтиды. Мысалы, Франция ­ fr, АқШ ­ us).     Атау домендік жүйеде оңнан солға қарай оқылады. Бірінші жоғары дәрежелі домен, сосын төменгілері. Кейбір атаулар деңгейіндегі жоғары домендер: Әкімшілік            Ұйымдастыру типі Com                      Коммерциялық Edu                       Білімдік Gov                       АқШ өкіметі Int                          Халықаралық Mil                         АқШ әскери Net                        Компьютер желісі   Org                        Коммерциялық емес Географиялық                                     Мемлекет Ca                                 Канада De                                 Германия Jp                                  Япония kz                                  қазақстан   Ru                                 Рессей Su                                  Англия Uk                                  Бұрынқы СССР Us                                  АқШ Internet хаттамасы Интернетте ТСР/ІР мѕліметтерді тарату хаттамалары пайдаланылады. Бұл әріптер Transmission Control  Protocol/Internet Protocol (Таратуды басқару хаттамасы/Желіаралық хаттама) дегенді білдіреді. ІР желідегі адрестеуге  жауап береді, ал ТСР хабарларды тиісті адрестер бойынша жіберуді қамтамасыз етеді. Компьютерлер ІР адрестері  жазылған "қапшықпен қапталып", мысалы, "Кімге: 198.78.213.185", "Кімнен: 193.124.5.33." жіберіледі. Мұндай қапшықтар ІР қапшықтар деп аталады. Кәдімгі хат секілді мұнда да хат алдымен жақында орналасқан пошта бөлімшесіне барып  түседі, сосын кезектесіп бір­біріне жіберу арқылы алушықа жетеді. Пошта бөлімшелері арасында хаттар сортталып  анықталады.  Жаңа сабақты  бекіту: (10мин.) 1.Байланыс арналары деп­мәліметтерді қашықтыққа жіберуге мүмкіндік беретін техникалық құралдарды айтады. 2.Желілік хаттама­желіге біріктірілген компьютерлерге ақпарат алмасуға жане қосылуға мүмкіндік беретін ережелер мен  техникалық процедуралар жиыны. 3.Желілердің түрлері:тікелей кабельдік байланыс, жергіліктік аймақтық, корпоративтік, ғаламдық. Қорытындылау: (5 мин.) Білемін Үй жұмысын Білдім Жаңа сабақ  Білгім келеді Жергілікті желі Үйге  §19. Байланыс арналары.  Хаттамалар.  Сыныбы:                      Күні: 11 «А», «Б»                    22.01.2018 ж.                                                                                                                    Тексерілді:_______________                                         25.01.2018 ж.