Бактериялар

Жалпы сипаттама Жалпы сипаттама Бактериялар барлық тіршілік ортасын игерген. Олар атмосферада, литосферада,  Бактериялар барлық тіршілік ортасын игерген. Олар атмосферада, литосферада, гидросферада, адам, жануар және өсімдік ағзаларында кездеседі.Олардың гидросферада, адам, жануар және өсімдік ағзаларында кездеседі.Олардың 0,1-10 мкм-ге дейін, өте ұсақ.Олардың әрбір жасушасы қабықша мен дейін, өте ұсақ.Олардың әрбір жасушасы қабықша мен жасушалары 0,1-10 мкм-ге жасушалары цитоплазмадан тұрады. Жасушаның өте тығыз көп қабатты қабықшасы муреина цитоплазмадан тұрады. Жасушаның өте тығыз көп қабатты қабықшасы муреина нәруызынан және полисахаридтен тұрады. Оқшауланған ядросы болмағанымен, нәруызынан және полисахаридтен тұрады. Оқшауланған ядросы болмағанымен, цитоплазмада ядролық зат шашыранды түрде орналасады. ДНҚ молекуласы шектеулі цитоплазмада ядролық зат шашыранды түрде орналасады. ДНҚ молекуласы шектеулі кеңістікте (нуклеодта) орналасып, сақина түрінде тұйық болады. Митохондриялар, кеңістікте (нуклеодта) орналасып, сақина түрінде тұйық болады. Митохондриялар, хлоропластар болмайды. хлоропластар болмайды. Бактерияда қор заттары – полисахаридтер, Бактерияда қор заттары – полисахаридтер, майлар, күкірт, полифосфаттар болады майлар, күкірт, полифосфаттар болады..

Бактериялардың пішіндері Бактериялардың пішіндері Коккала р стрептококкалар Стафилоккалар Диплококкалар Сарциналар Бациллалар Диплобациллалар cтрептобациллалар •Оралмалар •Вибриондар •Спирохеттер

АВТОТРОФТЫЛАР Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейді ГЕТЕРОТРОФТЫЛАР Дайын органикалық заттарды пайдаланады САПРОФИТТЕР өлі органикалық (шіру, ашу) заттармен қоректенеді ХЕМОСИНТЕТИКТЕР (темір бактериялар, Күкірт бактериялар) БАКТЕРИЯ ФОТОСИНТЕТИКТЕР (жасыл, қан қызыл, бактериялар) ПАРАЗИТТЕР (оба,сірепе, баспа) Тірі ағзалардың органикалық заттарымен қоректенеді

БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ БАКТЕРИЯЛАР АЭРОБТЫ - тыныс алғанда оттегін пайдаланады АНАЭРОБТЫ - оттегі жоқ жерде тіршілік етеді ФАКУЛЬТАТИВТІ - оттегі бар жерде де, оттегі жоқ жерде де тірішілік етеді.

 Жіп тәрізді ЦИАНОБАКТЕРИЯЛАР ЦИАНОБАКТЕРИЯЛАР Жіп тәрізді Oscillatoria Oscillatoria цианобактериясы азотты цианобактериясы азотты жарықта анаэробты жағдайда ғана сіңіреді, ал жарықта анаэробты жағдайда ғана сіңіреді, ал ортада оттегі пайда болған кезде азотфиксация ортада оттегі пайда болған кезде азотфиксация тоқтайды да, фотосинтез басталады. тоқтайды да, фотосинтез басталады.

 Anabaena Anabaena цианобактериясы цианобактериясы бір мезгілде фотосинтезге бір мезгілде фотосинтезге де, азот фиксациясына да де, азот фиксациясына да қабілетті жалғыз бактерия.. қабілетті жалғыз бактерия гетероцисталар

Эндосимбиотикалық  Эндосимбиотикалық  цианобактериялар цианобактериялар Қарапайымдардың ағзасындағы цианобактериялар. (бактерия -- ағза ішіндегі жасыл жасушалар) ағза ішіндегі жасыл жасушалар)  Қарапайымдардың ағзасындағы цианобактериялар. (бактерия  Талшықтылар Жалғанаяқтылар •Біржасушалы  фотосинтездеуші балдыр

Түйнек бактериялары Түйнек бактериялары Түйнек бактериялары ауадағы азотты өзіне сіңіріп, топырақты  Түйнек бактериялары ауадағы азотты өзіне сіңіріп, топырақты азотты қосылыстармен байытады, ол өз кезегінде өсімдікті азотпен азотты қосылыстармен байытады, ол өз кезегінде өсімдікті азотпен қамтамасыз етеді. қамтамасыз етеді. •Бұршақ тұқымдастардың тамырындағы түйнектер. Түйнек бактерия  жасушалары – азотфиксаторлармен толған. Өсімдік бактерияны  оттегінен қорғайтын леггемоглобин нәруызын жасап шығарады.

 Photoblepharon Photoblepharon деп аталатын жарық деп аталатын жарық шығаратын балықтар бар. . Түнгі уақытта Түнгі уақытта шығаратын балықтар бар осы балықтың 20-30-ы жиналып, балықтың 20-30-ы жиналып, осы шығарған жарығының күшітілігі шығарған жарығының күшітілігі соншалық тіпті кітап оқуға болады. соншалық тіпті кітап оқуға болады. Фосфоржарықтандырушы балықтың Фосфоржарықтандырушы балықтың симбионы –– жарқырауық бактериялар. жарқырауық бактериялар. симбионы Олар люцифераза ферментінің Олар люцифераза ферментінің көмегімен химиялық энергияны жарық көмегімен химиялық энергияны жарық энергиясына айналдырады. энергиясына айналдырады. Генді--инженерлік әдістің көмегімен инженерлік әдістің көмегімен люцифераза гені бактерия геномынан люцифераза гені бактерия геномынан алынып, клондалған және ғылыми- алынып, клондалған және ғылыми- зерттеу мақсатында зертханалық зерттеу мақсатында зертханалық жұмыстарда қолданылуда. жұмыстарда қолданылуда.  Генді

Галобактериялар Галобактериялар Галобактериялар - - талшықтарымен талшықтарымен Галобактериялар полюсті бекітілген таяқшалар. полюсті бекітілген таяқшалар. фотобұзылудан фотобұзылудан Түсті болуы жасушаны Түсті болуы жасушаны сақтайтын каротиноид сақтайтын каротиноид пигментіне байланысты.. пигментіне байланысты